NEDERLANDSE KA I SER -FR AZER FABRIEKEN N.V. TE BOTTERDAM

Bij het samenstellen van ons bondsorgaan willen wij zo veel mogelijk uitgaan van de actualiteit. Vele malen vragen wij ons daarom af: „Wat is weer voor onze bondsmakkers bereikt?’’ of: „Wat is er voor nieuws in de metaalindustrie?” Wij vinden het daarom prettig, dat wij voor onze trouwe lezers op deze pagina een actuele reportage vaneen splinternieuwe auto-industrie kunnen publiceren. Reeds in meerdere publicaties hebben wij aangetoond dat Nederland met zijn steeds toenemende bevolking moet industrialiseren. In dit licht bezien moeten wij ook de oprichting en het uit de grond stampen van de Nederlandse Kaiser-Frazerfabrieken N.V. te Rotterdam verklaren. Want de oprichting, de bouw en alle moeilijkheden, waarmede bij een oprichting gekampt wordt, zijn op een „Amerikaanse wijze” aangepakt en opgelost. Was er vorig jaar Augustus aan de Slulsjesdijk, gelegen aan de Waalhaven, nog een zandvlakte, thans is er een fabriek, welke een oppervlakte beslaat van 20.000 nr en waaruit thans tien complete auto’s per dag rollen. In gezelschap van onze fotograaf zijn wijdoor de fabriek gewandeld en meer dan eens hebben wijde opmerking gemaakt: „Het bouwen van deze auto’s lijkt veel op een blokkendoos, alles past en loopt even gesmeerd!” Wij zullen niet in details de loop der productie vermelden, De gevoelige platen hebben vele werkzaamheden vereeuwigd en op deze pagina wordt u dit getoond. De grote lijn van de productie is, dat alle onderdelen in „lots” uit de Verenigde Staten komen. Een „lot” bestaat uit zeven kisten en bevat onderdelen – 13.800 totaal – voor zes wagens. Deze worden verdeeld over de volgende afdelingen: de onderafdeling carosserlebouw, de eigenlijke productielijn voor de carosseriebouw, de lakafdeling, de bekledingsafdeling, de chassis-lijn en de eind-lijn. Hieruit kan worden opgemaakt, dat deze auto’s niet aan één onafgebroken band worden gemaakt. Het zijn alle aparte, korte banden, welke op de juiste momenten bij elkaar komen. De productie hoopt men tot twintig stuks per dag op te voeren, aldus werd ons verteld. Een derde van de huidige productie is voor Nederland bestemd, de rest voor de export. België is een regelmatige afnemer. Het ligt ook inde bedoeling, dat vele onderdelen inde toekomst door ons land zelf geleverd zullen worden. Momenteel beperkt zich dit tot vier leveranties, nl. banden uit Enschede, accu’s uit Rotterdam, glas uit Sas van Gent en bekleding uit Tilburg. Ongeveer 250 mensen werken er thans op deze nieuwe fabriek. Of deze mensen, nu ze in dit pasklare systeem zijn ingewerkt, met plezier werken, was een vraag, welke tijdens de rondgang nogal eens bij ons opkwam. Bij navraag bleek ons ook, dat over het algemeen de mensen het werk klaarblijkelijk nog niet ligt. Ofschoon het niet het „dode” Amerikaanse handwerk is, menen wij toch, dat ook hier over het algemeen niet veel „leven” inzit, behalve dat er stevig aangepakt moet worden. De betekenis van deze nieuwe fabriek is voor ons land zeer belangrijk, nl. onze export wordt groter. Laten wij hopen, dat hierbij niet alleen het oog gericht wordt op de economische zijde, maar ook op de menselijke. (dK.Jr.). Voorpagina: Een'droogoven met 320 infra-rode lampen, waarin de auto’s in circa 9 min. „gebakken” worden. Foto 1: Het lassen en boren van de chassis. Foto 2: Het monteren van de zescylinder-motoren. Foto 3: De motor wordt op de chassis gemonteerd. Foto 4: De montage van het dashboard. Foto 5: De carrosserie-montage. De onderdelen zijn in mallen geklemd. Foto 6: Daarna worden de onderdelen door middel van puntlossen met elkaar verbonden. Foto 7; Een groot moment. De montage van de carrosserie op de chassis. Foto S: Het einde van de eindlijn. De laatste hand wordt aan de montage van de Kaiser-Frazer gelegd.

4