Jniernationale Verbroedering eq Verkorting van

zaal, nog niet genoeg, de zaal van den schouwburg gehuurd en een kameraad met de honderden menschen daarheen om 12 uui. Een half uur daarna, terwijl Lens sprak, kwamen ze me halen om te spreken inde «Nijverheid* kleine zaal; gioote zaal was Dijkstra reeds bezig. Een ouwe Dordtenaar en ik naar de kleine zaal, ook half vol, ’t was een eenig, in de arbeidersbeweging eenig voorkomende, dag en indien wij tijdig genoeg zalen hadden kunnen krijgen, waren ze allen gevuld geweest, want honderden gingen ongetroost huiswaarts. Maar ook een enkele wanklank is er gehoord, toen er namelijk een kameraad bij een oud-georganiseerde kwam om te laten teekenen op de lijst, ving hij bot, als reden werd opgegeven: «de wet is nog lang niet streng genoeg, nog strenger, dan zouden ook de geloovige arbeiders de oogen opengaan.* Dat is politiek betiteld met den naam van: «hou je centen in je zak.« Mij dunkt, het stuk wordt te lang dus voor eerst genoeg, maar beknibbel als je blieft niet redacteur, want ik ben geen officier van justitie, die zich soms laat afdingen. Gegroet. De Utrechtsche Correspondent. Twentsche Correspondentie. Werkliedenverbonders. Door de samensmelting van den bond «Vooruit* met den Alg. Met.bew.bond in Nederland, waarvan wij hoopten dat het voor onze leden van «Broedertrouw* een vreugde zou zijn, daar wij er al zoo vaak over gediscuseerd hadden, maar altijd door de geldmiddelen nog maar een droombeeld voor ons was, hebben er nu al eenigen van de oprichters van *B.« bedankt als lid. Als grootste grief voeren zij aan het N. A. S. en dat wij te hard loopen met onze vereeniging, maar in werkelijkheid zal het wel zijn, dat wij te vooruitstrevend worden voor hen en niet onderdanig genoeg vragen aan Stork of hij dit of dat wel goedvindt. Door de arbeiders werden sommigen van die leden nog wel als hun woordvoerders beschouwd en zij werden dan ook door hen inde Kern en andere instellingen der modelfabriek gekozen. En waar het nu doorgaans nog al regel is, dat de werklieden, die zich vooraan plaatsen inden strijd voor betere levensvoorwaarden, door den patroon met haat en verachting worden behandeld, met deze leden was dat, wat anders. Zij verkeeren inde beste posities, hebben de hoogste loonen en kunnen hun jongens, als zij oud genoeg zijn om op de fabriek te worden geplaatst, dadelijk op de werkplaats krijgen, terwijl de andere arbeiders hnn kinderen nog eerst naar de politoerkamer, of de strafkolonie, zooals wij die noemen, moeten heensturen. En als wij dat dan zoo gadeslaan, dan komt de gedachte wel eens bij ons op, dat dergelijke lieden • eer verraders dan behartigers van hun mede-arbeiders zijn, daar zij inde vergaderingen Stork ook altijd de hand boven het hoofd hielden en elke daad, die wij nog eens wilden uitvoeren, door hen werd tegengehouden. Een bewijs van kruiperigheid en lakschheid konden wij van die leden ook zien, op den Tweeden Pinksterdag, toen hier een groote protestmeeting tegen de firma Van Heek gehouden werd en waar wij in optocht naar toe gingen en waar zelfs de St. Jozefsmannen aan medededen, toen stonden diezelfde leden hier en daar om den hoek te gluren, wie er bij was, maar zij schaamden zich om achter hun vaandels aan te marscheeren, want Stork had inde Fabrieksbode die werkstaking ongemotiveerd genoemd. Wanneer men dat zoo gade slaat, dan komt men wel tot de gedachte, dat zulke lieden ineen Werkliedenverbond of Ordebond, maar niet ineen strijdende Vak vereeniging behooren en wij zien ze dan ook met blijdschap gaan, daar zij toch maar struikelblokken voor ons zijn. Dezen keer zullen wij het hierbij maar laten. Een Loonslaaf. Uit Dordrecht. Zondag 22 Maart hield de afd. Dordt van den «Bond