Tentoonstelling „De Mens en zijn ”

(K. v. W.) We beleven op het ogenblik een hoogconjunctuur op het gebied van tentoonstellingen in Nederland en zo brachten we dit maal een bezoek aan de tentoonstelling „De Mens en zijn Arbeid" in Leiden. De belangrijkheid van deze tentoonstelling, die elk commercieel en persoonlijk belang miste, blijkt direct uit haar doelstelling nl • Ie Het wekken van meer belangstelling en begrip voor de uitoetening van het amoacnt. – _ 2e. Het vestigen van de aandacht op het vakonderwijs. 3e. Het vestigen van de aandacht op vakkundig vervaardigde, c.q. van kunstzin getuigende, producten uit ambachtsen industriële ondernemingen. 4e. Het verlenen van steun aan de beoefenaars vaneen ambacht van hun streven tot verhoging vaneen gezond standsbewustzijn, t.w. arbeidsliefde, arbeidseer, vakbekwaamheid en arbeidsfierheid, se. Het aankweken van meer waarde-

ring voor hen, die de samenleving dienen dooreen ambacht. 6e. Het vestigen van de aandacht op het belang van goede sociale verhoudingen in het arbeidsproces, Deze tentoonstelling beantwoordde volkomen aan haar doel. Als wüj ons, gezien de plaatsruimte van onze krant, beperken tot datgene wat te zien was op het gebied van metaalindustrie dan kunnen wij noemen bankwerken, draaien, fijncentrale verwarming, lassen (electr. en autogeen) gieten, tood- en zinkwerken, radio-techniek, smeden, goud- en zilverwerken, uurwerkmaken en van al het hier genoemde werd het vak gedemonstreerd en 00k... de vakopleiding, Ambachtsscholieren en leerlingen van diverse andere vakscholen, zoals de School voor Koeltechniek, Rijksvakschool voor Uurwerkmakers, Leidse Instrumentmakersschool enz. demonstreerden hie de opleiding tot geschoold arbeider. Juist nu wij staan voor een, voor de

toekomst van Nederland, zo noodzakelijke industrialisatie was deze tentoonstelling van zeer gioot belang. Hier werd een beroep gedaan op de jongeren, maar bovenal op de ouders van deze jongeien om hun jong u aten behoren tot de 45 pet die na hun 14e jaar geen enkele opleidi 0 gen en dientengevolge later tot de ongeschoolde groepering zullen gaan behoren, waarmede noch zij noch de gemeenschap gebaat is Hier werd aangetoond dat het niet juist is, te menen dat de administratiéve functie de voorkeur verdient boven die „gewone” overall, maar dat het dragen , van de overall dooreen vakbekwame, geschoolde arbeider bevredigend,en eervol is. De ca 3500 m2 tentoonstellingsruimte was zeker nuttig besteed en deze tentoonstelling was dan ook wat de initiatiefnemer, de heer Van Schaik. wethouder van Onderwijs van Leiden er van verwachtte, namelijk: „Een eresaluut aan de nijvere h&nden en de kennis Vftn de be* kwame vakman.

