Scholendienst van het Instituut voor Arbeiders Ontwikkeling De Scholendienst van het 1.v.A.0. verzoekt ons om opname van het volgende persbericht. Het Instituut voor Arbeiders Ontwikkeling is weer begonnen met zijn jaarlijkse actie voor het oprichten van Arbeidersavondscholen. Met enthousiasme wordt er in tal van plaatsen gewerkt. Naast de moeilijkheden die overwonnen moeten worden, zijn er prachtige voorbeelden van opofferingsgezindheid en kameraadschap. Verzoeken aan onderwijzers om gratis les te geven vinden een goed gehoor. Zij weten welk een grote betekenis dit avondonderwijs aan volwassenen heeft. Zij weten, dat van elke drie leerlingen, die zij na zes of zeven leerjaren lagere school „loslaten” er twee zijn, voor wie dit beginonderwijs van de lagere school tevens het eindonderwijs is. In vele plaatsen toont ook de overheid begrip te hebben van haar taak en stelt een schoollokaal ter beschikking. En de leerlingen? Sinds het Instituut in 1932 met het scholenwerk begon, komen de leerlingen bij duizenden en nemen met graagte opnieuw plaats inde schoolbanken. Waar nodig, geven zij zich om de school mogelijk te maken. Waar geen schoollokaal beschikbaar is stelt één van hen de huiskamer ter beschikking en zo werkt een klein clubje onder bevoegde leiding aan haar ontwikkeling; ineen andere plaats, in het „donkere” Zuiden is een „lokaliteit” beschikbaar, welke met vereende krachten tot een geschikte „school” wordt omgetoverd en van meubilair voorzien; onder de rook van Den Haag moet een arbeidersavondschool gehouden worden op een zolder„fdoor een partijgenoot welwillend ter beschikking gesteld, omdat het gemeentebestuur zelfs tegen betaling een schoollokaal weigerde; werkloze leerlingen zorgden voor banken en tafels; inde kop van Overijsel kreeg de A.A.S. lokaal en materiaal van de gemeente en zorgen de leerlingen voor het „passend” maken van de banken. Zo wordt er op alle manieren gewerkt aan de tot standkoming van Arbeidersavondscholen. Men weet, dat de lagers-schoolkennis onvoldoende is. Van het minimum wat daar geleerd werd, bleef slechts weinig over. Dagelijks ondervinden wede moeilijkheden van het tekort aan onderwijs. Het schrijven vaneen brief, het lezen van de krant, het volgen van de discussie inde huishoudelijke organisatie-vergadering • het wordt alles bemoeilijkt, omdat geen voldoende grondslag aanwezig is. Het Instituut voor Arbeiders Ontwikkeling biedt met zijn Arbeidersavondscholen de gelegenheid om het tekort in te halen. Doet als duizenden van uw kameraden; gaat weer naar school! Natuurlijk stelt het onderwijs aan volwassenen bijzondere eisen. Hiermee wordt ten volle rekening gehouden. Volwassenen, en zeker zij dit tot onze beweging behoren, hebben een brede belangstelling. Het Instituut liet daarom voor de A.A.S. speciale leerboeken schrijven. Het onderwijs omvat drie vakken: Nederlandse taal, rekenen en sociale kennis. Van de twee eerstgenoemde vakken inde eerste plaats een herhaling van de lagere school: een opfrissing van hetgeen vroeger geleerd en daarna vergeten werd. Daarnaast lezen en goed stellen (het maken van notulen, verslagen, brieven, enz.), van rekenen, datgene, wat inde practijk van het dagelijks leven te pas komt. Sociale kennis omvat staats-, provinciaal en gemeentelijk bestuur, land en volk, sociale wetgeving, behoeften-voorziening, problemen der wereldhuishouding. Het schoolgeld houdt rekening met de financiële draagkracht. Het varieert van ƒ4.50 per jaar tot ƒ12.75, in welk bedrag de prijs der leerboeken (ƒ3.50) is begrepen. Betaling kan in wekelijkse termijnen geschieden. Een volledige A.A.S. duurt twee jaar van 35 lesweken per jaar, 1 avond per week. Leerlingen verplichten zich slechts voor een jaar. Geen dorp zo klein, of er is plaats voor een A.A.S. Overlegt met het afdelingsbestuur van het Instituut of van uw vakorganisatie. Afdelingsbesturen wekt uw leden op de school van het Instituut te bezoeken. Het Instituut biedt de gelegenheid uw tekort aan weten in te halen. Grijpt deze gelegenheid aan. Bezoekt de A.A.S.! Nadere bijzonderheden, ook over elk ander ontwikkelingswerk, vindt men in het Ontwikkelingsplan „Het 1.v.A.0., wat het is, wat het wil”, dat voor ƒ 0.25 bij het Centraal Bestuur, Vondelstraat 15. Amsterdam, te verkrijgen is.

