en gedachtenloos in handen vallen van een atheïstisch marxisme en communisme. Bovendien, het volk van Indonesië is niet atheïstisch.
De huidige regering, wier politieke positie niet sterk is, en fel anti-communistisch, zal de handen vol hebben aan de strijd met deze opdringende beweging, die door propaganda ontreddering bewerken wil.
Men mene nu niet, dat Nederland door de Indonesische vrijheidsbeweging met laat ons zeggen in tijen militaire acties, neer te slaan, deze sociale revolutie had kunnen tegenhouden.
De arbeiders vragen een menswaardig bestaan in de volle zin des woords om invloed en leiding door vakorganisaties, om sociale bescherming. Zelfs de eerste beginselen ontbreken hiervan .in de praktijk, want het volk is nog onderworpen aan de willekeur van enkelen.
Maar ook vele Hollanders op kantoren met zware, urenlange arbeidstaak en ’s avonds na-werk, voelen zich als „gebondenen”. Zij zijn dikwijls rechteloos. Het leven is voor deze mensen en ons allen, vooral na de geldsanering, peperduur geworden. De Chinees houdt zich niet aan de door de regering vastgestelde prijzen en rekent gewoon driemaal zoveel voor wat geïmporteerd wordt en tweemaal zoveel voor wat ’t land voortbrengt. Een behoorlijk politieapparaat om deze misstanden tegen te gaan, is er niet. En de mens moet toch eten. De mensen met hun vaste tractement zijn er het slechtst aan toe.
Wat is nu de taak der protestantse kerk in Indonesië? Wij denken in het bijzonder aan de protestantse kerk in westelijk Indonesië, die, hoewel geamputeerd, toch door traditie in de samenleving nog een plaats bekleedt als de Ned. Hervormde kerk ten ontzent. Haar positie is moeilijk.
Heeft de kerk soms financiële zorgen? Daar ligt m.i. niet de grootste moeilijkheid. Geld is zeer belangrijk in het werk der kerk. Natuurlijk. Maar nog nooit ging een kerk te gronde door gebrek aan geld, wel door tekort aan visie. Dit geldt ook hier.
De protestantse kerk is straks uitsluitend aangewezen op de steun van de gemeente. Een vrij groot bedrag zal gedurende vijf jaar de R.1.5.-regering aan de kerk uitkeren. Men zegt tien millioen. Indirect resultaat van de Ronde Tafel Conferentie. Onze kerk zou twee millioen in de loop van vijf jaar ontvangen. Wel lijkt dit bedrag meer dan het is. De nood der kerk is niet het geld, maar het sluimeren of afwezig zijn van kerk- en gemeente-bewustzijn. Men heeft in Djakarta te weinig gemeente, waarop de dienaar terug vallen kan. De dienaar die dit wel bezit, waardere het. Waardoor ontbreekt dit gemeente-bewustzijn?
Zeker ook door allerlei omstandigheden. Zo bijv. de veelvuldige wisseling der mensen in de gemeente- en kerkeraad, door overplaatsing en vertrek.
Het klimaat enkele gunstige plaatsen als Bandung en Malang uitgezonderd ondermijnt toch de geestelijke energie. Men denke niet gering over de afmattende invloed van de warmte. Hoe denk ik steeds weer met bewondering aan de 75-jarige Albert Schweitzer. Ook de lange arbeidstijden doden de geestelijke belangstelling. Toch mag dit slechts ten dele gelden. De „Volkshogeschool” alhier schreef haar 100 e lid in en haar lezingen worden door een trouw en een zich steeds uitbreidend gehoor bezocht, ondanks het vertrek van zovelen. Als ik over de afwezigheid van het gemeente-bewustzijn nadenk, kom ik tot de conclusie dat, zoals overal in de kerk, alleen de bijbelse verkondiging in prediking en
fan Steen: HET VROLIJK HUISGEZIN
(genade
Zie, ’k wou geen enkele verdienste, Heer!
Toen ik verheugd de poort der wetenschap
bereikte, verloor ’k achteloos de sleutel;
toen ik mij waande boven op de trap
van liefde's toren, stond ik nog voor den drempel;
en deze kansen keren nimmer weer.
Straks vind ik ongezocht Uw schoon paleis;
beschaamd zal ik terzijde blijven staan.
zonder geschenk de armste van de armen
Bemoedigend ziet mij Uw glimlach aan.
en trekt mij zacht in 't huis van Uw erbarmen,
waar niets herinnert aan mijn aardse reis.
W. C. J.