Schrijven inzake Indonesië

Op 22 September jl. heeft de Generale Synode zich tot de Regering gewend om haar standpunt aangaande de Indonesische problemen uiteen te zetten. De volledige tekst drukken wij hier af. Aan de Raad van Ministers te ’s-Gravenhage. Excellenties,

In het ernstig streven om getuigenis af te leggen van het Evangelie van Jezus Christus jegens Overheid en Volk, en in de erkenning van 'het aan n als Overheid van Godswege toevertrouwde gezag alsook van de u opgelegde verantwoordelijkheid dit hoge gezag aan te wenden tot ere Gods en tot het welzijn van het volk, richt de Generale Synode van de Nederlandse Hervoi-mde Kerk zich tot uwe Excellenties met het volgende:

Uwe zware verantwoordelijkheid treedt op bijzondere -wijze naar voren bij het voortdiuen en helaas zelfs toenemen der spanningen tussen 'het Nederlandse volk en een gedeelte van de volken van Indonesië, waarvan de Generale Synode met groie bezorgdheid heeft kennis genomen. De Synode beseft, dat uw Raad in dit tijdsgewricht staat voor zowel voor ons volk als voor de volken van Indonesië zeer ge-wichtige en verreikende besluiten. Zij verstaat iets van de tragiek van het ogenblik, nu in 'het conflict tussen de Regeringen van de Republiek Indonesia en van Nedei’land, een diepgaand wantrouwen bijna alle bedoelingen doet misverstaan. Zij herinnert zich de boodschap van Koningin Wilhelmina, namens de Regering afgelegd in December 1942, waarin zulke krachtige beloften voor de zelfstandigheid van Indonesië werden gedaan. Dit geschiedde in een tijd, toen het Nederlandse volk evenals de volken van Indonesië door een gevaarlijke onderdrukking werd gekweld. Ho >pvol zag men hier en ginds uit naar de toekomst der 'bevrijding, zij het in andere verhoudingen.

Onder uwe leiding tracht Nederland thans met de grootste inspanning zijn plaats in West-Europa en daarbuiten te herwinnen. Ook in het Rijk overzee hebben de oorlogsjaren krachten losgewoeld met een hevigheid, voordien ternauwernood vermoed. Daarbij moet het vrijheidsstreven in Indonesië -worden beschouwd en begrepen in het licht van de 'be-wustwording van de volken van Azië. Het ontwaken van Azië betekent een nieuwe periode in de historie der mensheid. De Generale Synode is er van overtuigd, dat de roeping, ook van de Indonesische volken en hunne overheden, ligt in de verantwoordelijkheid, welke zij van Godswege ontvangen om de chaos te keren en de rechte orde te vinden voor het leven van enkeling en gemeen(- schap. In het herderlijk schrijven der Protestantse Kerk in Indonesië dd. 9 Juni 1948 is daaromtrent het volgende tot uitdrukking gebracht :

„Het is op grond van de barmhartigheid en de gerechtigheid van Christus, dat wij de verant-woordelijk'heid voor eigen volksleven, cultuur en politieke voi'tngeving erkennen als het recht en de eer der volken in Indonesië en dat wij met hen voor hun vrijheid en zelfstandigheid -willen opkomen, opdat zij spoedig de hun toekomende eervolle plaats mogen Innemen *in de gemeenschap der volkeren.”

Is het thans niet wel mogelijk alle ooraaken 'te onderkennen en te doorgronden, die aan een snelle vervulling van de door de Nederlandse Regering te Londen gewekte verwachtingen in de weg gestaan 'hebben, zeker is duidelijk, dat inzake het conflict met de Republiek de Nederlandse Regering een bij uitstek moeilijke taak 'heeft, aangezien de Republiek in 'haar huidige constellatie te strijden heeft tegen allerlei stromingen, welke haar voortdurend in politieke spanning 'houden, terwijl nihilisme, waaronder communistische invloeden zich doen gelden en terroristische nevenverschijnselen zich voordoen, gelijk die in de historie gepaard plegen te gaan met grote omwentelingen op staatkimdig gebied. Het aangehaald herderlijk schrijven der Protestantse Kerk in Indonesië richt zich terecht naar beide zijden, wanneer 'het z^t;

„Wij roepen de volken en in het bijzonder hun verantwoordelijke leiders en regeringen op tot handhaving en herstel van de gerechtigheid onder de volken en in de samenleving, tot betoning van barmhartigheid jegens alle verdrukten en tot bestrijdmg van machtsmisbruik, corruptie en ordeloo^eid.”

