VOOr dB

Uit de geschiedenis van Eemnes (slot) (Br. K.) Zoals wij in het eerste artikel hebben gezien, had de bisschop dus de strijd gewonnen. De Eemnessers moesten zich weer aan hem onderwerpen en de naam van Oost-Hollanders afleggen. Zij hadden zich hierover niet al te org te beklagen. Vijf jaar later kreeg Eemnes van den bisschop stadsrechten. De Middeleeuwers zegden niet voor niets, „dat het onder de krootse (bisschopsstaf) goed leven was”. Desondanks is Eemnes nog een keer den bisschop ontrouw geworden, n.l. in het jaar 1355. Een jaar later beloven zij echter voortaan goede, trouwe Stichtsluiden te zullen blijven en sedertdien is er ook geen geschil over de oppermacht van de plaatsmeer geweest. Wel schijnt er voortdurend onenigheid geweest te zijn over „de venen en aangewonnen landen bij de mond van de Eem, welke de Hollanders zich toeëigenden”. Het is in dit verband niet onaardig om te wijzen op het feit, dat het woord Eemnes eigenlijk betekent: laag, drassig land aan de Eem. (De uitgang -nes komt in verschillende Nederlandse plaatsnamen voor.)

In het jaar 1481 is Eemnes nogmaals het toneel vaneen strijd tussen Holland en Utrecht geweest. De stad Utrecht had in dat jaar, gesteund door Amersfoort, een plundertocht door Gooiland ontworpen. Daar Holland en Utrecht in deze tijd herhaaldelijk met elkander in

oorlog waren, was dit niets bijzonders. Doel van de tocht was de stad Naarden, dat toenmaals een bloeiende lakennijverheid bezat en rijke buit beloofde. De stad werd overvallen, maarde buit kon wegens de aanrukkende Hollandse legermacht niet eens ten volle meegenomen worden. De stadhouder van Holland, Joost van Lalaing, trok met 5000 ruiters Naarden binnen, om vandaar uit Kernland binnen te vallen. Schrik en ontzetting verspreidden zich inde dorpen Eemnes, Baarn en Soest, de open plaatsen, die ook ditmaal het gelag zouden moeten betalen. Men was vooral bevreesd voor de 4 a 500 „boeven” (mannen die geen soldij ontvingen, maar in plaats daarvan mochten plunderen), welke bij het leger van Lalaing waren. Daar Lalaing wist, dat de Eemnessers meermalen van het Sticht waren afgevallen, probeerde hij hen ook dit maal hiertoe over te halen. De Eemnessers (althans de meerderheid) vroegen echter om hulp in Utrecht, dat den ijlbode honderd „stalbroeders” (huurruiters) meegaf. Een kroniekschrijver uit deze tijd vertelt het volgende van de bestorming van Eemnes: „Toen

Uit de jeugdgroepen

Alkmaar Secretariaat: Snaarmanslaan 59. (H. S.) Hieronder volgt het programma voor de gehele maand April: ’s Maandags van 7—8.30 uur: lekenspel-repetitie voor 1 Mei, in samenwerking met de „Algemene”. Daarna zwemmen. ’s Dinsdags, 8 uur: E.H.8.0. in het Sportbond-gebouw. ’s Woensdags: ontwikkelingsbijeenkomst en lekenspel onder leiding van Ru Mulder. ’s Zaterdagsavonds. 8—9.30 uur: muziek- en zangles. Verder organiseert de P.J.R. een dagwandeling. De datum wordt nader bekend gemaakt. Haarlem Secretariaat; Javastraat 28. Als dit stukje onder jullie ogen komt, naderen wij reeds het einde van de door ons gevoerde ledenwerf-actie. Verscheidene huisbezoek-adressen mochten wij ontvangen. Wij zijn echter nog niet tevreden, want gezien het aantal jongeren, dat hier werkt, is ons ledental nog voor uitbreiding vatbaar. En wanneer zouden we daar beter achterheen kunnen zitten dan nu velen weer aan ’t werk zijn? Zorg dan, als je dit nog niet hebt gedaan, voor nieuwe leden. Geef ons, indien dit niet lukt, de adressen van je ongeorganiseerde maats of vrienden, dan trekken wij daar op af. Nu iets over het Pinksterfeest waar zeker ook al een huisbezoeker over is komen praten. Op het ogenblik hebben we 22 deel nemers bij elkaar, maar wij zullen niet rusten voor dat het er 30 zijn geworden. De deelnemers die een spaarkaart hebben, zijn er wel achter. Die hebben de centjes bijna bij elkaar Nog is het niet te laat om je op te geven en de laatste weken nog eens extra te sparen. Trek met ons mee naar het kamp. Deze 2\ dag

