eèn groot deel ook samen met de bouwnijverheid en hoe meer er gebouwd zal worden, hoe meer werkgelegenheid er ook voor de smeden geschapen wordt. Als er maar materiaal is!” Aantal inde metaalindustrie opgerichte N.V.'s in 1939 Een statistiekje'in het Statistisch Zakboek 1940 leert ons, dat er in 1939 inde metaalnijverheid 77 N.V.’s zijn opgericht. Van deze 77 N.V.’s bedroeg het maatschappelijk kapitaal pl.m. ƒl7 millioen, waarvan ƒ 12J millioen geplaatst en ƒ 2.6 millioen gestort. Werkstakingen en uitsluitingen in 1940 Hoewel de werkstakingen en uitsluitingen sinds 17 Mei 1940 tot het verleden behoren, achtte het Centraal Bureau voor de Statistiek het ter completering van de gegevens over vorige jaren wenselijk een overzicht samen te stellen betreffende de conflicten, die vóór 10 Mei 1940 voorkwamen. Dit waren er 23. Hiervan zijn er 5 reeds in 1939 .uitgebroken, terwijl 18 in 1940 begonnen, n.l. 6 in Maart en 12 in April. In Januari en Februari zijn geen stakingen begonnen. In totaal gingen 44.000 arbeidsdagen verloren. D.i. gemiddeld per stakenden arbeider 13 tegen 15 in 1939. Voor de metaalnijverheid staat één staking genoteerd, waarbij één onderneming en 56 arbeiders betrokken waren. De staking duurde 3 dagen. Er gingen dus 168 arbeidsdagen verloren. Het geschil eindigde ten nadele van de arbeiders. Gero te Zeist De directie van de Gerofabriek maakt bekend, dat van 8 Februari af op gewone aandelen 10 pet. interimdividend over het boekjaar 1940 betaalbaar is gesteld. (Over het voorafgaande boekjaar werd geen tussentijdse uitkering gedaan, terwijl het jaardividend 10 pet. bedroeg). Koninklijke Nederlandse hoogovens In verband met de nieuwe fase inde Nederlands-Duitse samenwerking door overdracht van aandelen van de Kon. Ned. Hoogovens en Staalfabrieken aan de Vereinigte Stahlwerke, herinnert de Nw. Rott. Crt. aan de opvatting, zoals dr. Fischböck die meermalen omtrent de Nedérlandse-Duitse samenwerking heeft geformuleerd, Deze dient te geschieden op basis van gelijkgerechtigdheid, speciaal ook ten aanzien van de grondstoffenvoorziening en voorts, dat het niet de bedoeling is, de Nederlandse industrialisatie „terug te schroeven”, doch deze integendeel, waar zulks maar enigszins mogelijk is, tot verdere ontplooiing te brengen. Voorwaarde dient daarvoor uit de aard der zaak te zijn, dat een onderneming een vitale positie inde oeconomie van de Europese continentale ruimte inneemt. Welnu, dat zulks met tal van Nederlandse bedrijven het geval is, lijdt geen twijfel. Ook de Nederlandse Hoogovens nemen in Duitse ogen een zodanige positie in, daar men anders dit complex van bedrijven zeker aan zijn lot had kunnen overlaten.