EEN EIGEN BRANDVERZEKERIAIGMAATSCMAPPIJ

(H.) Het was in 1907, dat in België de moderne arbeidersbeweging, de socialistische partij (8.W.P.) en de sterke (socialistische) coöperatieve beweging de handen ineen . sloegen om gezamenlijk een eigen verzekeringsmaatschappij in het leven te roepen. Weinigen zullen destijds hebben vermoed, hoe groot de vlucht zou worden, die deze instelling die in België meestal onder haar Franse naam, de ..Prévoyance Sociale” (= Sociale Voorzorg) bekend is zou gaan. nemen, en welke omvang haar zegenrijk werk zou gaan krijgen. Wat mep beoogde, was de omzetting vaneen stuk kapitalistisch winstbejag in wat men wel heeft genoemd een ~socialiatie van de gemaakte overschotten”; de bouw vaneen eigen bedrijf, welks overschotten zouden worden gebruikt voor sociale doeleinden. En thans, na 40 jaar, is de Prévoyance Sociale een van de grootste Belgische maatschappijen, en de sociale instellingen, die zij onderhoudt het prachtige sanatorium voor tbc-lijders te Tombeek, tehuizen voor wezen en oude lieden, „preventoria” en vacantiehuizen voor zwakke kinderen, ven. laatstelijk, een inrichting voor arbeiders, die lijden aan hartziekten of rheumatiek te Spa behoren tot de schoonste van het land In Nederland werd, reeds enkele jaren eerder, nl. in 1904, opgericht .De Centrale” voluit de N.V. De Centrale Arbeiders-Verzekerings- en Deposito-bank te 'sGravenhage —, aan vele onzer lezers ongetwijfeld bekend. Ook „De Centrale” is een prachtig voorbeeld van wat de combinatie van zakelijk inzicht en idealistische gezindheid vermag te bereiken. Het begin was niet gemakkelljk. Het kapitaaltje was zo – klein, de werkers waren zo weinig, en vooral: men moest het stellen zonder de rechtstreekse steun van partij en vakbeweging, die in België zo’n belangrijke factor bij de opbouw vormde. Maar tóch is De Centrale er gekomen. Ook zij behoort, in Nederland, thans tot de grote, zij het niet tot de allergrootste, maatschappijen van levensverzekering, en wie reeds vóór de oorlog van de moderne arbeidersbeweging deel GEDEMOBILISEERDE MILITAIREN! Wij lazen in het vakblad „Metaal voor de Kleinmetaalnijverheid” een orgaan, voor werkgevers inde kleinmetaalindustrie het volgende, voor onze terugkerende bondsmakkers, belangrijk bericht: „Na uw terugkeer inde burgermaatschappij zal het voor velen, vooral voor hen, die nog nimmer een betrekking hebben gehad, niet eenvoudig zijn, zich een plaats in het bedrijfsleven te veroveren. De „metaalbewerkers” .onder u stellen wij inde gelegenheid, door middel van een kosteloze advertentie in dit blad (dus het bovengenoemde blad), naar een passende betrekking te solliciteren. U „ kunt deze schriftelijk dan wel mondeling opgeven aan het Secretariaat: Amaliastraat 10, Den Haag.” Geeft dit bericht door aan onze terugkerende bondsmakkers 1

uitmaakte, zal zich met dankbaarheid herinneren de zeer omvangrijke steun in totaal enkele millioenen guldens die De Centrale in velerlei vorm ten behoeve van de culturele verheffing van de arbeidersklasse verleende. In die jaren groeide De Centrale tot een onafscheidelijk deel van de modèrne arbeidersbeweging, en het was haar bloei, die de mogelijkheden voor de arbeidersklasse vergrootte. Kon men in het begin van deze eeuw misschien nog aarzelen of het wel goed was wat men deed, de ervaring van de sindsdien verstreken jaren bewijst, hoe juist deze Nederlandse en Belgische pioniers hebben geoordeeld. Een sterke, zelfbewuste arbeidersbeweging voert de strijd op) alle fronten. Zij tast het particuliere winstbejag aan overal waar zij kan. Zij schept de inkomstenbronnen, waaruit de scholing van de, arbeidersklasse kan worden bekostigd, w'aar zij te vinden zijn. Het is daarom een gebeurtenis van belang, dat het vorige jaar het N.V.V. en De Centrale gezamenlijk een volgende stap hebben gedaan op deze weg, door over te nemende aandelen van de N.V. De Centrale Algemene Verzekeringsmaatschappij te ’s-Gravenhage, een instelling die zich speciaal met brand- en inbraak- en andere risicoverzekeringen bezig houdt. Thans heeft de' moderne arbeidersbeweging dus ook een eigen brand- en inbraakverzekeringsmaatschappij, die de verzekerden een goede polis geeft tegen tarieven, die niet hoger zijn dan de gebruikelijke, terwijl de winsten, die te zijner tijd kunnen worden gemaakt, weer aan de arbeidersklasse ten goede zullen komen. Zover is het intussen nog niet. De vraag, wanneer De Centrale Algemene ons culturele werk door winstuitkering, u zal kunnen gaan steunen, en die, hoe groot die uitkeringen zullen zijn, hangt tén slotte van de leden van de vakbeweging zelf af. De Centrale Algemene wil de arbeidersbeweging dienen; zij heeft geen ander doel. Maar dan is het ook de plicht van de leden van de moderne arbeidersbeweging om aan De Centrale Algemene, deze instelling van ons zelf, de steun te geven die zij nodig heeft om groot te worden, door nl. hun verzekeringen bij De Centrale Algemene onder te brengen. De Centrale Algemene behoort bij ons: maar dan behoren wij ook bij De Centrale Algemene! Wie een nieuwe brand (inbraak) verzekering nodig heeft, sluite deze dus bij onze eigen instelling, Is de bestaande verzekering door de stijging van het prijspeil onvoldoende gew'orden eii het is werkelijk ontstellend te zien, hoeveel mensen onvoldoende verzekerd zijn! dan kan een aanvullende verzekering bij De Centrale Algemene worden gesloten. Ten slotte behoeft ook degene, die zijn bestaande verzekering wil overbrengen bij De Centrale Algemene, waar hij door zijn lidmaatschap van de moderne arbeidersbeweging thuis hoort, zich door de kosten niet te laten weerhouden. Bij een overschrijving worden geen poliskosten berekend, doch uitsluitend de wettelijk verschuldigde zegelkosten en omzetbelasting. Alleen bij de zgn. werkerspolissen worden enkele dubbeltjes aan poliskosten in rekening gebracht, die echter ruimschoots worden

