LEESTAFELNIEUWS

Honderd dwaasheden, door S. Carmiggelt, uitgegeven door de Arbeiderspers. A’dam 1946, prijs ƒ 1.30. •

De titel is misleidend en de omslag ook. Men verwacht een lawine van min of meer flauwe moppen in een uitbundige zotte stijl opgedist. Maar de naam van den schrijver stelde me gerust. S. Carmiggelt is een naam, die me bijgebleven was van menige geestige schets, die ik hier en daar gelezen had. Maar een aardig stukje, dat in een krant als een verademing werkt tussen het daverende wereldnieuws, dat zelden vrolijk is, valt gruwelijk tegen ais het in een boek wordt opgedist. Ik bleef sceptisch, maar nu ik het boekje uit heb, en sommige schetsen meer dan eens las, nu ik de beste aan mijn vrouw voorgelezen heb, en bezoekers er op tracteerde met een „Moet je eens horen...”, nu ik besloten heb het boekje niet uit te lenen laat ze het zelf kopen, het is niet duur!” nu ken ik mijn plicht als recensent: ik voel me als een weldoener van mijn lezers, als ik hun dit boekje aanbeveel, als een al te zeldzaam staal van Hollandse humor, bijna had ik geschreven van Amsterdamse hvunor. Het heeft er alle kenmerken van: die eigenaardige verlegenheid van het gevoel, de verrukking om de zotte tegenstrijdigheden van het leven, de onheilige pret om de verstoring van de plechtige orde, het gezonde tegengif tegen de sleur der gewoonte en de omkering van het besef der menselijke misères tot besef der menselijke dwaasheid. In allerlei gedaanten verschijnt in deze verhalen de eigenzinnige Hollander met zijn nuchterheid, dat pantser

van een gevoelig hart en zijn ironie, dat verweer der zwakken tegen de verpletterende plechtigheid.

Deze humor is iets heel kostelijks. Het moet niet makkelijk zijn de humor, die in wezen iets onopzettelijks is, in schrift vast te leggen. Carmiggelt kan het en hij beschikt daarbij over een vaardige taal. U moet eens opletten, hoe vaak humor eigenlijk een taal-effect is. De schrijver raadt aan, zijn schetsen niet. allemaal achter elkaar te lezen. Ik moet u eerlijk bekennen: ik heb die raad niet gevolgd en ze hebben mij op ‘die gedenkwaardige middag, dat ik kreunde van de kiespijn, heel mijn aardse ellende doen vergeten.

U moet dit boekje eens kopen. Als u een avond naar een cabaret gaat of naar een smijtfUm, bent u evenveel geld kwijt, en u hebt U waarschijnlijk minder goed en minder edel geamuseerd. Want dit is mijn laatste lefwoord: dit bundeltje bevat vaak voorname humor. Leest u maar eens.— ze krijgen van mij de eerste prijzen —: „Schoenen”, „Nut van Kerstmannen”, „Reclassering” ofschoon „Warum denn”, „Meningsverschil” en „Tijdelijkheid” zeker een grote troostprijs verdienen. J. G. B.

De massa-mens en zijn toekomst.

Ir. S. H. Stoffel: De en zijn toekomst. Proeve van een analyse * omer samenleving, met een voorwoord ■ van prof. ir. W. Schermerhorn. Vitg. Vrij Nederland 1946, 300 blz. Prijs f 6.90.

Dit is een waxm-menselijk boek van een man, die het bedrijfsleven door en door kent (hij was tot voor kort directeur van een machinefabriek), die niet alleen persoonlijk Christen wil zijn, maar ook erkent, dat het Evangelie' normatieve betekenis

heeft voor het maatschappelijk leven. Nu hem de tijd wordt gegund tot bezinning op onze maatschappelijke en geestelijke situatie, komt dit boek te voorschijn. Wij moeten en willen gaarne het nemen zoals het er ligt: getuigenis van rijke practische ervaring, eigen nadenken en Christelijk geloof.

Verreweg het grootste gedeelte (de eerste zeven hoofdstukken met 270 van de 300 bladzijden) is besteed aan de analyse: het verloop der bevolking, de gevolgen der industriële revolutie, de groei der natuurwetenschappeïi, de verbetering der levensomstandigheden, het verval der traditie, de houding der intellectuelen, de houding van burgers, arbei-i ders, boeren, van Gereformeerden en Katholieken. Dan een hoofdstuk over 1944, het jaar waarin het boek geschreven werd. En tenslotte: Probleem en taak, waarin een religieus realisme als onmisbaar fundament wordt bepleit. |

Ir. Stoffel -vindt mi] zowel in zijn analyse als in het pleidooi voor een evangelisch realisme naast zich. Maar ik ontkom niet aan de sterke Indruk, dat hij in het laatste hoofdstuk te weinig biedt. Ik mis een concrete aanwijzing van de sociale en politieke maatregelen, die op grond van een evangelisch realisme worden genomen. Vraag ik waaraan dit bij den schrijver moet worden geweten, dan is het m.i. de onderschatting van het feit, dat de machtigste tegenstander van alle Evangelie, -van alle geest, de politieke machtsmens is Of, anders gezegd: het feit dat de geestelijke en godsdienstige beslissingen thans voor het overgrote deel vallen op politiek en sociaal terrein. Daarom, hoe belangrijk en primair een keuze vóór of tegen „religieus realisme” wezen mag, deze keuze wordt concreet aan de vraagstukken van radicale maatschappelijke reconstructie. Over deze -vragen geeft ir. Stoffel geen klaar bescheid. Wending van de Geest, ja. Maar ook: radicale reconstructie der maatschappij.

