taak. Het onmogelijke mag zij natuurlijk niet verlangen. Uitsluitend ernst en diepte kan de omroep nu eenmaal niet geven, ook al verlangt „De Literaire Gids” dit. Natuurlijk dient de radio-recensent andere maatstaven aan te leggen dan zijn collega’s, die ~toneel” of „muziek” bespreken. Zijn werk is ondankbaarder dan het hunne. Een over het algemeen goed besproken toneelstuk zal gewoonlijk ook publiek trekken. Een boek, dat een „goede pers” had, heeft kans veel gelezen te worden. Bij’ de omroep echter ligt de figuur anders. Bij hoge uitzondering wordt een bepaald stuk een tweede keer uitgezonden. De radiorecensent, die zich zijn verantwoordelijkheid bewust is, moet dus zijn taak zo opvatten, dat hij ertoe medewerkt de luisteraars op te voeden. Hij zal, mits hij zijn taak naar behoren verricht, de luisteraars ontvankelijker maken voor cultureel verantwoorde uitzendingen. Zo zullen de eisen, die de luisteraars aan de omroep gaan stellen hoger worden, waardoor tegelijkertijd de omroepleidingen genoopt en aangemoedigd worden om in de programma’s vaker cultureel hoogstaande, artistiek waardevolle en paedagogisch verantwoorde bijdragen op te nemen.

Zulk een critiek zou waarschijnlijk meer bereiken, dan om met Pleysier te spreken alle „vlooienj achten” bij elkaar. Misschien zou zij zelfs want ook in onze tijd zijn de wonderen de wereld niet uit indruk maken op den heer Vogt van de A.V.R.0., die onlangs vaten vol hoon heeft uitgeschud over het hoofd van een radio-critiek, die niet eens bestaat. Auditor.

Verenigingsleven

Vierde jaarvergadering van de Federatie op 10 Februari te Bentveld

Zaterdagavond om acht uur opende Van de Kieft de vierde jaarvergadering. Onder de talrijke leden waren afgevaardigden van 13 groepen aanwezig, vertegenwoordigende ruim 700 van de ca. 1000 leden. De jaarverslagen werden zonder noemenswaardige discussie goedgekeurd (het jaarverslag van den secrtaris is hieronder afgedrukt). De door het bedanken van Van de Kieft en Gerhardt open gekomen bestuursplaatsen werden nog niet bezet; Koch werd tot voorzitter gekozen. Naar aanleiding van een voorstel-Groningen zegde het bestuur toe, aandacht te zullen wijden aan uitgave van laaggeprijsde brochures. De bespreking van „Tijd en Taak” bracht alleen het verrassende nieuws, dat de uitgever besloten heeft binnenkort weekabonnementen a 8 cent in te stellen. Een aanzienlijke uitbreiding van het lezerstal onder de arbeiders kan hiervan het gevolg zijn; de medewerking van de R.S.G.-leden zal hiervoor binnenkort worden ingeroepen.

Bij de rondvraag wijdde Koch nog een kort woord aan de organisatievonn van de Federatie, er op wijzende, dat ook eventuele wijaging van deze organisatievorm niets verandert aan het feit, dat hier een ondergeschikt, maar noodzakelijk stuk religieussocialistisch werk verricht wordt. De vergadering werd tegen tienen gesloten.

Op Zondagmiddag sprak mr. J. F. de Jongh over: „Opdi-acht van het ogenblik”. Spreker begon, m.et de onmogelijkheid van voorspellingen in het licht te stellen. Wat we voor de toekomst kunnen doen, is: iets wensen, ons een taak stellen.

De taak van het religieus-socialisme nu is niet veranderd, hij blijft: bemiddeling tussen Socialisme en Christendom. „Bemiddeling” wil hier niet zeggen het bijeenbrengen zonder meer, ook niet, een gemiddeld compromis bieden. Voor de bemiddelaar het religieus-socialisme houdt het in doordringing naar beide zijden, zodat in de gedachtencomplexen werking komt; dit vereist sterke geestelijke activiteit en vrij-zijn van dogma’s.

Beziet men de twee groepen nader met betrekking tot de oorlog, dan kan men vaststellen, dat de uitslag van de oorlog beslissend zal zijn voor het lot van het Socialisme. In ons land zo goed als in de andere neutrale landen herbergt het Socialisme enerzijds een pacifistische en internationalistische gezindheid, terwijl het anderzijds hoopt op een overwinning van de democratieën. Slechts door geestelijke verdieping kan het Socialisme deze gespletenheid te boven komen.