, , , , , Br, goedgemaakt door de lagere premie en de gunstige polisvoorwaarden. Hier is een gelegenheid voor alle leden van de moderne vakbeweging om, zonder kosten of vrijwel zonder kosten, dikwijls zelfs met voordeel voor zich zelf (de speciale „werkerspolis”), de arbeidersbeweging te versterken. „Het is onze plicht” zo schreef „De Stem van de Arbeid" „De Centrale Algemene groot te maken”. Laat daarom ieder deze plicht verstaan. Geeft Uw adres op aan de plaatselijke agent van de Centrale Algemene, of, als u die niet kent, aan het hoofdkantoor van de maatschappij, Rijnstraat 28 te ’s Gravenhage; het hoofdkantoor zendt u dan een agent, die verder alles voor u in orde maakt. Propageert verder onze eigen maatschappij bij ieder. die een brandverzekering nodig heeft, bij uw kinderen die gaan trouwen en bij uw vrienden en kennissen. Helpt mede, deze jonge plant spoedig te doen uitgroeien tot een trotse en sterke boom, welks vruchten aan ons en onze kinderen ten goede zullen komen!

Afdeling Amsterdam HERINNERING In ons bondsorgaan van 25 Juli jl. deelden wij mede- dat de Vrouwenbond van het N.V.V., waarvan ook honderden vrouwen van onze leden lid zijn, bezig is een bazar te organiseren. Een deel van die vrouwen bezoekt regelmatig de t.b.c.-patiënten, die gesteund worden door het N.V.V.-t.b.c.-fonds en nu is het voornemen de opbrengst van deze bazar te storten ineen fonds, waaruit voor dit lijdende deel onzer arbeidersgemeenschap eens iets extra’s worden gedaan Deze bazar wordt gehouden inde as. maand November, dus tegen St Nlcolaas, en nu doen deze brave vrouwen, meestal zelf moeders van gezinnen, een beroep op onze leden en hun huisgenoten om hen te helpen aan verkoopbare artikelen. Op de vrouwen en dochters om wat te naaien of te breien en ook eens te informeren bij vrienden en bekenden of ze iets te missen hebben. Op de mannen die thuis knutselen, en dat zijn er velen, om hun kunde en vaardigheid op dat terrein in dienst te stellen , van deze goede zaak. Alles is welkom en waar het tegen St Nicolaas loopt, vooral ook kinderspeelgoed, dat dan tegen billijke prijs ter verkoop zal worden aangeboden. Daardoor bereiken we geld voor het fonds en .. gelukkige kindergezichten. Komaan Vrienden en Vriendinnen, doet yw best! Leden van de afdeling Bellingwolde, die een fietsvlaggetje willen hebben, kunnen zich met vriend Hageman in verbinding stellen. De prijs van deze vlaggetjes, in 2 kleuren uitgevoerd is 50 cent per stuk. Voorts wordt er as. winter weer een arbeidersavondschool gehouden. Leden,