Wat dit echter voor onze Nederlandse oeconomie zou betekenen, daarover behoeven wij nauwelijks uitte weiden. Duitse opdrachten voor de Nederlandse industrie Inde eerste maanden na de bezetting werden de opdrachten, welke van Duitse zijde werden verstrekt aan de Nederlandse industrie, uitgevoerd met behulp van de grondstoffen, welke zich hier in het land bevonden. Toen echter in de laatste maanden van het vorige jaar deze voorraden sterk verminderden, werd de maatregel getroffen, dat Duitsland zelf zou zorg dragen voor de hier te lande te verwerken grondstoffen, in hoofdzaak ijzer en staal en non-ferrometalen. Deze maatregel werd uitgevoerd in het belang van beide landen, Nederland kon daardoor immers zelf verder van eigen grondstoffen profiteren, en Duitsland had de zekerheid, dat geen stagnatie zou optreden doordat op een gegeven ogenblik de nodige grondstoffen zouden ontbreken. De grondslag voor de nieuwe regeling is dus, dat geen opdrachten hier komen, waarvoor geen grondstoffen beschikbaar zijn. Met grondstoffen worden hier bedoeld zowel grondstoffen in natura als documenten, op grond waarvan het materiaal uit Duitsland kan worden betrokken. Om nu. een doelmatige verdeling van Duitse opdrachten in Nederland te bereiken, verstrekt de Zentralauftragsstelle in Den Haag aan Duitse bestellers op aanvraag gegevens omtrent de hiervoor in aanmerking komende Nederlandse ondernemingen. Als opdrachten in deze geest gelden alle opdrachten van Duitse firma’s en openbare lichamen (waaronder de weermacht) aan Nederlandse ondernemingen. Bestaan er reeds relaties tussen een Duitsen besteller en een Nederlandse onderneming, of stelt de Duitse besteller prijs op uitvoering van de opdracht dooreen bepaalde Nederlandse onderneming, dan zal de Zentralauftragsstelle hiermee zoveel mogelijk rekening houden. Aan het verslag vaneen vergadering tussen vertegenwoordigers van Nederlandse en Duitse industrieën, alsmede de Zentralauftragsstelle, een instantie, welke tot taak heeft een doelmatige verdeling van Duitse opdrachten, ontlenen wij nog het volgende: Ing. Nimtz deelde mede, dat tot 1 Februari j.l. door het Duitse Rijk voor 1.3 milliard rijksmark aan bestellingen in Nederland werd geplaatst. Binnen enkele maanden tijds is Nederland voor het Duitse Rijk een belangrijke leverancier geworden. Daarbij werden aanzienlijke hoeveelheden grondstoffen ter beschikking gesteld. Aangezien slechts in Nederland opdrachten kunnen worden verstrekt wanneer de nodige grondstoffen daarvoor aanwezig zijn, is een grondslag gelegd voor een nieuwe regeling, tengevolge waarvan geen opdrachten in Nederland komen, waarvoor geen grondstoffen beschikbaar zijn. Dipl. kfm. Viktor Metzger zette uiteen, dat de in Nederland aanwezige voorraden thans verbruikt zijn. Duitsland zal echter zorgen, dat aanvoer inde naaste toekomstplaats heeft. Spr. richtte een dringend appèl aan de Neder-

mrn [Til Rn iil ?$. uitstek.

Solderen Naar aanleiding van de vraag: „Kan ik met lichtgas, desnoods met luchtdruk, kleine koperen, voorwerpen lassen?’’ ontvingen wij bijgaand artikel over solderen als antwoord. Red. Alvorens op de vraag of het lassen van koperen voorwerpen mogelijk is een antwoord te kunnen geven, dient deze vraag scherper te worden gesteld. Ten eerste zal met lassen wel hardsolderen bedoeld worden. Lassen is n.l. metalen bij de lasverbindingen

sraeltend te verhitten, waardoor het dan mogelijk is met een staaf van hetzelfde metaal smeltend de verbinding te vullen. Door middel vaneen electrische vlamboog of dooreen steekvlam van acetyleen (calcium carbidgas) en zuurstof kan het metaal plaatselijk smeltend gemaakt worden. Ten tweede is koper „roodkoper” en inde praktijk spreekt men vaak over koper, waarmee men messing bedoelt. Dit is n.l. een legering van roodkoper en zink. Dit maakt bij het hardsolderen een groot verschil uit. Daar de vraag bedoeld is om enkele soldeermoeilijkheden op te lossen en er op dit gebied meerdere vragen gedaan worden, is het wenselijk tot een meer algemene beschouwing over te gaan, waardoor het inzicht op dit gebied groter wordt.

