Verenigingsleven

Onze getuigenisavonden

Wij herinneren de lezers van „Tijd en Taak”, die niet bij een R.S.G. zijn aangesloten, aan de getuigenis-bijeenkomsten in:

LEEUWARDEN: Zondag 26 November, 10 uur, in de zalen Schaaf; sprekers: mevr. F. Raima—Koops en ds. L. H. Ruitenberg.

ENSCHEDE: Dinsdag 28 November, 20 uur, in de grote zaal van „Ons Huis”, Oldenzaalsestraat; sprekers: dr. W. Banning en S. de Jong.

UTRECHT: Woensdag 29 November, 20 uur, in de zaal van het Jaarbeurs-restaurantj ingang Rijnkade); sprekers: ds. L. H. Ruitenberg en J. van de Kieft.

Delft had een grote zaal gehuurd, die voor iets meer dan de helft gevuld was met ruim twee honderd bezoekers. Arnhem had de grootste zaal van de stad in Musis; wij troffen het slecht: vlak na de hevig spannende dagen om 11 November heen; toch nog ruim driehonderd aanwezigen, die aandachtig luisterden. Eindhoven op 16 November zag de grote zaal van het Volksgebouw bijna geheel gevuld met een nogal gemengd publiek, ook uit kerkelijk godsdienstige kringen. Groningen zag de grote zaal van het Concerthuis overvol; de Onthoudersstem zong een paar passende liederen. Al hadden wij graag al onze zalen gevuld gezien, wij zijn dankbaar voor de overal gebleken gespannen aandacht. Deze serie Getuigenisavcnden heeft stellig menigeen gesterkt en ons woord verbreid.

R.S.G. Groningen

Zondag 26 November om half elf spreekt voor ons in het C.J.M.V.-gebouw, Spilsluizen 9, de binnenlandse kroniekschrijver van Tijd en Taak, ds. J. A. Bruins uit Hardegarijp, ever „De onuitroeibaarheid der hoop”. Wij wekken de T. en T.- lezers op, deze bijeenkomst te bezoeken.

J. W. D.

R.S.G. Snéek

Onze eerste winterbijeenkomst, tevens jaarvergadering, hielden wij Zondagmiddag 19 Nov. in het A.J.C.-gebouw. Na het zakelijke gedeelte, hield mevr. T. Toornstra—De Hondt van Leeuwarden, een boeiende inleiding over het aangrijpende leven van Maria Spiridonowa. De 22 aanwezigen luisterden met grote aandacht.

We eindigden met een lied. Van de brochure Ruitenberg zullen 25 worden besteld. Naar een internaat in Kortehemmen gaan o.a. 3 vrouwen uit Sneek. We hopen met een flink aantal naar de getuigenisdag te Leeuwarden op 26 Nov. te gaan. Op de vergadering gaven zich 10 deeln. op. Raam- en strooi-biljetten zijn uitgezet. H. S.—^H.

R. S. C. Utrecht

Wij vestigen nog eens de aandacht op onze Getuigenisavond op Woensdag 29 November, ’s avonds 8 uur in de zaal van het Jaarbeurs-restaurant, waar zullen spreken ds. L. H. Ruitenberg en J. V. d. Kieft. Toegangskaarten a 15 ct. zijn verkrijgbaar bij de reeds eerder gepubliceerde adressen.

Op de bijeenkomst op Zondag 26 November zal, niet zoals het sprekerslijstje vermeldt. Bob Agter voor ons spreken, maar ds. K. Terpstra. Ds. Terpstra spreekt over „Ons dagelijks brood”. De bijeenkomst wordt gehouden in gebouw „Harmonia , Ambachtstraat 12. Aanvang des avonds 7 uur. Toegangsprijs 10 cent. Werklozen vrij entrée.

R. S. G. Rotterdam

Wilt u allen Woensdagavond 29 November vrij houden voor een lezing van mevrouw W. Kuin—Harttorff? Zij komt dan voor ons spreken over: Democratie als levenshouding. Leden en belangstellenden worden om 8 uur verwacht in „Ons Huis”, Gouvemestraat 133. Toegangsprijs 10 cent. HET BESTUUR.

Bentveldnieuws

Zeer velen, onderwijzers zowel als ouders, zijn de laatste jaren niet zonder reden bezorgd over de toekomst van ons volksonderwijs. Waar reeds meermalen op onderwijzersbijeenkomsten die bezorgheid naar voren was gekomen, werd besloten op 2 en 3 December in Bentveld een weekeindcursus te organiseren over „De toekomst der Volksschool”. Met enkel een bezorgd gezicht zetten komen we niet verder. Daarom willen we de oorzaken van de zorgvolle positie van de volksschool critisch bekijken en mogelijkheden tot vernieuwing zoeken.