De andere groep, het Christendom, wordt door zijn blijvende opdracht minder sterk door het oorlogsverloop beroerd en bedreigd. Toch zijn er ook voor het Christendom gevaren. Zijn prediking zou in een verwilderde wereld misschien niet meer begrepen worden. Bovendien zouden de kerken, hoogmoedig, kritiek van buitenkerkelijke zijde op haar

maatschappijbeschouwing kunnen verwerpen. Wederzijdse bevruchting is daarom noodzakelijk: de bemiddeling tussen Christendom en Socialisme is dringender dan ooit. Dat is veel meer dan een Nederlandse, het is een Europese noodzaak. De speciale taak van Nederland bij de Europese opbouw zal zijn de bemiddeling tussen Westeuropa en een gerespecteerd en zich respecterend M:ddeneuropa. Daarnaast zal ons land, zogoed als de andere Europese landen, zich moeten voorbereiden op een inpassing in de Europese planhuishouding. Na een geanimeerde nabespreking sloot Koch om vijf uur dit naar tijd en plaats bezette weekeinde.

Vierde jaarverslag van de Federatie van Religieus Socialistische Gemeenschappen over de periode 1 October '3B 1 Januari '4O

De verschuiving van de vierde jaarvergadering van de Federatie welke verband houdt met de uitbreiding van het gebouw van de A.G. in Bentveld maakte het wenselijk, de verslagperiode met drie maanden te vergroten.

Feiten en cijfers.

Per 1 October 1939 waren bij de Federatie aangesloten 19 gemeenschappen, werkende in de plaatsen: Amsterdam, Arnhem. Bolsward, Brantgum (F.), Delft, Deventer, Drachten, Eindhoven, Enschede, Gorkum, Groningen, Den Haag, Hengelo, Leeuwarden-Huizum, Rotterdam, Sneek, Utrecht, Zeist, Zwolle.

Voorts bestaan Tijd-en-Taak-groepen in Dordrecht en in Beilen. In de verslagperiode werd het werk opnieuw aangepakt in Haarlem. In Zaandam en in Wier (F.) werd het daarentegen stopgezet. Het aantal R.S.G.-leden daalde tussen 1 October 1938 en 1 October 1939 van 981 tot 977, het aantal verspreide leden van 58 tot 51.

Het bestuur bleef onveranderd en bestond uit: J. van de Kieft, voorzitter (afgev A.G.); D. Tinbergen, secretaris; J. van Rhijn, penningmeester; W. Banning (vert. Tijd en Taak); Dora de Jong (afgev. A. G.); Abr. Gerhardt; H. H. Koch; D. A. Walhout (afgev. A. G.).

De bijeenkomsten van de Federatie bepaalden zich tot de (met de A.G. gecombineerde) jaarvergadering op 9 October 1938 en de eveneens gecombineerde werkersbijeenkomst op 30 September en 1 October 1939. Beide bijeenkomsten waren goed bezocht. Voorts hield het bestuur zich bezie met: een adres aan de ministerraad inzake het voor ambtenaren verboden verklaren, van „Kerk en Vrede”;

het instellen van een spaarsysteem voor het bezoek aan Bentveld, Barchem en Kortehemmen; een actie tot morele en financiële steun aan het republikeinse Spanje;

de organisatie van een aantal plaatselijke getuigenisavonden. Uitgegeven werden de volgende 10 cents brochures: ~En toch na September 1938” door dr. W. Banning, over de wegen tot een vredige ontwikkeling van onze beschaving, naar aanleiding van „München”;

„Het bloed van uw broeder roept!”, door ds. L. H. Ruitenberg, betreffende de burgeroorlog in Spanje;

„Nieuwe feiten en oude waarheden” door ds. L. H. Ruitenberg, een religieus-socialistisch woord ter opwekking in verband met de nieuwe oorlog. Voorts verdient hier vermelding de preek die ds. D. Bakker aan het uitbreken van de oorlog wijdde (~De brand sloeg uit. en wie hem stichtten”) en liet drukken; in verschillende R.S.G.’s werd ermee gecolporteerd.

Het werk in de groepen.