Werkloze kameraden, werkt voor Het Plan van de Arbeid Het Plan van de Arbeid schept werk voor 200.000 werklozen. De werkloze metaalbewerkers hebben er dus, evenals hun kameraden uit andere vakken, direct belang bij dat er een aanvang wordt gemaakt met de maatregelen, die het Plan voorstelt. De werkloze metaalbewerkers die hun belangen en die van hun klasse goed begrijpen zullen dan ook enthousiaste propagandisten voor het Plan van de Arbeid zijn. Zij werken aan de propagering van het Plan o.a. door colportage met Vrijheid, Arbeid, Brood en andere Plan-geschriften. Een aantal werkloze kameraden liet zich echter tot nu toe weerhouden van deelname aan deze colportage uit vrees, dat zij hierdoor schade bij de uitkering zouden kunnen ondervinden. Wij hebben voor deze kameraden een verheugende mededeling. Zij zullen voortaan ’s avonds zonder gevaar voor hun uitkering kunnen colporteren, evenals gedurende het weekend. De minister van Sociale Zaken heeft namelijk aan de gemeentebesturen het volgende geschreven; „Van verschillende zijden is mij de vraag voorgelegd, welk standpunt dient te worden ingenomen ten aanzien van het colporteren met bladen en geschriften door ondersteunde werklozen. Daar een uniforme regeling op dit punt alleszins wenselijk is, heb ik aanleiding kunnen vinden de navolgende regeling vast te stellen. 1. Indien wordt gecolporteerd vóór 18 uur op een van de eerste vijf werkdagen van de week of vóór 14 uur op Zaterdag, wordt met betrekking tot de steunverlening in alle gevallen aangenomen, dat de betrokkene een voor die arbeid redelijk loon heeft verdiend. Ter beoordeling van de vraag, welk loon moet worden geacht te zijn verdiend, zou als maatstaf kunnen worden aangenomen, het loon, dat ter plaatse door andere werk- Hef Plan van de Arbeid en het referendum van „De Groene Amsterdammer" Het referendum van De Groene Amsterdammer is niet opgezet met het doel om een inzicht te verkrijgen inde vraag .hoe of de deelnemers er aan dachten over het Plan. De omvang van het referendum en de deelname zijn niet van die aard, dat er gevolgtrekkingen gemaakt mogen worden, die aanspraak maken op onbeperkte geldigheid. En toch is er een verband. Er is verband reeds door de vragen, die bij het referendum werden gesteld. Er waren vier series vragen: een serie over de maatschappij vorm; een serie over de vraag parlementair stelsel of dictatuur; een serie over de verhouding tot het buitenland, in feite over de wijze en de omvang van de bewapening; en ten slotte een serie vragen over de verhouding tot Nederl. Indië, ook in algemeen-economische zin. Nu staat in het Plan niets omtrent de bewapening. De andere vragen raken het Plan en zijn opzet ten nauwste. Ordening of geen ordening? Deze vraag zat verscholen inde vraag omtrent de