van ongedwongen plezier en kameraadschap zullen steeds in je herinnering blijven. Ons zaaltje inde Korte Lakenstraat 5 heeft op de jaarvergadering van de afdeling de naam gekregen van „De Schakel”. Wanneer dus in ’t programma deze naam staat vermeld, weet je waar je moet zijn. Het programma vermeldt op le Paasdag een dagfietstocht. Wij nemen brood en kroes mee, thee wordt onderweg gezet. Het vertrek is vastgesteld op 9 uur van het Wilsonplein tegenover de Stadsschouwburg; terug plm. 5 uur. Verder iedere Woensdag spelavond, ’s Maandags werkavond en ’s Vrijdags volksdansen. Al deze bijeenkomsten in „De Schakel”, om 7.30 uur. In dezelfde zaal ’s Zaterdags repetitie lekenspel voor het Pinksterfeest; aanvang 4.30 uur, Rotterdam Secretariaat: Roentgenstr. 54. (A. J. E.) Schrevenwwide vorige maal, dat onze leuze „Rotterdam met 50 deelnemers naar het Pinksterfeest” nog lang geen werkelijkheid was. Thans kunnen wij melden, dat wij met volle kracht op dit getal afstevenen. Terwijl wij dit bericht schrijven, hebben wij één en veertig aanmeldingen in ons bezit Vooruit, jonge makkers, blijft tot de laatste dag propaganda voeren voor ons Pinksterfeest Wij Rotterdammers zijn aan onze eer als grootste afdeling van de Bond verplicht met de meeste deelnemers te komen. Wij weten, dat dit feest weer inde puntjes verzorgd za! zijn. De deelnemersprijs is vastgesteld op f 3. plus reisgeld. In totaal dus voor de Rotterdammers op ƒ 5.25. Wij willen de deelnemers er op wijzen, dat sparen en nog eens sparen strikt noodzakelijk

Is, willen zij tenminste goede vrienden blijven met den penningmeester. Een week voor Pinksteren moet door allen worden afgerekend, zodat iedereen voor zichzelf nu wel kan uitmaken, wat hij per week nog sparen moet. Nu volgen de mededelingen voor de komende weken; 3 April: modern sluitingsbal in de zaal van Waldecker inde St. Mariastraat. Kaarten a ƒ 0.18 op de bijeenkomsten verkrijgbaar. 4 April: sluitingsbal volksdanscursus inde gymnastiekzaal van ~Ons Huis”, Gouvernestraat. Kaarten a ƒO.lO inde groepen verkrijgbaar. Begin April zullen wijde film van de Rott. Lloyd over de bouw van het m.s. „Dempo” en enige komische films vertonen. Toegang gratis. Hieronder onze wekelijkse bij eenkomsten: Zaterdag, 27 Maart: bijeenkomst, Eendrachtstraat 19, 8 uur. Zondag, 28 Maart; fietstocht naar?, samenkomen 8 uur v.m., stadhuis Coolsingei. Maandag, 8 uur: mandolinegroep, Jacominastraat 25 c. Dinsdag, 8 uur; lekenspelgroep, jeugdherberg, Oosterkade 20. Woensdag, 8 uur: mondorgelgroep, jeugdherberg, Oosterkade 20. Donderdag, 8 uur: zang- en lekenspelgroep, jeugdherberg. Oosterkade 20. Maandag 5 April, 8 uur: man dolinegroep, Jacominastraat 25. c Dinsdag, 7u. 30 uiterlijk; lekenspelgroep, jeugdherberg, Oosterkade 20 Ru Mulder komt deze avond weer. Dus allen zorgen tijdig aanwezig te zijn Woensdag, 8 uur: mondorgel groep, jeugdherberg, Oosterkade 20. Donderdag, 8 uur: zang- en lekenspelgropn, jeugdherberg, Oosterkade 20.