De meeste groepen hielden vast aan de traditionele openbare bijeenkomsten met Kerstmis en vóór de eerste Mei. Daarnaast werden in verschillende plaatsen „ontmoetingsbijeenkomsten” gehouden, waar de wenselijkheid van de ontmoeting van Christendom en socialisme besproken werd door sprekers uit beide kampen en beluisterd door een eveneens gemengd publiek. In het najaar van 1939 werden een aantal getuigenisavonden gehouden, die ten doel hadden oen plaatsbepaling van het religieus-socialisme na de zo belangrijke gebeurte-

nissen van 1939: de deelname van de S.D.A.P. aan de regering en het uitbreken van de oorlog.

Regelmatige Zondagsbijeenkomsten vonden plaats in Groningen en in Utrecht; in Leeuwarden is met deze gewoonte dit jaar gebroken.

In het algemeen slaagt het cursus- en kernwerk, waarbij kleine groepen bijeenkomen, goed. Sorns bespreekt men in een reeks van avonden een boek. Soms ook staan de onderwerpen van de verschillende avonden op zich zelf. Er zijn groepen, waar een vaste inleider de problemen aansnijdt; in andere groepen leiden de deelnemers beurtelings in. Het cursuswerk is het aangewezen werk voor de kleine groepen. In de grote steden komt het in het algemeen pas tot zijn recht als men door decentralisatie in wijken het bezwaar van de grote afstanden heeft verminderd.

Op de bijeenkomsten heerst doorgaans een goede geest en een behoorlijke mate van aandacht. De animo, om vergaderingen en bijeenkomsten te bezoeken, is echter veelal gering. Het is de moeilijke taak van de plaatselijke besturen, zich steeds opnieuw af te vragen, hoe de bijeenkomsten, door verbetering van het peil, meer belangstelling kunnen trekken en welke vormen van verenigingsleven blijkens matte stemming of dalende belangstelling moeten worden afgeschaft of wijziging behoeven.

Aan de colportage met Tijd en Taak en met brochures ontbreekt veel. Dat ligt niet aan het materiaal. Soms is gebrekkige organisatie de schuld, soms ook ontbreekt het aan de fijne neus, waar Tijd en Taak gecolporteerd moet worden en op welke bijeenkomsten er belangstelling voor bestaat. Vanzelfsprekend komen onze eigen openbare bijeenkomsten hiervoor in de eerste plaats in aanmerking: de aanwezigheid van Tijd en Taak zij daar een vaste regel. Bij de brochureverkoop is het tempo van veel belang: de actuele brochures moeten binnen enkele dagen besteld worden en binnen nog eens enkele dagen verkocht.

Wil men de stemming, die dit jaar in de groepen heerste, met enkele woorden karakteriseren, dan was er veei trouw, maar een tekort aan heilig vuur. Het eerste stemt dankbaar maar eist de tijd niet beide? D. TINBERGEN, secr.

R.S.C. Groningen

A.s. Zondag, 18 Februari, houden wij om 5 uur ’s middags een bijeenkomst in het C.J.M.V.-gebouw, Spilsluizen 9, waar ds. L. H. Ruitenberg uit Beers, voor ons komt spreken.

R.S.G. Utrecht

Op onze bijeenkomst op Zondag 18 Februari in gebouw „Harmonia”, Ambachtstraat 12, treedt als spreker op ds. N. Padt van Zutphen. Het onderwerp is: „Onze taak in de naaste toekomst”. Aanvang des avonds zeven uur. Entrée 10 cent. voor werklozen vrij.

Het Vrijzinnig Christendom en onze tijd

Wie daarover boeken wil lezen kan ze gratis en franco ter leen bekomen uit gelijke bibliotheken van:

Mej. VAN ECK, Pomona, Leiden,; Mevr. LOMAN, Stadionkade &". Amsterdam Mevr. WESTHOFF, Vries (Dr.)

Gezocht te Den Haag bij eenvoudige, degelijke mensen vrije kamer met pension voor lichte zenuwpatiënte, die enig toezicht behoeft. Aanbieding aan Zr. P. van Dijk, Rode Kruis Ziekenhuis, Den Haag.

Verpleegster-huishoudster leeftijd + 30 jaar, zoekt werkkring in gezin, waar huisvrouw ontbreekt. Brieven onder nummer A 7150 bureau van dit blad.

Meisje, 30 jr., zoekt plaats als hulp in de huishouding in net gezin. Bekend met alle huish. werk. Hoog salaris niet vereist, wel huiselijk verkeer. Brieven onder no. A. 7151 bureau van dit blad.