v. Mach. en Stokers* en de Boptwerkersvereeniging* een openbare vergadering in ’t *Werkmansgebouw« die door J. A. Bergmeijer, als eerevoorzitter der «Bootwerkersvereeniging*, met een hartig woordje geopend werd. Bergmeijer wees daarin vooral op het nuttelooze van vakvereenigingen die z.a. de «Metselaarsvereeniging* door patroons opgericht en ook indirect geleid worden alsook op het verderfelijke van het alcoholmisbruik, maar ook daarin toont zich het huichelachtige der bourgeoisie die met een weldoorvoede maag gemakkelijker een groote hoeveelheid alcohol verdelgen kan en dan uit hun sociteit komen, schande sprekende vaneen zwakkeling die met zijn slappe maag zoo spoedig slaaf van den alcohol werd. Daarop kreeg Tuinders, voorzitter van de «Federatie van Transportarbeiders* het woord, die in korte en duidelijke trekken uiteenzette hetgeen geschiedde vanaf de oprichting der «Federatie* tot 31 Januari en besprak den geheelen strijd voor en de noodzakelijkheid van het verplichte lidmaatschap. Door het «Handelsblad* werd ineen stuk verraden, dat eigenlijk de geheele strijd die 31 Januari voorafging opzettelijk uitgelokt is, door die 3 ongeorganiseerden naar de «Singaporeloods* te sturen en zoodoende, door verbreking der overeenkomsten, den arbeider tot strijd te tarten. Al het verkeerde wat er geschied is, komt voor rekening van de trouweloosheid der «Veemen*. Spr. schetst ook den invloed dien de organisatie op het zedelijke gehalte der ertswerkers te Amsterdam heeft, waarvan vroeger 950/0 stevige drinkers waren en nu circa 60°/0 geheelonthouders zijn, maar ook de medewerking der vrouwen in den strijd, die zoo duidelijk bleek bij den strijd der ertswerkers inde «Rietlanden* waar de vrouwen, met hun kinderen op den arm, tegen de «Texelsche visschers*, die hun mannen het brood, door onderkruipersdiensten ontnamen, instormden en door geen politie konden tegengehouden worden, zoodat de maatschappij moest toegeven en de 't «onderkruipers* enkel met reisgeld -j- f 2,50 naar huis stuurde, een bewijs dat de bourgeoisie zich, zoodra ze onderkruipers, , die ze evenals de arbeiders veracht, missen kan, van hun als 1 van ongedierte ontdoet. ( Spreker zette nog uiteen dat de toekomst der vakorgani- ' salie moet zijnde terhandneming van de productie inden ; vorm van «productieve associatie*. Onder applaus sloot spr. 1 zijn leerzame rede. t Aan het debat namen 2 personen deel, die tot groot ge- \ noegen der vergadering door spreker en Bergmeijer beant- c woord werden. Hierna sloot Bermeijer met een warm woord c van dank aan den spreker deze goed bezochte vergadering. 1 Het is dan ook te hopen, dat ze onder de «Bootwerkers*

d | en «Mach. en Stokers® in ’t bijzonder en voor de vakorgan | nisatie in ’t algemeen goede vruchten moge afwerpen ° __ A.J. n Uit Gorkum. g I sedert eenige maanden werd door den ijver en de lt volharding van Gurcumsche vrienden en vooral niet te vergeten de medewerking van ’t dagel. best. v.d. Gorcumschen r Bestuurdersbond, den weg vereffend tot het oprichten vaneen afdeeling van onzen bond. Gaandeweg werden er door onzen ■ vriend V. meer bladen verkocht. r Zondag 15 Maart woonde ik, daartoe uitgenoodigd, de huishoudel. verg. van de plaatselijke Met.bew.vereeniging bij en zette daar het standpunt van onzen bond uiteen, echter J de voorzitter en enkele leden waren tegen de aansluiting, zoodat anderen het noodig achtten om een openbare ver’ gadering voor oprichting vaneen nieuwe organisatie te houden. Deze had plaats Zaterdag 21 Maart ’s avonds B*/j uur en was redelijk bezocht. Jantzen hield een eenvoudige rede over de toestanden en het nut der organisatie en zette breedvoerig het standpunt en de werking van onzen bond uiteen, vooral het ondersteuningswezen, rechtsbijstand, enz., enz., die in goede aarde scheen te vallen, want er gaven zich 13 aan-1 wezigen op voor het vormen vaneen afdeeling van onzen , 1 bonden de militante voorzitter van den «Gore. Best.bd.