50ste Jaargang Numrr.er 6 Zaterdag 29 September 1945 Oplaag 35.000 • i Redacteur: G. van der Houven Hemonylaan 24 Amsterdam-Zuid Telefoon 27858-20821

t ABONNEMENT: O|J vooruitbetaling per har f 2.- q| Voor hel buitenland )ö met porto ;0 ADVERTENTIES) jj Afdeling* – advertenties regel . ... f 0.20 pP Aanvragen voor perso.l :**' °* an^ore adverijl «olies, welke mei de pi verband "ouden per regel! 0.30 | Verichijnl2x per maand

\M) VUBSTRBIN

| (v.d. H.) De vakverenigingen in ons tezamen het NVV vormende, hebben zich nimmer op het standpunt gebeld, dat hun werkzaamheid beperkt tooest blijven tot uitsluitend beïnvloeding van loonpeil en arbeidsduur. Behalen we ons tot onze eigen Bond, dan blijkt dit reeds uit de oudste publicatie die vanwege het toenmalige bondsbestuur in het soc.-dem. orgaan „Recht voor Allen” van 27 Januari 1886 is verschenen. We lezen daarin 0.m., dat de Bond op staatkundig gebied wil streven naar algemeen kiesrecht, kosteloos en verplicht onderwijs en een normale arbeidsdag, overeenkomstig de behoefte van de maatschappij. Wij moeten er rekening mee houden, dat er in die dagen nog geen vakcentrale bestond, zodat iedere vakbond min of meer op eigen houtje voor z’n doelstellingen moest opereren. Waar het in dit verband op aankomt, is er op te wijzen, dat reeds 60 Jaren geleden de mening had post ge-vat, dat het werkterrein van de vakvereniging niet te èng begrensd mocht zijn. was er toen reeds van doordrongen, dat de welstand van de arbeiders Piet uitsluitend te dienen was door de loonstrijd. De arbeiders hadden geen invloed op oc openbare lichamen, want het kiesrecht was verbonden aan zekere welland, waar geen enkele arbeider aan £oe kwam. De els betreffende algemeen kiesrecht hield verband met het verengen naar tot standkoming van sociale Wetgeving. Met deze eis is pas ernst ge-

maakt door het NVV, dat op 1 Januari 1906 zijn zegerijk werk is begonnen. Tezamen met de SDAP is vanaf dat tijdstip de strijd voor het algemeen kiesrecht gevoerd en uitelndeiijk in 1917 met succes bekroond. SDAP en NVV hebben eveneens op ander gebied gestreden, zo o.a. voor verwezenlijking van een wettelijk geregelde arbeidsduur. We bepalen ons nu maar tot deze twee hoogst belangrijke zaken, waarvoor vele jaren is geijverd in woord en geschrift en door middel van demonstraties. Thans zijnde koorden tussen SDAP en NVV doorgesneden. Tijd en omstandigheden zijn veranderd en SDAP en NVV hebben de verbreking van oude banden als noodzakelijk gevoeld. Hier, in dit verbreken van innige samenwerking tussen wat we gewoonlijk „partij en vakbeweging” noemden, vinden wijde oorzaak, die de'leiding van het NVV er toe genoopt heeft een eigen beginselverklaring te ontwerpen. idealistisch opzicht heeft onze vakbeweging in ’t verleden min of meer gevegeteerd op de SDAP, op een idealisme, dat eigenlijk geput werd uiteen enigszins zwevende ideologie. De banden zijn nu verbroken, maar het NVV ontwikkelt zich daarom niet tot een vorm van neutraliteit op sociaaleconomisch gebied. Ons vakverbond was te dien opzichte niet neutraal in ’t verleden en wenst dat evenmin te zijn voor de toekomst. Weliswaar bevat de eerste alinea der beginselverklaring,slechts : „Het N.V.V. stelt zich ten doel de behartiging van de stoffelijke en geestelijke belangen van de Nederlandse werknemers en hun ge-

zinnen, speciaal voor zover deze belangen liggen op het terrein van de arbeid.” Maar daar blijft het niet bij, want dan volgt het onmiskenbaar primaire : „Als algemeen richtsnoer voor zijn arbeid erkent het Verbond de normen van naastenliefde, gerechtigheid, waarheid, verantwoordelijkheid en eerbiediging van de menselijke persoonlijkheid.” Toegegeven, ook een zich als „neutraal” aandienende vakbeweging zou zich met een dergelijk richtsnoer bij het Nederlandse volk kunnen representeren. Maarde beginselverklaring vervolgt: „Dienovereenkomstig (d.w.z. overeenkomstig de normen hiervoor genoemd (red. Metaalbew.), streeft het Verbond naar diepgaande hervormingen van ons sociaal-economisch bestel, opdat; a. het eigenlijke doel der voortbrenging, namelijk een behoeftenvoorziening, gericht op het algemeen welzijn, kan worden verwezenlijkt; b. aan lederen werker, naar de mate van zijn kunnen, medezeggenschap en daardoor medeverantwoordelijkheid voor de bereiking van dit doel worde gegeven: c. aan ieder gelijke sociale levenskansen worden geboden.” En dan volgt verder, dat het Verbond daartoe nodig acht een planmatige ordening van het gehele bedrijfsleven en dat de beschikkingsmacht en waar nodig ook de eigendom der productiemiddelen in handen der gemeenschap gelegd moeten worden. Het is alles duidelijke taal, niet voor tweeërlei uitleg vatbaar en een getuigenis van ernst en doelbewustheid. Ons straks naar de eis des tij ds gereorganiseerde NVV baant zich door zijn beginselverklaring met forse slag de weg naar de toekomst. En consequenter nog dan in ’t verleden zal onze vakbeweging haar vleugelen wijd uitslaan. Zij zal zich inzetten, zeker en allereerst, voor directe, gunstige arbeidsverhoudingen, maar daarnaast en daarboven zal zij streven naar fundamentele wijzigingen van de sociaal-economische verhoudingen. Zij zal streven naar en werken voor een socialistische samenleving.