Boekbespreking

„Leiding”, door ir. H. L. Copyn, uitgave „Servlre”, Den Haag 1933. Prijs ing. ƒ0.75.

Blijkens de ondertitel beperkt de schrijver zich tot bedrijfsleiding. Hoofdzaak van het boekje vormt een aanduiding van de karaktereigenschappen, die een goed leider moeten kenmerken. In een aanhangsel wordt een en ander verteld over de opleiding (anno 1930) van leidend technies personeel in de „Anstalt für Arbeitskunde Saarbrücken”J

De nadruk, die in dit boek gelegd wordt op de menseiike faktor in het bedrijf, is voor mij een verdienste, die opweegt tegen veel bezwaren Want hoe groot is nog steeds niet het aantal bedrijven, waar mensenrechten en mensenbelangen als een lastige bijkomstigheid worden beschouwd, waar arbeidslonen gevoeld worden als een „schadeliker uitgave dan afschrijvingen?

Toch is de schrijver öp ttt punt lang niet duide- | lik en het is onbevredigend, dat niet nader wordt | besproken, hoe deze misvatting in de wereld is ge- ■ komen en volgens welke normen de rechten naast de zakelike gang van het tednjt; van invloed mogen zijn op de bedrijfspolitiek. Ten slotte; de strijd tussen de producenten en de kon-| sumenten, als men, zoals Copyn doet, het wmstprincipe verwerpt. Wel staat dit vraagstuk buiten het psychologiese vraagstuk leiding, maar de schrij-; ver t—ft zich hier zelf in. |

Een tweede opmerking; Hier wordt een psychologies probleem aangesneden door een technikus. De ordening van de problemen, de afbakening van het hele boek, laten hierdoor zeer veel te wensen over. Het geschrevene hangt vaak te veel als los zand aan elkaar, het geeft de lezer veel stof Int denken, maar geen inzicht. . Toch een boekje, dat het lezen zeker waard^is.^

Vereenigings- p iiiiiiiiiiiiiiiiiiiij Igygn M

Bentvel<dnieuws Kursus-Hergroepering

Na de opening van Banning gaf Jan de Jongh Zaterdagavond een kultuur-hlstoriese analiese van de begrippen „proletaries”, „socialisties , ~burgerlik” De burger is voor partikulier initiatief, tegen staatsbemoeiing. De proletariër streeft naar lotsverbetering, hoe dat doet er minder toe, met of zonder staat, met of zonder geweld. De socialist is kollektivist; staat, of zo iets? Teoreties; ja. De burger komt tegelijk op met het persoonhkheidsgevoel, daar vóór was er een primitief „ur-wir”, dat voortleefde in ’t feodale stelsel. In de burgerlike orde komt macht uit bezit (in het feodale bezit uit macht). Bezit is het kenmerk. Oorspronkelik kwam men aan bezit door werken, na verloop van tijd ontaardde dit eji werd bezit van min of meer gerechtvaardigd ordeningsbeginsel tot een zedelik veroordeeld principe. Met het wegvallen van de binding verdwijnt de innerlike norm en komt er een behoefte aan uiterlike wetten en sterk

centraal gezag. De burger heeft een zwak innerlik normbesef. Door gemis aan autonome ontwikkelingsmogelikheid valt van het proletariaat minder te zeggen, bovendien leeft het bijna direkt verbonden met de socialistiese beweging. Het proletariaat is alleen ekonomies en politiek van betekenis, maar als zodanig heeft het geen kultuur-mhoud.^

De socialist staat in tegenstelling tot de burger, zowel als tot de proletariër. De burger stelt het individu centraal, voor de proletariër is zijn klasse alles, de socialist wil het geheel, de mensheid dienen. ..

Zondagmorgen, na de stilte van de morgenwijding, de lezing van Mevr. Kalma—Koops over de tegenstelüngen in de godsdienstige wereld. Zij liet eerst de historiese achtergronden, in het bizonder van de tegenstellingen in ons Nederlandse volk zien; met erkenning van de religieuze ernst wees zij toch de Zwitserse theologie af, zij zag de religieus-sociahstiese gedachte als een tak van de Christelik—humanistiese stam in onze geschiedenis. Terwijl het moeilik wordt om in het veelzijdig religieuze leven in ons land elkander te vinden, voert sociale arbeid mensen met verschillende achtergrond samen. Het rel.-soc. verlochene daarbij eigen karakter niet.

Na een middagwandeling naar Zandvoort luisterden we naar Banjiing’s lezing over „De noodzaak van nieuwe groepering der krachten”. Van groepering zal altijd sprake zijn, er zijn wezenlike tegenstellingen tussen mensentiepen die eeuwig zullen gelden: steeds zullen aktieve en passieve, revolutionnaire naast konservatieve, konstructieve en alleen maar kritiserende mensen zijn. Daarnaast zijn er tijdelike groeperingstendenzen hijv. door klassetegenstellingen.