«, vriend Vervoorn, zal tot de bestuursverkiezing de eerste regelingen leiden. Makkers en vakgenooten te Gorcum, gij hebt nu den eersten stap inde goede richting gedaan, blijf keep houden, denkt om de kracht die uitgaat van onze Engelsche en andere buitenlandsche zusterganisaties onder de leuze: «setlt help, mutual helpt (eigen hulp, wederkeerige hulp). Door u te ontwikkelen, door ouderlingen steun, door der kracht de organisatie zult gij uw werkgevers achting afdwingen, zult gij ze noodzaken met uw rechteu, in nil voor uw plichten, reke-* ning te houden. Blijft trouw makkers! Leve de vakorganisatie. Dordt. j j p De Nederlandsche Scheepsbouw-Maatschappij. [Slot) Maar niets hielp, zij zeiden dat zij niets met de vakvereeniging te doen wilden hebben, toen antwoordden wij hun dat wij hun wel dwingen zouden rekening met ons te houden. Het een en ander had tengevolge, dat er ’s avonds op de fabriek een vergadering plaats had waar eenigen van ons de handelingen bekend maakten van die personen en daar werd aangenomen om niet op eventueele voorstellen van direktie of commissie in te gaan, maar zich aan de vakvereeniging te houden. Toch had ’s avonds die konferentie plaats tusschen den direkteur en die commissie, er werd echter niets besloten, daar de direkteur zeide, dat hij eerst de voorstellen af zou wachten die van de vereeniging kwamen, echter was er toch gesproken over den slechten toestand waarin verschillende werklieden der N. S. M. verkeerden, en toen moet de direkteur gezegd hebben, dat hij dat al lang wist en dat hij het ook noodig achtte dat er verbetering plaats had onder de werklieden inde ijzerindustrie. Ook zeide hij te weten, dat het loon inde andere vakken inden laatsten tijd was voot uitgegaan en dat de levensvoorwaarden steeds grootere eischen stellen, daarom meende ook deze patroon dat de loonen inde metaalindustrie moesten verhoogd worden. En wat is er terecht gekomen van al die schoone woorden des heeren Goedkoop, die nogal wil doorgaan voor een humaan patroon? Dat deze humaniteit slechts een masker was om de arbeiders te lijmen, is volkomen gebleken bij de j.l. gehouden loonaktie, in dien strijd is hem het masker van het I gelaat gerukt en hebben die arbeiders, welke nog iets ver-I wachten van samenwerking tusschen patroon en werkman, kunnen konstateeren, dat alles afgestuit is op den onwil van den heer Goedkoop. Laat ons inde eerste plaats eens aanstippen de gemeene verdachtmakingen die de direkteur bekend heeft laten maken en waarin hij ons betitelt als slechte raadgevers, n.l. de proklamatie waarin hij ieder arbeider bekend maakt, dat mochten zij lastig gevallen worden door werklieden van de fabriek of daar buiten, zij zich dan maar bij hem moesten beklagen, daar er dan maatregelen zouden getroffen worden. Verder bleek nog hoe onwillig de direkteur was om de grieven van zijn werklieden op te lossen door het antwoord wat hij zond op onzen looneisch. Op het eerste gaf hij in ’t geheel geen antwoord en op het tweede schrijven afwijzend. Ook zijn er nog pogingen in het werk gesteld door werklieden van den scheepsbouw om hem te bewegen toch te konfereeren over dezen eisch, daar het anders wel eens tot ernstiger dingen aanleiding kon geven, waarop door hem geantwoord werd, dat het dan maar hard tegen hard moest gaan, er bijvoegende, dat hij nu bij de patroonsvereeniging was aangesloten en dat hij zich, hield aan de besluiten, die daar genomen werden. Thans heb ik nog een staaltje mede te deelen van de kleingeestige houding van den heer