★ AGENDA * Den Haag, 22 September 8 uur: Cursusvergadering in zaal 1 van het Volksgebouw. Spreker: H. J. v.d. Born. Onderwerp: De wachtgeld- en werkloosheidsverzekering. 29 September 8 uur: afdellngskantoor. 2e avond van de Studiekring, Inleider: H. W. Koudijs. Onderwerp; De opbouw van de Bond. 30 September . 8 uur, afdelingskahtoor. • Bespreking van de plannen voor het jeugdwerk gedurende het seizoen 1949/50. Alle jeugdleden zijn deze avond hartelijk welkom! Kinderdijk, 29 September; Algemene kern- en vertrouwensledenvergadering „Tearoom”, in samenwerking met Oud-Alblas, Nieuw-Lekkerland en Streefkerk Spreker: C. de Hay over de „Millioenen-nota”. Krimpen a. d. IJssel, 30 September. Ledenverg. wijzigingsvoorstellen C.A.O. grote metaalindustrie, inde grote zaal van het Verenigingsgebouw. Toelichting J. B A. Rook. 7.30 uur. Maassluis, 21 September. Ledenverg. wijzigingsvoorstellen C.A.O. grote metaalindustrie inde bovenzaal van gebouw „De Moriaan” 8. uur. Middelburg, 1 October. Propaganda-feesfcavond in „Schuttershof”, Aanvang 8 uur. Schiedam, 29 September. 'Ledenverg. wijzigingsvoorstellen C.A.O. grote metaalindustrie inde grote zaal van „Het Volksgebouw”. Aanvang 8 uur. Streefkerk, 21 September. Ledenverg. wijzigingsvoorstellen C.A.O. grote metaalindustrie, Zaal H. Stuurman. Toelichting C. de Hay. Aanvang 7.30 uur. Vaassen, 26 September. Ledenvergadering in café Vos. Aanvang 7.30 uur. Zeist. 8 October. Propaganda-feestavond in hotel „Boschlust”. Medewerking: toneelgezelschap „Tot steun inde strijd”. Zegelverkoop Pensioenzegels ijn thans ook verkrijgbaar te Gieten bij de Nederlandsche Mid' denstands Spaarbank, Stationsstraat A 196. Het depót te Ruinerwold (Boaa Bank) is echter opgeheven.

die hiervoor interesse hebben, gaan zo spoedig mogelijk met de secretaris praten. De leden van onze afdeling Delft, die willen deelnemen aan een vakcursus delen wij mede, dat Maandag 3 October, aan d'* Gemeentelijke Nijverheidsavondschool (ingang Madelaan). de lessen een aanvang nemen. a. Ambachtsavondschool (voorheen Burgeravondschool), 4 avonden per week. b. Vakcu. sus voor meergevorderden (uit-, sluitend voor hen, die in het bezit zijn van een diploma vaneen ambachtsschool met twee-jarige cursus of vaneen nijverheidsavondschool i 4 avonden per week. c. Vakcursus voor volivassen ambachtslieden (uitsluitend vaktekenen), 2 avonden per week. d. Cursus in electrotcchniek één avond per week. e. V.E.V.--cursus (opleiding examens etectro-monteur). f. Cursus in stoomwerktuigkunde één avond per week. g. Cursus in verbrar.dingsmotorentechniek één avond per week. h. Cursus in vliegtuigmotorentechniek één avond per week. i. Cursus in plaatuitslaan, één avond per week. ' j. Cursus in praatisch onderricht in alle vakken, 2 avonden per week. k. BOVAG-cursussen (voor leerling-, hulp- en tweede monteur). l. Gawalo-cursussen (opleiding examens loodgieter). m. Cursus in glasblazen. n. Cursus in electrisch en autogeen lassen. o. Cursus voor opleiding „gezel” (voor machinebankwerkers, timmerlieden en loodgieters). De kosten zullen gemiddeld ƒ 15, voor dit half jaar bedragen. Verdere inlichtin(Vervolg op pag. 8)

7