aie men hier en daar in gesprekken hoort, dat elke regering de thans gevolgde richting moet blijven volgen, de vólle waarheid is het niet. Het maakt een verschil of men die koers doelbewust en goed gefundeerd kiest, dan wel aarzelend en slechts als een noodzakelijke ontwikkeling volgt.

Ten tweede niet, omdat wij noch in Engeland, noch tussen 1900 en 1914 leven. De democratie heeft een ander karakter gekregen. De vormende waarde van de democratie is thans gelegen in de maatregelen, die genomen worden, niet in de critiek, die men uit. Daden spreken, woorden worden hoe langer hoe minder geloofd. Het durven dragen van verantwoordelijkheid is op zich zelf van grote vormende betekenis voor de massa, die vertrouwen stelt in een politieke beweging. Dat dit zo is vindt zijn oorzaak in de verdemocratisering van het gehele leven, waarbij, ook in fabrieken en op kantoren, veel meer mensen dan vroeger verantwoordelijkheden krijgen en er om vragen. Oppositie spreekt oneindig veel minder aan dan vroeger. De Socialistische Unie heeft dat tot haar verdriet en merkwaardig; tot haar verbazing bij het bestuderen van de verkiezingsuitslag gemerkt.

In de vijfde plaats: laat ons af wachten. Critisch en vertrouwend. Neen. Vertrouwend en critisch.

L. H. R.

wel andere argumenten, en stellig ook „onthullingen” van de zijde der maatschappijen komen. Het is te hopen, dat dan ook de duistere vragen worden opgelost, waarom bijvoorbeeld Engeland eerst sinds kort zijn eigen raffinaderijen heeft gekregen, en waarom de nieuwe, zeer rijke olievelden in het Midden-Oosten alle door Amerikanen worden geëxploiteerd. Hoogstwaarschijnlijk is dat ook het gevolg van de afspraken der maatschappijen.

Naar het heette, is het betreffende rapport een tijd vastgehouden in verband met de ongunstige invloed die er van uit zou kunnen gaan op de politieke situatie in het Midden-Oosten. Welnu, deze invloed zal een paar maanden geleden niet veel ongunstiger zijn geweest dan thans. Voor de eerste reactie heeft de langzamerhand in oliezaken befaamde premier Mossadeq van Perzië gezorgd. Hij heeft de zorgvuldig overwogen Amerikaans-Engelse voorstellen ter regeling van de Perzische oliekwestie botweg van de hand gewezen, omdat hij meer geld, meer „cash” wil hebben. Hij zal wel geredeneerd hebben: er is zelfs zoveel meer aan de olie verdiend dan wij gedacht hebben, dat er een paar millioen extra best op over kan schieten.

Ook in de andere landen van het Midden-Oosten is voor de bekend geworden feiten veel belangstelling De moeizame onderhandelingen over nieuwe vergoedingen, die Irak in het afgelopen jaar heeft nodig gemaakt, zullen binnenkort hervat moeten worden. En als er een schaap over de dam is, volgen er meer.

Waarlijk, de oliemaatschappijen hebben ons met hun praktijken geen dienst bewezen. Het is goed, dat de Amerikaanse overheid thans probeert de orde te herstellen, maar daardoor kan onze goodwill in de betrokken landen nauwelijks nog hersteld worden.

H. VAN VEEN

Ziii Toie

Soms laat gij mij een eb en vloed alleen.

Uren vergaan met schrijven in het zand.

Zo weer ik mij, krijsvogels om mij heen, vergankelijk, uitgestoten aan de rand

der aarde. Water komt en gaat, het strand

ligt nat en gladgewist gelijk voorheen.

IDA G. M. GERHARDT

Als voor de dichter de inspiratie wijkt, en hij aan het strand der wereld „een eb en vloed alleen” gelaten wordt, is alle schrijven „sclirijven in het zand”: nutteloos en dodelijk eenzaam. Maar de dichter wéét dit ten minste. Hoeveel uren breng ik, brengt gij, brave burger, ijverige werker, door met schrijven in het zand zonder het zelfs te beseffen?

M. H. V. d. Z.