Zaterdagavond spreekt H. Nieuwenhuis over de positie der openbare school in ons volk. Zondagmorgen spreekt W. Banning, na een korte religieuze toespraak van W. Schippers, over Levensbeschouwing en opvoeding, terwi.il de leider van de cursus M. J. F. EhrPeoker Zondagmiddag sluit met een lezing over Ouders en school.

Hoewel deze cursus speciaal bedoeld is voor ouders, opvoeders en onderwijsmensen, is natuurlijk ook ieder, die zich niet bepaald tot die groepen rekent, maar belangstelling heeft voor het onderwerp, hartelijk welkom.

Opgaven graag per omgaande aan de administratie der Arbeidersgemeenschap, Bentveldsweg 5, Bentveld, aan welk adres ook nog volledige herfstprogramma’s met intekenbiljet verkrijgbaar zijn.

Het Socialisme van nu . . . voor straks 11-12 November

Een cursus in Bentveld begint eigenlijk al na ontvangst van de deelnemerslijst. Je ziet de bekende gezichten reeds voor je; bij de W. van Walhout gekomen, hoor je een bekend lied. Je slaat het programma nog eens op en je zegt bij jezelf: dat zal goed worden.

Na de opening door den cursusleider J. van de Kieft en de gezamenlijke broodmaaltijd komen we Zaterdagavond bijeen cm te luisteren naar de lezing van den leider: Welke gevaren liggen er in de huidige situatie voor het Socialisme.

In de geschiedenis der mensheid blijkt het onmogelijk een bepaalde richting te volgen, zonder over te slaan naar een ander uiterste. In de 19de eeuw: de triomf van de rede, nu, in Duitsland, de angst gerekend te worden tot de intellectuelen.

Het ~Proletariërs aller landen verenigt U” leidde tot de moraal, die doortrokken was van overschatting van de arbeid. De bedoeling van den arbeider was van de hoogste waarde. Hoe was de kapitalist? Zie de afbeeldingen van Hahn.

De arbeider had geen vaderland. Zij dachten zich internationaal verbonden. In Juli 1914 was er een sterk geloof in het keren van de oorlogstoestand. Kort daarna grote ontreddering, vooral toen Duitse sociaal-democraten voor de oorlogscredieten stemden. Nu overdrijven wij weer, wordt het socialisme nationaal, monarchaal. Wij zijn onze vorm kwijt tegenover het militarisme. Wij zijn zoekende naar een vorm om boeren en middenstanders te wimien. Er is een geestelijke onklaarheid ten aanzien van onze houding in de natie. Er is angst voor critiek. Wie zou nu nog durven zeggen: „Oppositie in de soc. beweging is nodig als brood?”

Gelukkig is de overtuiging groeiende, dat het aankomt op innerlijke overtuiging en offerbereidheid.

Voor de rel.-socialist de taak: de overschatting van het getal te temperen en te streven naar een geestelijke herwaardering.

Zondagmorgen een korte religieuze toespraak van Dr. Banning. Hij brengt ons dichter bij de litho van Aart van Dobbenburgh; de gewonde handen en het lichtuitstralende kruis op de donkere achtergrond en samen vragen wij: „Wees in de schaduw van de tijd mijn hcht, o Liefdes Werkelijkheid !

B. W. .Schaper spreekt daarna over het Socialisme, de internationale samenleving en de oorlog.

Met de aanvang van deze oorlog is er een verandering gekomen in de houding van de democr. staten tegenover de totaUtaire staten. Daarvóór waren wij enigszins gewend geraakt aan de „koude” oorlog: de inlijving van Oostenrijk en Tsjechoslcwakije bij het Derde Rijk. De verovering van Polen ging in dezelfde lijn, alleen veel bloediger. Door de aaneensluiting van Duitsland en Rusland ontstond een gehele verandering in de verhoudingen tot de randstaten in het Noorden en Zuiden. Het kenmerk van het huidige conflict is de bhnde expansiedrang.

Wat zijn de gevaren? Door het militaire apparaat ontstaat ook in de democr. landen het gevaar voor reactie. Vooral de Franse pers is reeds sterk aan banden gelegd, veel sterker dan de Engelse. Eigen lot van het socialisme is heel sterk met deze oorlog verbonden. Het behoud van het Britse wereldrijk is de vitale voorwaarde voor soc. constructieve arbeid in de toekomst. Er is bij de democr. landen de goede wil aanw’ezig om te komen tot een toestand, waar men op elkaar kan rekenen.

Wat is de taak van den socialist, het socialisme? Er moet gewerkt worden aan de heropbouw van de wereld, aan een nieuw begrip van veiligheid.