de stadhouder en zijn mannen de weigering van Eemnes hoorden, besloten zij het te bestormen, zoals zij ook deden. Zij trokken uit Naarden tussen 4 en 5000 man sterk en vielen Eemnes op vier plaatsen aan (o.a. ook langs de nog bestaande „Biersteeg”). En zij wonnen het met macht en zij sloegen er veel burgers dood, omtrent wel 72 en 90 stalbroeders en de Hollanders lieten er 5 doden; en zij plunderden het dorp en staken het aan en verbranden alles, op vier of vijf huizen na.” Eemnes herstelde zich spoedig van deze vreselijke ramp, maar werd in 1527 opnieuw uitgeplunderd, ditmaal door de Geldersen. Deze hadden Utrecht bezet en organiseerden vandaar uit plundertochten inde omgeving. Eemnes is Ook daarna nog wel het slachtoffer van vijandelijke soldaten geworden. Zo heeft het bijvoorbeeld in het jaar 1672 veel van de Fransen geleden. Twee jaar later zijnde beide Eemnessen (de stad was ondertussen in twee dorpen gesplitst) door de staten van Utrecht overgedragen aan Prins Willem 111, die later koning van Engeland is geworden. Na zijn overlijden (in 1702) kwamen zij weer terug aan de staten van Utrecht, die hen als een ambachtsheerlijkheid verkochten aan Izaak van Norden voor de som van twaalfduizend gulden. Hij kreeg voor dat bedrag „alle de regten, geregtigheden, inkomsten en voordelen daartoe behorende, als het aanstellen van schouten, gaardermeesters, secretarissen, kerkmeesters, koster, doodgraver, geregtsboden en schippers van Amsterdam op Amersfoort, het verkiezen van burgemeesters, schepenen en raden, het goedkeuren van het beroep der predikanten, waarvoor hij drieduizend gulden had betaald, benevens een fraai dubbeld gestoelte inde kerk te Eemnes-Bultendijks.” Als wij nagaan dat onze Bond voor een terrein van 51 ha. in dezelfde gemeente Eemnes een bedrag van bijna negentien duizend gulden heeft betaald en wij vergelijken deze transactie met die van ruim 200 jaar geleden, dan zien wij hoe sterk de prijzen gestegen zijn. Dit is niet de enigste keer, dat de heerlijkheid Eemnes verkocht is. In het jaar 1735 werd zij bij openbare veiling te Amsterdam verkocht voor de som van dertig duizend gulden aan den heer Cornelis Hasselaer, een Amsterdammer die in Indië fortuin gemaakt had. De prijs was dus ondertussen behoorlijk gestegen. In 1750 is de heerlijkheid weer overgedragen aan den Prins Erfstadhouder. Wij willen er tot slot nog even op wijzen, dat Eemnes inde loop der eeuwen herhaaldelijk te lijden heeft gehad van overstromingen. Tussen de bekende Allerheiligenvloed van 1570 en de niet minder bekende overstroming van 1916 ligt een gehele reeks van meer of minder gevaarlijke watervloeden die vooral het lager liggende gedeelte van F°mnes. waar de meeste woningen staan teisterde. zi°t dus dat de gemeente Eemnes een lange en bewogen geschiedenis heeft.

Een stuk grond te Eemnes wordt geëgaliseerd.