Goedkoop bij het te water laten van het S.S. Boud. Het is hier de gewoonte, als er een schip te water is gelaten, dat de werklieden een vroegertje krijgen; bij deze kwam nog dat het vijftigste was die te water werd gelaten. Er gingen geruchten over de werf, dat de werklieden bij afloop van dit schip iets extra zouden krijgen, in hoeverre dit waar is, wil ik buiten beschouwing laten, dat er wel iets van waar zal zijn, staat vast. Maar wat gebeurt ? ’s Middags werd er een kennisgeving aangeplakt, waarin de direkteur bekend maakte, dat iedere werkman welke aan boord van de J-Boud® werkte, na afloop zich weer aan boord moesten begeven en dat de andere werklieden met van hun werk af mochten, al wie deze bepalingen overtrad, werd gestraft met ontslag. Dit nu was de wraak van onzen humanen (?) direkteur, hij dacht ons zeker hiermede een trap te geven, maar als hij gedacht heeft dat hij met zulke daden de werklieden tegen de vakvereeniging zou opzetten, dan heeft hij zich leelijk vergist, want juist door dergelijke daden stelt hij ons inde gelegenheid, de arbeiders er op te wijzén wat zij van de patroons te verwachten hebben als zij voor hun rechten opkomen, ook heeft de heer Goedkoop zich door dergelijke daden in zijn ware gedaante getoond. Voor ons is nu de zaak veel gezonder, daar wij nu weten welke onze houding moet zijn, ook zijn wij verheugd dat het nu uit is met die vroegertjes, daar het altijd maar een gift is geweest en wij houden niet van giften, maar willen rechten, die ons toekomen. Er bestaat hier nog zoo’n giftenstelsel, wat men tariefwerk

noemt, dat werkt op de volgende wijze: Als ge als klinker het treft dat ge aan boord moet blijven om een schip af te werken, dan is het de gewoonte van den kommandeur om er io of 20 procent bij te geven, maar om je te laten voelen dat het maar een goedheid van hem is, zegt hij geregeld, als je er wat bij wilt hebben dan moet je goed aanpakken, treft het dan soms dat ge niet door kunt werken dan hoort ge de bedreiging uit den kristelijken mond van den kommandeur, denk er om je krijgt er niks bij. Daarom arbeiders moeten wij ook dit tariefstelsel doen verdwijnen, en dit kan als wij krachtig aaneengesloten blijven, daarom roep ik u toe: organiseert u! staat schouder aan schouder en laat ons vasthouden aan den eenmaal gestelden eisch, dat wij Goedkoop dwingen zullen rekening te houden met de vakvereeniging, en dat kan. mits de leus zij: «Hoog de organisatie, hoog de solidariteit!« Een Metaalbewerker. Witte Lijst van den Verbruikersbond. De Verbruikersbond streeft er naar het publiek aan te sporen daar te koopen, waar billijke arbeidsvoorwaarden heerschen. Werkgevers, die aan billijke eischen voldoen, worden geplaatst op de witte lijst, en iedereen wordt dan aangemoedigd zijn waren te betrekken van de firma’s die op de witte lijst voorkomen.. Zoo is onlangs de eerste W. L verschenen voor bakkerijen te A’dam. Daar zijn op geplaatst; i Gezellenbakkerij, van Speijkstraat 14; 2. Coöp. bakkerij «De Dageraad«, Ruijsdaelkade; 3. Coöp. bakkerij «Handwerkers Vriendenkring«, Braudewijnsteeg 6; 4. Coöp. bakkerij «Vooruit«, da Costakade 127; 5. N. V. A’damsche Arbeidersmaatschappij. ie J. v.d. Heijdenstr. 103; 6. N. V. «Ons Doek, Rozenstraat 114; 7. Luxebroodbakkerij van H. van Tol, von Zesenstr. 36; 8. jodenpaaschbroodbakkerij van J. S. Goudeket, Lange Houtstr. 