Tot slot Dr. Banning met het onderwerp: Het socialisme naar zijn geestelijke inhoud. Wat zijn de elementen van levensbeschouwing, waarop het socialisme is gebouwd; hoe staat het daarmee? Inleider neemt als uitgangspunt de gedachtegang van de Franse Revolutie, geeft een overzicht van de voornaamste elementen, die in haar leefden. Evenals bij de Franse Revolutie gaat het bij het

Marxisme om den mens. Voor het begrip bekering, de gedachte van schuld is daar geen plaats. Dit is één van de belangrijkste tekortkomingen van het Marxisme. Schuldbesef in het persoonlijk leven is voorwaarde voor geestelijk leven; waarom niet in het maatschappeUjk leven? Zonder geloof in eigen strijd kan een massa-beweging niet leven; maar door het optimisme ziet men dikwijls de fouten niet in zichzelf.

Spr. noemt dan twee levensbeschouwingen, die dieper hebben gekeken dan het socialisme, n.l. die van de Grieken en de religieuze wereldbeschouwing en herinnert aan het lied van Guido Gezelle: „Het leven is een krijgsbanier”. Het eerste en tweede lied kan een socialist wel meezingen, maar het derde niet. De krijgsbanier, die hier tot kruisbanier wordt „tot in Gods handen dragen”, dat aanvaardt een socialist niet en dat is zijn zwakheid.

In de geschiedenis zien wij een historische tragiek: een klasse neemt een historische taak op haar schouders, maar volbrengt die niet. Zal de soc. beweging in staat zijn de levensmislukking te erkennen en desondanks aan het hoogste zedelijk ideaal vasthouden? Dan zal er plaats moeten komen voor het schuldbesef in religieuze zin als voorwaarde voor vernieuwing, als voorwaarde tot nieuwe daadkracht, tot nieuwe trouw.

T. E. S. V. d. L.

Kortehemmen

Voor de door de Arbeiders gemeenschap der Woodbrookers in haar huis te Kortehemmen georganiseerde cursus voor onderwijzers, bestond een zo grote belangstelling, dat de deelnemers wel moesten gesplitst worden in minstens tv'ee groepen. Zaterdag en Zondag was de eerste groen bijeen, die reeds zo uitgebreid was, dat enkele cursisten voor de nacht elders moesten worden ondergebracht. Uit alle drie Noordelijke provinciën waren de onderwijzers en onderwijzeressen opgekomen, om te luisteren naar de lezingen van Dr. Banning over: „School, maatschappij en volk”, van den Hoofdinspecteur L. Welling over: „Nieuwe wegen” en van den Inspecteur I. van der Velde over: „Voorwaarden tot onderwijsvernieuwing”. Een uitvoerige nabespreking, waaruit de grote belangstelling voor de behandelde punten bleek, volgde op iedere lezing, waarvan wij na de samenkomst van de tweede groep een uitvoerig verslag zullen geven.

De mededeling, dat de A. G., daartoe aangespoord door hetgeen ze van verschillende zijde vernam, de mogelijkheid overweegt om meer cursussen als deze, en zelfs cursussen van langere duur te organiseren, werd met applaus beantwoord.

BOEKBESPREKING

Jack London: Als de natuur roept, Pittah de grijze wolf. Martin Eden. Uitg. N.V. De ArbeiSerspers, A’dam 1939; geb. ƒ1.90.

Drie boeiende verhalen in één band van den bekenden schrijver over dieren en mensen. Een aanbeveling van deze herdrukken is overbodig: Jack London wordt graag en veel gelezen. Maar denk er om: het is geen kinderlectuur.

H. B.—S.

Van de Redactie

Op verzoek van ds. Aris delen wij nog even mede, dat ‘de tekst van de gedichten van Bredero en Brugman bij de artikelen van mevr. Kalma—Koops in de nummers 8 en 1 van deze jaargang overgenomen was uit de nieuwe gezangbundel van de Ned. Herv. Kerk.

INHOUD

Blz.

Wat viel, wat blijft, H. Roland Holst 1 Buitenland: Gerucht om Duitsland, B. W. Schaper 2 Herfst, René 3 Pleitbezorgers Gods, F. Kalma—Koops 4—5 Nieuws van overal 5

Binnenland: Ons aUer gemeenschappelijke schuld. Het oor der jeugd. Een soldatenkrant, J. A. Bruins 6 Wachten, P. Smits 7 Uit de Kerkelijke wereld, L. H. Ruitenberg... 7—B Boekbesprekingen 8

Het licht van Golgotha, B. Bulsing—v. Besouw 9 Rosa Luxemburg, H. Roland Holst 9 Overgave, F. Wibaut—Bastert 9 Het nieuwe Verkade-album, E. C. K 10

Vrijheid in de moderne staat, E. C. Knappert 10 Hoorspel in afleveringen, fiuditor 10—11 Edgar Allan Poe, H. Wielek 11 Verenigingsleven 12