Het kapitalisme ontwikkelde zich na de oorlog monopolisties, nationalisties. Het aantal fabrieksarbeiders neemt af, dat der employés stijgt. Er ontstond een onderscheid tussen werkende en werklose arbeiders. Door de krisis is de meerwaarde altans voorlopig weg, de strijd er om dus zinloos. Naast de proletariese- is een andere massa opgestaan, die zich tegen haar richt. Het vraagstuk der technocratie is dringend geworden: zal het ons gelukken de techniek te beheersen, of zal de techniek door een onbeheerste ontwikkeling leiden tot een ineenstorting? Een groot deel van al deze vragen is niet meer een specifiek proletaries vraagstuk. Dit zijn allemaal redenen, die een hergroepering zoodzakelik maken. Verder is door de krisis een algemene werkstaking onmogeUk. In het arbeidsvraagstuk is dat van het rechtvaardige loon het voornaamste, want hiermee staat of valt de socialistiese beweging. 2°. Het socialisme is niet meer in de eerste plaats een proletriërs maar een konsumenten belang. 3°. De na-oorlogse agrariese krisis door de ontwikkeling van de landbouw in Argentinië en Canada, met gevolg; verproletarisering der landbouwbevolking. Als wij hen geen perspektieven kunnen bieden zijn zij tegen ons. We moeten een nieuwe groepering bereiken, waarbij we ook de konfessionele arbeiders en de ondernemers (technici e.d.) niet kunnen missen. Hiertoe is nodig: I°. Afwijzing van het „vulgair Marxisme”. 2°. Moeten we arbeid en kuituur objektief met elkaar verbinden. 3°. Erkenning van de positieve waarden der religie. Nabespreking: Is het te laat? Nog niet! Oorlogsgevaar en oorlogsverhindering? Trouw aan de boven gewelddadige strijdwijzen. Dan sluit Banning met de wens, dat we trouw mogen blijven aan het hoogste.

Laatste bulletin van de lezingzaal; 11 April De laatste week, het begint te spannen. Het glas zit in de ramen. De rommel is uit de zaal; het houtafval ligt buiten op een hoop te branden. De nieuwe bibliotheek is behangen met lichtgeel papier. Er moet nog een hoop gebeuren vóór Zaterdag. De steigers worden weggebroken. Het verfwerk moet buiten en binnen nog in de glansverf, de lambriseering is pas éénmaal geolied, de vloer is nog kaal. De stoepen zijn nog niet klaar. Vanmorgen begonnen we in de praatkamer met behangen en het metselen van de open haard. Het terrein moet ook nog opgeruimd. Om klaar te komen werken we de laatste dagen ’s avonds na het eten nog wat na; gisteren brandde er voor het eerst een electriese lamp in de zaal. Er zijn ook mannen die daglicht verkiezen en om halfzes opstaan om meubels te maken. Er is nog heel wat te doen, maar het zal wel klaar komen. Komt u kijken? Tot Zaterdag dan.

Amsterdam A.C. en R.S.V. Maandag 16 April, spreekt W. Banning over: „Om een nieuw Socialisme”; een behandeling van wat na het boekje „Marx en verder” nog moet komen. Gebouw Heystee, Heerengracht 545. Toegang voor een ieder. Aanvang 8 uur.

Religieus Soc. Zondagbijeenkomsten op 15 April Amsterdam, halfelf. Gebouw Heystee, Heerengracht 545. Spreker: Frits Tingen, De Burger in Nood. Muzikale medewerking van Arnold Juda. Toegang voor nieWeden 20 ct. Werkloozen vrij.

Van de administratie Wij verzoeken den abonné’s vriendelijk, ter besparing van onnoodige kosten, het abonnementsgeld voor de komende kwartalen voor 15 April a.s. op onze girorekening 21876, voor Amsterdam V 4500, te willen storten. De binnenlandsche abonnementsprijzen | bedragen:

per kwartaal ƒ 0.90 per halfjaar 1.75 ;. per jaar 3.40 | De buitenlandsche abonnementprijs is|. ƒ 1.15 per kwartaal en ƒ 4.60 per jaar. Na 15 April wordt verhoogd met 15 ct.j. incassokosten, per kwitantie gedisponeerd.!.

i"|| I 1 Inhoud I Biz. |1 I Na het kongres der S.D.A.P., W. B 1 || i Oostenrijk en wij, J. S. Bartstra 2 g| 1 Mensentypen; Vermeer, Kantwerkster ... 3 g| I Voor kapitalisties bouwen, W. Middendorp 3 || I Binnenland: Nationale ontwapening, Be- §f I handeling der dienstweigeraars. Voor- j I stel Ter Laan—lJzerman; J. A. Bruins 4 | I Gedicht: Voorjaar, J. J. Zeldentuis 5 I In de smeltkroes, K. Geerstma 5 m I Het geweten de stem van God?, W. B. ... 6 j 1 De bewaarschool, M. J. Langeveld 6 p 1 Kritiese Kroniek, G. Stuiveling 7 =i i Straperlo Kunst, Bep Otten 7 ||

Woodbrookers Werkverband voor modern-religieuse bewustwording gemeenschap en cultuur. Leergang van Dr. G. H. van Senden te Bentveld op Zaterdag 5 Mei en Zondag 6 Mei a.s. ONDERWERP: Elementen van het Religieus-Monisme Programma aan te vragen bij M. J. A. Sark-Schim van der LoeH, Wilhelminastraat 17, Assen.

'PLATEN EN KUNST VOORWERPEN VERKOOPCENT'’^'^^''^ REGULIERSGRACH MSTERDAM

SW' oo' Aó te"' Aó '*® 'ie"' , o' <"'°°\,roO' r 6"“ ' oer 'ï.°'«;'>ri •VoV""'’''

deCen^rale Levens verzekering Rijnstrogt 24 Den Hoog