Het zal de vakman van zeer groot nut zijn, wanneer de soldeermogelijkheden benut worden. Men is dan in staat voorwerpen welke grillige vormen hebben in korte tijd te maken. Het solderen met „zacht soldeer” geschiedt met lood-tin-legering. Een bijzondere eigenschap van het tin is, dat dit metaal een sterke legerende werking heeft. Het gaat met de metalen delen welke men tot één stuk wil verbinden, aan de oppervlakten een legering vormen. De smelttemparatuur van het soldeer is echter sterk afhankelijk van de verhouding tin en lood. Tevens ook de gedragingen bij het smelten en stollen. Het soldeer met ongeveer 70 % lood en 30 % tin zal bij ongeveer 180° deegachtig worden en bij ongeveer 260° pas volkomen vloeibaar zijn. Juist dit soldeer weet de loodgieter zo nut-

landse industriëlen, spaarzaam met de thans nog beschikbare voorraden om te gaan. Ten aanzien van Nederlandse opdrachten in Duitsland moet rekening worden gehouden met een leveringstermijn van ten minste 5 maanden. . Het is derhalve noodzakelijk een vroegtijdige materiaaldispositie onder de ogen te zien. Spr. drong er bij de aanwezige Nederlandse industriëlen op aan, dat geen metalen worden gebruikt voor niet-noodzakelijke doeleinden. Tal van producten, zoals verpakkingsmateriaal e.a., kunnen worden vervangen. Duitsland kan geen materiaal beschikbaar stellen voor dingen en doeleinden welke niet noodzakelijk zijn. Over de week van 24 Februari tot en met 1 Maart 1941 wordt het contributiezegel op de 9de week van het bondsboekje geplakt. Amsterdam Zondagmorgenbijeenkomst „Vreugde en Arbeid” (v. Z.) De werkgemeenschap stichting „Vreugde en Arbeid” heeft besloten, dat in Amsterdam regelmatig Zondagochtendbijeenkomsten zullen worden gehouden. De eerste dezer reeks vindt plaats op Zondagmorgen 23 Februari a.s. in het City-theater. Vertoond wordt de film „Julika” met Paula Wéssely en A. Hörbiger, terwijl bovendien medewerking verleend wordt door twee accordeon-virtuözen. Onze boden zullen de komende week toegangskaarten voor deze bijeenkomst bij zich hebben. De entreeprijs bedraagt ƒ0.35 per persoon, Advertentiën ADVERTENTIES: Afdelingsadvertenties p. regel ƒ 0.20. Aanvragen voor personeel of andere advertenties, welke met de metaalindustrie verband houden, per regel ƒ 0.30. Op 8 februari 1941 overleed ons trouw lid Gerard Berend Ester inde ouderdom van 56 jaar. Rust zacht kameraad. Het bestuur van de afdeling Zwolle. DE EERSTE NEDERLANDSE VAKSCHOOL, tevens reparatie-hmclitmg voor electriscli lassen „DE LASCHBOOC" TELEFOON 42387 RECHTBOOMSLOOT 49 (bij de Nieuwmarkt) te Amsterdam. J. M. HARMS.

tig te gebruiken bij het solderen van loden pijpen. De deegachtige toestand maakt het hem mogelijk de soldeernaden glad te wrijven met een stuk doek of een prop papier zonder dat het soldeer inde pijp loopt. Wordt het percentage tin groter en dat van het lood kleiner, dan zal dit temperatuursgebied waarin deze deegachtige toestand optreedt kleiner worden. Heeft men ongeveer 40% lood en 60 % tin, dan zal de vaste toestand plotseling overgaan in vloeibare bij ruim 180°. Er treedt dan geen deegachtige overgangstoestand op. Men noemt dit eutectisch of gemakkelijk smeltend soldeer. Waarom dit gebeurt zal hierin niet behandeld worden. De blikslager en instrumentmaker gebruiken soldeer van ongeveer 50 %j lood en 50 % tin. Deze vaklieden hebben n.l. meerde wens de reeds goed passende en sluitende delen met snellopend soldeer vloeistofdicht te maken of onzichtbaar aan elkaar te verbinden. Het hardsolderen geschiedt met zilver of messing. Messing en koper (roodkoper) kan met zilver zonder gevaar voor smelten van het voorwerp gesoldeerd worden. Zilver-sol-