maatschappij vorm. Men kon kiezen tussen het vrije spel der maatschappelijke krachten, een onvervalst liberalisme dus en ordening met sterke invloed van de arbeiders en meer of minder sterke invloed van de overheid, gesplitst in solidarisme, socialisme en communisme. Wanneer wij om de drang naar ordening, naar groter planmatigheid in het economische leven te karakteriseren de laatste drie samen tellen en stellen tegenover het liberalisme, dan blijkt de verhouding te zijn 77 tot 23 in het voordeel van de ordening! De toekomst is aan de ordening; bij de splitsing van de cijfers naar de leeftijdsgroepen in de verhouding voor de boven 65-jarigen nog 60 tegen 40, inde jongste leeftijdsgroep reeds 86—14. Onder de jongeren heeft het liberalisme bijna geen aanhang meer, zelfs niet onder de intellectuele jongeren, welke inde eerste plaats door het referendum werden bereikt, De vraag van de maatschappelijke orde moet ook gezien worden in samenwerking met de tweede vraag over parlementair stelsel of Führer-principe. Het Planrust op een democratische basis. Wij wijzen de dictatuur af. Welnu, bij de stemming was in alle groepen, dus ook bij de Katholieken, die kozen voor het „solidarisme” (een ordening, steunend grotendeels op arbeiders en werkgevers in onderlinge overeenstemming) 92% vóór het parlementaire stelsel. Nu deed de N.S.B. officieel niet mee. Er waren wel N.5.8.-stemmen (o, leiding van hou-me-vast ). Het belangrijke is, dat inde overige groepen zo sterk de af-

gevers voor overeenkomstige arbeid wordt betaald. Bij ontbreken van zodanige maatstaf zou rekening gehouden kunnen worden met het loon, dat ter plaatse door ongeschoolde arbeiders wordt verdiend. Van het vastgestelde loon wordt overeenkomstig de bekende bepaling 2/3 op de steun in mindering gebracht. 2. Wordt na de hiervoor genoemde uren gecolporteerd, dan heeft alleen dan aftrek van inkomsten op de steun plaats, indien en voor zoverre inderdaad inkomsten uit het colporteren zijn genoten. Aangezien colporteren tegen een beloning per verkocht of van de hand gedaan exemplaar evenals venten oncontroleerbaar is, moet ook in die gevallen, ongeacht op welk daggedeelte het colporteren plaats heeft, een vast bedrag worden aangenomen, overeenkomstig de aanwijzing daaromtrent onder 1. gegeven. Uit de aard der zaak laat vorenstaande regeling onverlet voorschriften, welke omtrent het colporteren mochten zijn gegeven, met name in het belang van de openbare orde.”

