tussen de ene en de andere democratie, de ene of de andere vrijheid. Er is keuze tussen vrijheid (misschien met bedenkelijke kanten van onvrijheid) en slavernij. Tussen democratie (met een luchtje) en dictatuur. Dat is niet een herhaling van Musserts slogan: Moscou of nationaal-socialisme, want daar was de keuze-inhoud anders. Daar ging het over de ene vorm van slavernij en de andere. Maar tegen alle mensen, die zo heerlijk naïef zeggen: „ik wil niet kiezen tussen Amerika en Rusland”, zou ik willen zeggen: hebt u dat vroeger ook gezegd, toen u zich keerde tegen de nazi’s? Toen waren er ook mensen, die zeiden: och, die nazi’s zijn schoften, maar de Amerikanen en Engelsen en onze regering deugen ook niet. Zij bleven neutraal. Dikwijls uit zakelijke zelfzucht, maar vaak ook uit idealisme. Een idealisme zonder grond. Neen, ook nu nog blijf ik verdedigen het derde standpunt, dat ik hierboven noemde: een verenigde Westerse wereld als derde macht naast (niet tussen!) Rusland en het Verre Oosten. Binnen die derde macht is zeker plaats voor een nauwe samenwerking der Europese landen en daarom juich ik de actie der Europese federalisten toe. En daarnaast zullen wij moeten streven naar wereldvrede en vriendschap onder de naties en daarom kan ik in heel veel opzichten de wereldfederalisten, voor zover ze zich realistisch instellen, steunen. Maar gejen zelfstandig autonoom Europa, want dat is een fictie.

Hierboven zette ik Europees kikkerconcert. Waarom? Wel, als men zo het ene plan na het andere ziet opkomen en de redevoeringen, die daarover brallend worden uitgesproken vergelijkt met de feitelijke resultaten op het gebied der Europese samenwerking, dan kan men alleen maar denken aan kikkers op een mooie zomeravond. Ze maken veel misbaar, maar als er even licht opschijnt, dan vluchten ze weg. Wij kwaken veel en grondig over Benelux, Schumanplan, plan Stikker, enz. enz.; wij vergaderen veel, maar er gebeurt maar weinig. En langzamerhand gaat de wereld dat doorkrijgen. In elk geval hebben de Engelsen het volkomen door en dat is de reden, dat ze zich niet laten inkapselen in deze plannenmakerij. Zij voelen meer voor de effectieve weg van het verenigde Westen.

H. J. Haverman

Dat is me weer zeer duidelijk geworden op een conferentie in Wilton Park van enige tijd terug. Daar waren een aantal Duitsers, Belgen, Zwitsers en Nederlanders gast van Buitenlandse Zaken in Londen. Niet alleen vertegenwoordigers van de regering, maar ook van de oppositie voerden het woord en gaven antwoord op onze nieuwsgierige vragen over de Engelse wereldpolitiek. Ook vertegenwoordigers van de Engelse pers hebben het kruisvuur van vragen (dikwijls verwijtende vragen) doorstaan. Daaruit bleek wel duidelijk, dat men in Engeland geen vertrouwen heeft in onze plannen en zelfs deze plannen gevaarlijk vindt, omdat ze ons wijs maken, dat er wat gebeurt. Er is geen tijd te verliezen bij het in elkaar timmeren van de Westerse Macht en een deel van de partners is steeds maar aan het plannetjes maken. Laten wij ons niet voorstellen, dat de andere macht. Rusland, ook maar enigermate geïmponeerd wordt door onze plannen. Zij passen voortreffelijk in het systeem van de Kremlinse politiek, want ze vertragen de vereniging. van de vrije wereld. Een vrije wereld, waar natuurlijk wel het een en ander is op aan te merken (iaten wij dat vooral blijven doen, zeker als socialisten en Christenen), maar die wij toch niet willen ruilen voor de vrijheid binnen het concentratiekamp.

J. G. VAN DER PLOEG

EUROPEES OF RUSSISCH?

Een kwestie van lijfsbehoud

In het vorige Tijd en Taak heb ik getracht aan te geven, dat behoud van de wezenlijke Europese waarden niet verkregen wordt aoor volgzame aansluiting van West-Europa bij de Verenigde Staten. Om daartoe te geraken is eensgezindheid nodig bij de Europese volkeren zelf, een eensgezindheid die gericht wordt op de samenleving der toekomst en niet dient tot behoud van hetgeen thans reeds in ernstig verval is geraakt. De samenwerking van thans, die dit progressief Europese leiderschap ontbeert, en waardoor de Westeuropese volken in het gunstigste geval steeds meer volgelingen zonder meer worden van de Amerikanen, heeft zelfs weinig nut voor ons zuivere lijfsbehoud. Ik geloof, dat het nuttig is dit duidelijk te stellen, omdat enerzijds de weifelachtigheid van bijv. de Engelse socialisten ten aanzien van samenwerking er ten dele door wordt verklaard, en omdat het anderzijds nuttig is nog steeds de weg vrij te houden voor een poging tot progressief Europees leiderschap.

hoe droevig het perspectief daarvoor er nu| ook uitziet. |

Gezien deze stand van zaken is de zorg voor het lijfsbehoud op ’t ogenblik het belangrijkste voor ons, West-Europeanen. Als ons deel der wereld niet wordt beveiligd tegen agressie vanuit het Oosten, wordt niet enkel ons geestelijk bezit prijs gegeven, maar lopen wij tevens groot gevaar, dat ons lijfelijke bestaan op gewelddadige wijze verloren gaat. Hoe groot de crltlek ook mag zijn op de vermllltarlserlng van de wereld, het is goed dat wij ons realiseren, dat wij door een snelle en doeltreffende bewapening in elk geval een kans hebben op uitstel van een wereldconflict. Bewapening is stellig geen oplossing der moeilijkheden, die zich binnen en bulten onze Westeuropese wereld voordoen, zij is echter wel in staat ons de adempauze te geven, nodig om naar een wezenlijke oplossing te zoeken

Het communistisch propaganda-offensief voor de vrede heeft in wezen niets met