44. Na nauwkeurig onderzoek, wat betreft loon, arbeidsduur, overwerk enz. is gebleken, dat bovengenoemde bakkerijen onder zeer gunstige voor waarden laten arbéiden, terwijl de met een cursieve letter gedrukte ook geen nachtarbeid hebben. Daarom staan ze op de W. L. A’damsche arbeiders! gij die allen streeft naar eigen lotsverbetering, gij die u solidair weet te verklaren met andere noodlijdende kameraden, kent ook in dezen uw plicht van solidariteit! Koopt alléén daar, waar goede arbeidsvoorwaarden zijn! Wie weten wil, of zijn eigen bakker onder goede voorwaarden laat werken, raadplege even de inspectie. Marnixstraat 51 huis, C. Kramers, Amsterdam. Inspectrice Verbr.bond. Bladen, niet bepaald voor A’dam bestemd, worden verzocht tóch bovenstaande op te nemen, opdat ook hun streek iets verneme van het werk van den Verbruikersbond. De toestand aan de Kon. Ned. Fabriek y. Werktuigen en Spoorwegmaterieel te Amsterdam. in. Als men voor de belangen der werklieden opkomt, of men «vertegenwoordigen is of niet, de feiten die dagelijks om ons heen gebeuren zeggen ons, hoe geweldig het patronaat regeert en hoe ieder wil straffen met hanger die voor zijn medewerkers of voor zich zelven opkomt. Had ik dus ongelijk, toen ik schreef: dat zij verdwenen zijn van de fabriek, omdat zij opkwamen voor hunne en onze belangen ? «Want men vergete niet, dat het doel waarmede de vertegenwoordiging in het leven is geroepen, niet is, om bij elke persoonlijke zaak vaneen der werklieden bij de directie tusschenbeide te komen, hetzij het een opgelegde bestraffing geldt, hetzij een vermeend te laag geprijsd tarief briefje of anderzins.« «Maar wel ligt het op den weg der vertegenwoordigers om de belangen die het algemeen of een geheele of gedeeltelijke werkplaats betreffen, bij de directie te behartigen en voor te staan, die dan zooveel als mogelijk is, na overleg met de vertegenwoordigers, met al dus te kennen gegeven wenschen en verzoeken rekening houdt.« Als er ooit gezegd kan worden: de directie houdt zich van den domme, dan is ’t zeker hier. Wel is waar is het doel in het reglement op de vertegenwoordiging zoo omschreven, dat men niet weet, wat men er uit lezen moet, doch het blijft maarde vraag: Wat verstaat de directie onder algemeens belangen der werklieden ? En nu worden twee punten opgenoemd die wel degelijk algemeens belangen zijn. Inde eerste plaats de bestraffing. Wij' hebben uit hetgeen er met Lebbing is voorgevallen kunnen zien, hoe het «terrorisme« van bazen en chefs werkt. Verschillende vertegenwoordigers vroegen hierover een vergadering aan met de directie, waarbij zou tegenwoordig zijn Lebbing, baas Van Veen en hun chef (die nog kortgeleden een pak slaag opliep voor zijn humaniteit!) Dit deden die vertegenwoordigers omdat zij zeer goed wisten, dat dit hun ook kon overkomen. En wat deed de directie? Zij zag zeer goed de algemeenheid van deze zaak in, doch verschoof die vergadering zoolang, tot dat Lebbing ontslagen was, dus er niet meer bij tegenwoordig kon zijn! Toen dus de partijen niet meer tegenover elkander geplaatst konden worden, kon de directie zeggen waar haar goed dacht, daar degeen die hen het best zou kunnen weerleggen, niet aanwezig was. Zoo gebeuren er tal van zaken, die bestraft werden en wel degelijk zaken zijn, die alle categorién van werklieden raken. Want wat te denken van het volgende feit, dan in het begin van dit jaar plaats greep: Er werden acht leerlingen van de Modelmakerij gestraft, (van 1 tot 3 weken naar huis gestuurd) omdat zij terwijl hun leermeester , niet aapwezig was aan het spelen waren gegaan. Is dit nu een persoonlijke zaak ? Straft die chef nu die jongens? Of straft hij hier de ouders? Moest een vertegenwoordiging niet dadelijk in haar geheel daartegen opkomen ? Doch zij doen het niet, de ja-broers, want dan krijgen zij buiten de directie, den chef tegenover zich te staan. Zoo is het ook met het tarief-stelsel. De directie doet het voorkomen alsof dit is een persoonlijke zaak. Neen, dit is een algemeene zaak! Ik ben een tegen-

Beantwoordt ze desnoods met ALGEMEENE WERKSTAKING, maar overweegt