Met de uitvaardiging van deze beslissing is dus een einde gemaakt aan de hier en daar door gemeentebesturen getroffen bepalingen, dat werklozen in het geheel niet meer mogen colporteren. Van nu af mogen alle werklozen op Maandag, Dinsdag, Woensdag, Donderdag en Vrijdag na 6 uur ’s avonds en Zaterdagsmiddags na 2 uur met „Vrijheid, Arbeid, Brood” en alle andere Plan- en andere uitgaven colporteren, zonder dat daarvoor enige cent van hun steun mag worden ingehouden. Dit zou anders zijn, als de P.P.C.’s vergoeding gaven voor de colportage met V.A.B. of de geschriften. Aangezien dit evenwel niet geschied, is de zaak hiermede voor ons geregeld en af. Wij rekenen er dus op dat de werkloze metaalbewerkers zich door niets meer zullen laten weerhouden om deel te nemen aan de propaganda voor het Plan! wijzing van de dictatuur was. Dat wil dus zeggen, dat op democratische wijze de ordening van het maatschappelijk leven valt te voltrekken. En Indonesië. Men kon kiezen; een politiek, gericht naar Nederlandse belangen, een politiek gericht op de belangen van Indonesië, of, Indië los van Holland nu, het communistisch standpunt. Het Plan gaat uit van het standpunt, dat een economische politiek gevoerd moet worden, gericht inde eerste plaats op de belangen van Indonesië zelf. Welnu, het eindresultaat luidde: 35 pet. voor een politiek gericht naar Nederlandse belangen, 56 pet. voor Plan-politiek, 7 pet. voor de communistische. Ook hier dus een meerderheid voor de richtlijnen van het Plan. In het Plan van de Arbeid staat onder het hoofd: algemene richtlijnen op pag. 17 het volgende; „Elk plan, dat tot uitvoering wil komen, zonder een beroep te zijn op de methoden van de dictatuur, zal zijn grenzen daar moeten trekken, waar het geen meerderheid op democratische wijze meer vindt.” Nogmaals, de omvang van het referendum is niet zo, dat dit kan gelden als bewijs. Maar om vang en uitslag zijn wel zodanig, dat zij een sterke aanwijzing zijn voor de juistheid van dein het Plan geuite veronderstelling, dat voor de Plan-politiek de meerderheid van het volk kan worden gewonnen. (Bureau Plan-Pers). VERANTWOORDING Inde maand Juli 1936 werd afgedragen over de maand Juni 1936 door de volgende afdelingen; Almelo ƒ 100.—, Amerongen ƒ 100.—, Appingedam ƒ 207.51, Assendelft ƒBo.—, Bussum ƒ 2.02, Culemborg ƒ 96.80, Delft ƒ 886.74, Deventer ƒ 40.16, Dieren ƒ 145.—, Dordrecht ƒ 1000.—, Eindhoven ƒ 640.24, Enkhuizen ƒ 20.89, Geertruidenberg ƒ 6.84, Goor ƒ 89.69, Gorinchem ƒ 667.28, Gouda ƒ 147.21, Heerenveen ƒ51.06, Den Helder ƒ55.41, H.I. Ambacht ƒ 400.—, Hengelo ƒ 1685.81, Hilversum ƒ 198.35, Kampen ƒ 59.02, Krommenie ƒ 226.—, Leeuwarden ƒ 500.—, Leiden ƒ 162.87, Lekkerkerk ƒ 127.50, Nieuw-Lekkerland ƒ 150.—, Oude Pekela ƒ 60.73, Pernis ƒ58.18, Soest ƒ 50.—, Tilburg ƒ13.68, Utrecht ƒ 1387.36, Vaassen ƒ 190.88, Vlissingen ƒ 500.—, Voorburg ƒ 27.52, Weesp ƒ 175.42, Winterswijk ƒ 25.34, Wormerveer ƒ 80.13, Zaandam ƒ 136.96, Zaandijk ƒ 162.89, Zeist ƒ 250. en verspreide leden ƒ415.11. Alle andere afdelingen behielden hun afdracht voor uitkeringen. De bondspenningmeester, H. J. VAN DEM BORN.

