Jüf^aak

Aan den Heer behoort de aarde en haar volheid. Psalm 24:1

ZATERDAG I FEBRUARI 1947 No. 18

ONAFHANKELIJK WEEKBLAD VOOR EVANGELIE EN SOCIALISME

ONDER REDACTIE VAN ProE Dr. W. BANNING; Ds. J. J. BUSKES Jr. EN Ds. L. H. RUITENBERG. SECRETARIS DER REDACTIE: J. G. BOMHOFP, ROERSTRAAT 48111, AMSTERDAM (Z), TEL. 24386

. VERSCHIJNT VIJFTIS MAAL PER JAAR – 45ste JAARGANG VAN DE BLIJDE WERELD

ABONNEMENT BIJ VOORUITBETALING PER JAAR ƒB.OO, HALFJAAR f 4.25, KWARTAAL ƒ 2.30 PLUS ƒ 0.15 INCASSO. LOSSE NUMMERS f 0.15 POSTGIRO 21876 GEMEENTE GIRO V 4500 ADMINISTRATIE: N.V. DE ARBEIDERSPERS, HEKELVELD 15, AMSTERDAM-CENTRUM

DE SCHULD VAN KERK EN SOCIALISME

€r wordt tegenwoordig nog al eens gesproken over de schuld van kerk en socialisme. Ook in Tijd en Taak wordt dat nu en dan gedaan.

Eén van onze lezers stelt ons de vraag, of het wel juist is, om kerk en socialisme in één adem te noemen, wanneer de kwestie schuld en tekort aan de orde komt. Naar zijn overtuiging heeft de kerk grote schuld. Zij heeft in het verleden geen enkele bijdrage geleverd tot oplossing van ’t sociale vraagstuk. Het socialisme daarentegen heeft tegen het maatschappelijk onrecht geprotesteerd en gestreden. Het heeft de arbeiders georganiseerd en in enkele tientallen jaren ontzaggelijk veel bereikt, Het heeft geen schuld, in elk geval een veel dan de kerk. Wat zullen wij op deze vraag antwoor-

_ In het algemeen ligt het een orthodox predikant wel, om over zonde en schuld te spreken en te schrijven. Daar is hij nu eenmaal een orthodox predikant voor. Maar dat maakt mij juist wat huiverig, om de woorden zonde en schud op een V otte wijze te hanteren.

Uit mijn jeugd herinner ik mij een buurjongen, die naar de kerk moest, maar die, als hij er maar even kans toe zag, er niet in ging. Zijn vader vroeg hem altijd, waar de dominé over gepreekt had. Zijn stereotiepe antwoord was: over de zonde. Op den duur was zijn vader met dit anwoord niet tevreden. Hij wilde een nadere precisering en vroeg: wat zei hij er over? Het antwoord luidde: hij was er tegen!

Het zwaar geladen woord schuld is door het al te vlotte en gemakkelijke gebruik, dat wij ervan maken, een leeg en nietszeggend woord geworden.

Algemene schuldbelijdenissen hebben geen waarde, of misschien alleen deze, dat zij uitermate gevaarlijk zijn voor degenen, die ze uitspreken. Alleen een concrete schuldbelijdenis heeft betekenis.

Wanneer een mens belijdt: ik ben een zondaar, kost hem dat niets, zeker niet in een orthodox milieu. Daar zal men het hem

veeleer kwalijk nemen, indien hij dit niet belijdt. Maar de concrete erkenning van hoogmoed of hebzucht valt een mens uitermate zwaar. Het in het vage spreken over de schuld van kerk en socialisme is volstrekt onvruchtbaar.

Het valt ons verder tamelijk gemakkelijk, om over de schuld van een ander te spreken, zonder dat de vraag naar onze eigen schuld aan de orde komt. De kerk heeft veel gezegd over de schuld van het socialisme en het socialisme heeft nog al eens aandacht besteed aan de schuld van de kerk. Waarschijnlijk hadden beide gelijk. Maar dit elkander over en weer beschuldigen was al evenzeer onvruchtbaar, Het heeft de vervreemding van kerk en socialisme nog groter gemaakt dan zij al was. Het noodlottige was bovendien, dat kerk en socialisme meenden door elkander te beschuldigen zichzelf te rechtvaardigen,

Wij hebben er geen bezwaar tegen, dat de kerk de schuld van het socialisme en het socialisme de schuld van de kerk constateren, wanneer zij beide tenminste bereid zijn, tegelijkertijd de eigen schuld te zien en te erkennen.

Er is nog een manier, om over schuld te spreken, die wij onvruchtbaar en gevaarlijk achten en wel deze, dat wij de schuld van het voorgeslacht zien en haar zelfs met een zeker enthousiasme belijden, terwijl wij geen oog hebben voor de schuld van het tegenwoordige geslacht. De erkenning, dat een vorige generatie faalde, heeft al te vaak de bedoeling, de toehoorders van deze schuldbelijdenis te suggeren, dat onze generatie het goed doet. Ook zo is men, al schuld belijdend, bezig zichzelf te rechtvaardigen.

Wanneer deze algemene opmerkingen over schuld en schuldbelijdenis juist zijn, is de vraag of de schuld van de kerk groter is dan die van het socialisme een vraag, waarop wij in Tijd en Taak liever geen antwoord geven, gesteld, dat het ons mogelijk was, deze vraag te beantwoorden. Tijd.en Taak is een onafhankelijk weekblad voor Evangelie en Socialisme.

Wij zijn geen apologeten, noch van de Kerk, noch van de Partij van de Arbeid.

Wij geloven alleen, dat Evangelie en Socialisme iets met elkander te maken hebben en daarom op elkander betrokken moeten worden. Dat in de vorige eeuw Kerk en socialisme aan elkander zijn voorbij gegaan en dat de ontmoeting van deze twee in niets anders bestond dan in elkander op ’t heftigst beschuldigen en verder in een volstrekt aan elkander voorbij praten, heeft naar ons inzicht zowel de Kerk als het socialisme onnoemelijk veel kwaad gedaan.

Wij willen, voor zover wij er toe in staat zijn, al onze krachten inzetten, opdat het tussen Kerk en socialisme steeds meer tot een wezenlijk gesprek kome. Aan dit gesprek staat niets meer in de weg, dan al het steriele en gevaarlijke spreken over schuld op de wijze, die we zoeven hebben gediskwalificeerd. Het is verreweg het beste, dat de Kerk zichzelf afvraagt, waarin zij in het verleden tekort geschoten is en in het heden nog altijd tekort schiet ep dat het socialisme zich dat op precies dezelfde wijze afvraagt. Het is voor de toekomst van meer betekenis, dat de kerk op één enkel punt haar schuld ziet en erkent, dan dat zij op tien punten de schuld van het socialisme aanwijst. En het is voor diezelfde toekomst van veel groter belang, dat het socialisme in één enkel opzicht schuld belijdt, dan dat het te dien opzichte het nodige over de schuld van de kerk weet ten beste te geven.

Tenslotte. Er wordt tegenwoordig veel schuld beleden. Uitstekend. Maar schuldbelijdenis moet gevolgd worden door een ernstige poging, de beleden schuld niet meer te maken.

Laat de Kerk haar schuld belijden. Laat het socialisme zijn schuld belijden. Maar laten beide, nadat zij hun schuld beleden hebben, luisteren naar de oproep van het Evangelie: Ga heen en zondig niet meer!

J. J. BUSKES Jr.