W. B.

HOLLAND TYPINC OFFICE Typt en vermenigvuldigt Vertaalt in en uit alle . talen Lintdrukt direct* / mail-brieven ff Uy ’ / Zendt geroutineerde typisten enbureaukrachten uit Verzorgt UW fotocopieën DAMRAK 44, AMSTERDAM, TEL. 44025-44625

Zojuist verschenen: WILLEM VAN IEPENDAAL KRIEBELTJE’S HOOGTEPUNT 5e druk ADAM IN ONGENADE 2e druk GANTELHOVEN’S EREPRIJS 2e druk de drie op elkander volgende boeken over Bokus Degellnk, Arentje, Grootvader Gantelhoven en zovele andere figuren, die door Van lependaal levend voor ons zijn geworden. Verrassend knap geschreven boeken. Herdrukken, waarop reeds lang door velen werd gewacht. Stofomslag: Henk Both. Prijs per deel gebonden f 4.90 Zendt vandaag Uw bestelling in.

Ondergetekende Adres e V/oonplaats: wenst te ontvangen door bemiddeling van boekhandel ... X. Kriebeltjes Hoogtepunt 5e druk a ƒ 4,90 ex. Adam in ongenade 2e druk A / 4,90 ex. GanteUioven’s ereprijs 2e druk A ƒ 4,90 UITGEVERIJ N.V. DE ARBEIDERSPERS, AMSTERDAM

Liefderijk tehuis aangeboden, tegen redelijke vergoeding, voor alleenstaand of moederloos KIND in beschaafd gezin. Liefst jongetje van 7 è. 8 jaar, om met eigen jongetje (8 jaar) op te groeien. Voor serieuze opvoeding wordt zorg gedragen. Br. gaarne met enige beschrijving van karakter, aanleg, enz. onder no. A 3739 bur. van dit blad.

Voor Goud en Zilver jvan Dijk B steenweg 39 Utrecht

tÉH Izflllöflld

Uit het nummer van deze week: Indonesië Nationale veiligheid! Herrijzend Nederland. De ophouw der verwoeste gebieden Bernard Shaw over Internationale politiek Prljsbeheersing, Ideaal en werkelijkheid De oppositie In de labourparty WEEST PARAAT! UEEST PARAAT! Abonnementsprijs f 0.20 p. week; ƒ 2. per kwartaal; ƒ 8.— p. jaar, plus 15 ct. Incassokosten. Administratie: HEKELVELD 15, A’DAM-C.

VLOEIBAAR BEHANG Schildersbedrijf CAMBRIDGE, 3e Oosterparkstr. 203, A’dam bij de Llnnaeusstraat. Speciaal adres voor vloeibaar behang. Prima kwaliteit. Iste klasse werk en niet duur. Vraagt prijsopgaaf. Ook plafonds, gangen en keukens witten, enz. enz.

Advertentietarief TIJD EN TAAK 15 cent per ni.m.

ZoiULst ie verschenen: JOSÊPH ROTH RADETZKYMARS en ANNIE WINKIiEB—VONK. Omslag en band: MARTIN HOBWITZ. In dit boek herleeft de Oostenrijks-Hongaarse monarchie, zoals die voor 1914 haar ondergang tegemoet ging Both tekent de elementen van destructie, die In deze samenleving aanwezig waren, maar hIJ geeft ook eeu weemoedig beeld van al datgene, wat jammer genoeg mede verloren glng.vHet Is een van Roth’s beste boeken en wij prijzen ons dan ook gelukkig, dat wij er de Nederlandse vertaling van kunnen publicéren. 424 blz. geb. t 5.90 Zendt vandaag Uw bestelling in. 'Ondergetekende: Adres: Woonplaats: wenst te ontvangen door bemiddeling van boekhandel ... ex. JOSEPH ROTH RADETZKYMARS A ƒ5.90. N.V. De Arbeiderspers – Afd. Uitgeverij Amsterdam

w

VERHUURINRICHTINC van MODERNE ZWARTE HERENKLEDING JOH. HUYER Amsterdam, Weteringschans 153, Tel. 35439, Westermarkt 7.

ÜBUK: N.V. DE ARBEIDERSPERS, A’DAM