Hoe moeilijk het ons ook gemaakt wordt door bovenaangeduide nevenverschijnselen, toch zal normaal nationalisme nadrukkelijk onderscheiden moeten worden van de nihilistische bewegingen, welke thans spectaculair op de voorgrond treden. Dit vraagt naar het oordeel van de Generale Synode van aUe 'betrokken instanties en personen, zowel van hen, die leiding hebben te geven als van hen, die bij de uitvoering betrokken zijn, dat zij, be-wust van hun zware verantwoordelijkheid In dezen, nimmer vragende naar het welgevallen van het publiek of naar de weg van de minste weerstand, oprecht streven naar verbreiding van een juist begrip voor de huidige situatie, naar terugdringen van het gegroeide wantrouwen en een herstel van het onontbeerlijke vertrouwen. Daarbij mag niet uit het oog worden verloren, dat de verwijdering tussen Nederland en de Republiek gedurende de laatste jaren ongetwijfeld mede èen aanleiding geweest is tot het vluchten in extreme politieke oriëntering, waarvan velen in de Republiek ten onrechtg de vrijheid verwachten.

Het is een vereiste van het allergrootste belang, dat allen, die verantwoordelijkheid dragen, ten volle verstaan, dat zij hebben mede te arbeiden tot

het vormen van een vrij verantwoordelijkheidsbesef, dat de volken van Indonesië en daaronder ook de Republiek, in staat zal stellen op de grondslag van vrijwilligheid tot een waarachtige samenwerking van vrije volken met Nederland te geraken. lii het volle besef van de toenemende spanning en overtuigd van het gevaar, dat in de huidige verwarring in de Republiek gelegen is, moge de Generale Synode voorts ook thans nog tot uitdrukking brengen, dat een oplossing van de prqiblemen die door geweld van wapenen zal worden gevonden onvermijdelijk mede een bron van zéér grote toekomstige moeilijkheden zal worden. Afgezien nog van de complicaties, die dit zal oproepen bij de verwezenlijking van een toekomstige nieuwe voim van samenleving, staat ons in het bijzonder’ voor ogen, hoe de opdracht tot kerstening van zulk een samenleving kan worden vervuld. Voor Kerk en Zending beide zal een eventuele gewapende oplossing van het huidige conflict leiden tot een menselijkerwijs gesproken, onoverkomelijke en catastrophale verwijdering met de Indonesische bevolking. Reeds thans ondervinden Kerk en Zending de weerslag van de maatregelen, die genomen zijn ten aanzien van de Republikeinsgezinde Indonesiërs in universiteits- en ziekenhuiswezen. De Generale Synode doet een beroep op u, aan wie het gebruik van machtsmiddelen is toevertrouwd, opdat tegen misbruik van macht worde gewaakt en opgetreden; Nederland vermijde met beslistheid al datgene, waartegen het zich in de loop van zijn geschiedenis met zo grote zedelijke ernst heeft verzet.

De Generale Synode heeft bijzondere reden u dit alles mede te delen, omdat zij zich ten nauwste verbonden weet met de Protestantse Kerken in Indonesië, ook die in de Republiek. Niettegenstaande een aanvankelijke ernstige verwijdering ingevolge de politionele actie van 1947 is er enige verbetering waar te nemen in de betrekkingen tussen de Kerken hier en ginds. Zij heeft er aan mede gearbeid, dat de Kerken ginds tot algehele zelfstandigheid kwamen en langs die weg tot een vorm van samenspreking, waarvan zij veel verwachten. Immers met deze Kerken tezamen gelovende, dat in het Evangelie van Jezus Christus het vaste fundament gegeven is ook voor de vrije en rechtvaardige verhouding tussen alle volken, getuigt de Generale Synode, dat de Kerken in Nederland en Indonesië tezamen geroepen zijn om in deze verbondenheid en op dit fundament te werken tot herstel van vertrouwen en tot goede samenwerking tussen de volken, opdat ook in het politieke leven Gods Naam geëeixi moge worden. Bij de volbrenging van deze bij uitstek zware taak bidt de Generale Synode van de Nederlandse Hervormde Kerk u de onmisbare wijsheid, bezonnenheid en moed toe, opdat uw arbeid tot het welzijn van de betrokken volken bijdrage.