UIT DE AFDELINGEN APELDOORN (W. v.d. Z.) Wij maken hiermede bekend, dat de bode inde week van 7 tot en met 12 September met vacantie gaat. Om geen contributie-achterstand te krijgen, doet men het beste, de week er voor 2 zegeltjes te kopen. ** * • Planmeeting te Nijmegen Onze leden, die mee naar Nijmegen gaan, en dat zijn zeker allen, maken wij er attent op, dat binnenkort inde verschillende plaatselijke bladen bekend gemaakt wordt hoe laat de trein vertrekt en hoe laat de fietstocht begint. Allen op naar Nijmegen! Deze Plan-meetings moeten en zullen slagen! DEN HAAG Met de directie van de B.E.H.A. Stalenramenfabriek zonder staking overeenstemming bereikt (H.J.8.) Het liet zich aanzien dat zonder staking geen overeenstemming zou zijn te bereiken. Het stond er dan ook zo voor dat, indien de firma niet bereid was tegemoet te komen aan de door de organisaties gestelde arbeidsvoorwaarden, op Maandag 24 Augustus j.l. de werkzaamheden niet zouden worden hervat. Toen dan ook de directie opnieuw verzocht nogmaals over de loonvoorstellen te spreken, was dit voor de besturen geen bezwaar en zijnde onderhandelingen op Donderdag 20 Augustus hervat. In deze conferentie is nog eens van alle kanten de vraag onder het oog gezien of, hetgeen de organisaties voorstelden, wel voor de B.E.H.A. doorvoerbaar was. Het is niet door de organisaties ontkend, dat ook het stalenramenbedrijf wel met moeilijkheden zal hebben te kampen, doch dit geldt niet alleen voor de B.E.H.A. Daar niets anders werd gevraagd aan de directie van de 8.E.H.A., dan hetgeen reeds bij anderen wordt betaald, was ons verzoek gewettigd. Het was niet gemakkelijk om met de directie tot overeenstemming te komen, maar tenslotte heeft zij toegegeven en daarbij verzekerd, dat alles zal worden gedaan om de overeenkomst na te leven. Hierbij zegde de firma toe, daar Vrijdag 21 Augustus nog een vergadering met het personeel moest plaats hebben over de voorstellen, waarover de partijen het eens moesten worden, een volledige loonlijst te zullen overleggen met d'aarin vermeld de uurloonsverhoging, die op Maandag 24 Augustus zou ingaan. Daar een overgangstijd was gemaakt van drie maanden om voor enkele personen de grote achterstand in uurloon in te halen, zullen voor hen de uurloonsverhogingen op 28 September en 26 October ingaan, waardoor in November a.s. de contractuele uurlonen zijn ingevoerd. Het personeel kon zich hiermede dan ook accoord verklaren en besloot met algemene stemmen het ultimatum in te trekken en de besturen op te dragen op de basis van het voorgestelde minimumloon van 58 ct. per uur voor geschoolden op 26-jarige leeftijd, met daarbij een aansluitende loonregeling voor de jeugdige arbeiders vanaf 16 jaar, een contract af te sluiten. De vacantie van vier dagen per jaar, het doorbetalen van de erkende Christelijke feestdagen en het extra betalen van overwerk, dit alles is nu contractueel omschreven. Op Maandag 24 Augustus is aan 32 personen een uurloonsverhoging gegeven van 1,2 en 3 cent. Indien wij hierbij nog eens nagaan, welke moeite het heeft gekost om inde eerste plaats de directie een soepeler standpunt tegenover de organisaties te doen innemen, en men ziet thans wat voor de arbeiders is bereikt, dan kunnen de organisaties met genoegen op deze loonactie terug zien. De besprekingen, die hierover met den heer Daalderop namens de directie van de B.E. H.A. zijn gevoerd, zijn, al waren wij het in vele opzichten niet met genoemden heer eens, niet van de onaangenaamste geweest. Rustig en zakelijk trachtte deze de organisatiebesturen de moeilijkheden van de B.E.H.A. onder het oog te brengen. Daar wij dan ook de toezegging hebben gekregen, dat in het vervolg alles zal worden gedaan om de collectieve arbeidsovereenkomst, nu deze is afgesloten, zo goed mogelijk na te leven, twijfelen wij er niet aan of hieraan zal worden voldaan. Vele wegen zijn door de organisaties bewandeld om het gestelde doel te bereiken en er zijn wel eens stemmen opgegaan, die vroegen, of het wel ooit mogelijk zou zijn voor het daar werkzame personeel een collectief contract afgesloten te krijgen. Daartegenover is steeds het standpunt ingenomen, dat men daarbij nooit uit het oog moest verliezen, dat men gestadig moest blijven werken en het gunstige tijdstip daarvoor moest worden afgewacht. En ziedaar, nu het personeel in zijn geheel bereid was achter de eisen van de organisaties te gaan staan, stond reeds yast.