'De Generale Synode der Nederlandse Hervormde Kerk, H. J. F. WESSELDIJK, praeses. E. EMMEN, scriba.

dat ik dezer dagen getroffen werd door cijfers over de omvang van het kwaad van het gokken in Engeland.

Lord Beveridge, die in ons land vooral bekend geworden is door zijn rapport over Sociale Zekerheid, heeft dezer dagen een nieuw rapport gepubliceerd over „De vrijwillige daad”. In dit rapport wordt een overzicht gegeven van hetgeen in Engeland door onderling hulpbetoon en philantropische activiteit is tot stand gebracht, terwijl tevens een aantal richtlijnen worden gegeven voor de desbetreffende toekomstige arbeid. Welnu, in dit rapport bespreekt hij ook het gebruik van de vrije tijd. Daarbij biijkt dan, welk een enorme plaats het wedden in het Engelse volksleven inneemt. Ik noem bijv. het wedden op de uitslagen van voetbalwedstrijden, de z.g.n. voetbalpools. De deelnemers vullen iedere week hun formuliertje in en moeten daarbij een bedrag van ongeveer ƒ 1,— insluiten. Geschat wordt, dat niet minder dan 11 millioen Engelsen hieraan geregeld meedoen. Soms wordt een hoge prijs toegekend en daarvoor wordt dan een ruime reclame gemaakt. Meestal echter zijn de prijzen laag en in ieder geval beginnen de organisaties met zelf 20 % van het ge.storte bedrag af te houden. Behalve de voetbalpools zijn er ook nog allerlei andere vormen om te wedden. Beveridge geeft daar-

van een interessant overzicht over het jaar (pag. 271): Geschatte ontvangsten bij wedden

Nu moet men in aanmerking nemen, dat de Engelse bevolking ongeveer vijfmaal zo groot is als de Nederlandse en dat fiet nationale inkomen er relatief hoger is dan in ons land. Maar ook dan is een bedrag van bijna 7000 millioen gulden, dat aan gokken wordt uitgegeven toch enorm, wanneer men weet, dat het gehele Nederlandse inkomen ongeveer 12000 millioen gulden bedraagt. Het netto-bedrag is natuurlijk veel geringer, maar toch ook nog buitensporig. Bovendien brengt dit alles met zich mede, dat een groot aantal arbeidskrachten ter wille van het gokken aan de nationale productie wordt onttrokken. Beveridge vermeldt, dat het aantal arbeidskrachten bij de voetbalpools 35.000 bedraagt en het aantal arbeidskrachten bij de gezamenlijke vormen van wedden 100.000. Al deze arbeiders vindon in deze arbeid een volledige dagtaak.

Voetbalpools Paardenrennen ... Windhondenrennen Sweepstakes Speelwerktuigen .. bruto netto ƒ 481 mill. ƒ 96 mill. „3367 „ „289 „ „2223 „ „160 „ » 43 „ „ 21 „ „ 107 „ „ 21 „ ƒ 6221 mill. ƒ 587 mill.

Ik weet, dat het de bedoeling van onze regering is om alleen de totalisator toe te laten en geen nieuwe andere vormen. Maar ook hier geldt, dat het aankomt op de eerste stap. Wie het wedden bij paardenrennen toelaat, staat zwak in het afwijzen van andere vormen. In ieder geval hoop ik met deze cijfers nog eens op het belang van deze zaak te hebben gewezen. Het Nederlandse volk is heus niet zoveel beter dan het Engelse. Hoe gemakkelijk kan deze gokwoede naar ons land overslaan. Laten wij dus op onze hoede zijn! Wanneer wij voor een kortere arbeidsduur en meer vrije tijd hebben gestreden, dan was dit toch waarlijk niet om de uren te doen vullen met dergelijke bezigheden. Mr dr A. A. VAN RHIJN.

Nota: Wij ontvingen deze bijdrage te laat om ze nog te plaatsen vóór de besprekingen in de Eerste Kamer. Zoals onze lezers uit de kranten (28 XI) hebben vernomen, is het wetsontwerp tot wederinvoering van de totalisator er door gekomen met 24 tegen 14 stemmen. Evenals in de Tweede Kamer, stemden ook hier C.H. en A.R. tegen. Van de andere fracties vielen hun hierin bij mej. Tjeenk Willink en de heren Brongersma en Van Walsum, allen van de P.v.d.A., en de heer Regout (K.V.P.). Red.-secr.