(Vervolg van pag. 7)

besef hebben we ons uit betrouwbare en uit tendentieuze berichten een beeld van Amerika geconstrueerd.

Dergelijke onwerkelijke voorstellingen hebben gewoonlijk een taai leven. Zij worden bepaald gevaarlijk, wanneer Europa, en dus ook Nederland, regelmatig met Amerikaanse politiek te maken krijgt. Critisch oordeel en dito voorbehoud zijn immer hoog te waarderen: duurzaam wantrouwen is gevaarlijk en dat te meer wanneer het op ficties berust.

Nodig is derhalve een critische kijk op het werkelijke Amerika. Prof. dr P. J. Bouman heeft in zijn studie „Volk in Beweging” een voortreffelijk hulpmiddel geboden. Toch blijft daarnaast de behoefte aan verdergaande informatie, zo mogelijk berustend op eigen ervaring. Wij hebben gemeend dat het èn voor godsdienstig èn voor socialistisch georiënteerde mensen van waarde zou kunnen zijn enkele dagen met deskundigen van gedachten te wisselen over Amerika, zoals het werkelijk is, leeft, denk*-, gelooft, werkt en hoopt.

Tot nog toe is de belangstelling voor deze cursus geringer, dan wij verwacht hadden. In de vooronderstelling, dat zij aan uw aandacht ontsnapt mocht zijn, richten we er uw aandacht op.

De middagen tijdens deze cursus zijn vrijgehouden voor vacantiegenoegens.

Overweeg eens of u deze poging tot ernstige voorlichting niet moet beantwoorden met u aan te melden voor deze cursus èn anderen daartoe eveneens op te wekken.

PROGRAMMA:

Leiding: dr A. van Biemen, J. Brinkerink, ir J. J. Crezée, mevr. dr E. Flesseman—v. Leer

„In de smeltkroes” mevr. dr H. Verwey—Jonker. „Arbeid, Industrie en welvaart” dr P. Hartog. „Binnenlandse en buitenlandse politiek” mr L. I.

de Winter.

„Een stuwende kracht het onderwijs” dr J. D. F. Stachhouwer.

„Godsdienstig Amerika” mevr. dr E. Flessemanvan Leer.

Cursusprijs naar draagkracht: ƒl7.—, ƒlB.— of ƒ 19.— per persoon.

Echtparen: ƒ32.—, ƒ34.— of ƒ36.—.

Kinderen: 4 t/m 11 jr ƒ9.—; van 12 t/m 15 jr ƒ 13.-.

II

„MENSBESCHOUWING EN SOCIALISME”

Zomercursus te Bentveld van Woensdag 22 Juli

tot Zaterdag 25 Juli ’53

De vernieuwing van de socialistische beweging en van het socialistische denken stoot vroeg of laat op de vraag: „Wat dunkt u van de mens?"

Jarènlang reeds heeft men ingezien dat het Socialisme niet alleen een zaak van radicale herordening der samenleving is, doch evenzeer nieuwe mensen vraagt. In geestelijke kringen, met name in de Kerken vindt evenzeer een zich bezinnen op het wezen, de taak en de waarde van de mens plaats. Helaas kennen beide grootheden socialistische beweging en Kerken elkander nog te weinig, zijn zij nog te weinig bereid naar elkanders zoeken en stamelen te luisteren, noch minder om elkanders nieuw gewonnen inzichten te doordenken en te verwerken. Eén van de zwakheden van de socialistische beweging is haar uitgaan van een overwonnen visie op de mens. Officieel heet de optimistische mensbeschouwing wel overwonnen, in allerlei documenten en gesprekken ziet men haar echter weer opduiken. Daarmee is dus niet gezegd, dat de socialistische beweging er een eigen beschouwing op na moet houden. Dat kan èn mag zij niet. Wel dat zij alleen dan een radicale hervorming der maatschappij kan nastreven, wanneer zij bereid is de langzaam voortschrijdende geestelijke heroriëntering in godsdienstige en geestelijke kringen serieus te verwerken. Vandaar dat bezinning op het thema: „Mensbeschouwing en Socialisme” dringend nodig blijkt.

Het behoort tot het wezen van de A.G. om daarbij ook niet-socialisten te laten spreken, en dat te meer wanneer zij de spanningen en moeilijkheden uit de praktijk van het dagelijks leven kennen.

„De weg naar de vrijheid” heet een boeiende socialistische visie. Over die weg is al veel geschreven; over de vrijheid, die ten nauwste met de verantwoordelijkheid verband houdt, veel minder. Toch is dit laatste begrip het belangrijkste, want mocht de mens geen verantwoordelijkheid meer willen of kunnen dragen, dan wordt het zinloos, want overbodig een weg naar vrijheid te ontwerpen en te banen ...

Tot nog toe blijkt de belangstelling voor dit onderwerp gering. Wij menen er goed aan te doen het nogmaals onder uw aandacht te brengen. De middagen tijdens deze cursus zijn vrijgehouden voor vacantiegenoegens. Op deze wijze kan men

lichamelijke ontspanning en geestelijke inspanning goed combineren en daarmee de eigenlijke kunst van vacantiehouden beoefenen.

Opgaven voor deelname zo spoedig mogelijk aan de Administratie van de A.G. der Woodbrookers.

PROGRAMMA:

Leiding: dr A. van Biemen, J. Brinkerink, mej. ds W. H. Buijs, ir J. J. Crezée.

„Het optimisme van de oude socialistische beweging” ds L. H. Ruitenberg.

„De ontnuchtering en haar verwerking door de socialistische beweging” N. Stufkens.

„Vrijheid en verantwoordelijkheid in het bedrijfsleven” H. J. Elffers.

„Vrijheid en verantwoordelijkheid in het maatschappelijk leven” dr Th. J. A. M. van Lier.

De geestelijke fundering van vrijheid en verantwoordelijkheid” prof. dr W. Banning.

Kosten: ƒl2.—, ƒ13.50 of ƒl5 p. p. Echtparen ƒ 22.—, ƒ 25. of ƒ 27.50.

N.B. Wie van 18—25 Juli beide cursussen mee wil maken betaalt resp. ƒ 32.50, ƒ 35.— of ƒ 37.50 p. p. Echtparen ƒ 60.—, ƒ 65.— of ƒ 70.—.

Kinderen 4—ll jr halve prijs, van 12—15 jr 3 van de prijs.

KERK EN WERELD

„BESCHAVING IN HET GEDING”

Onder dit thema belegt „Kerk en Wereld” van 7—9 Augustus a.s. in het „Eijkmanhuis” te Driebergen enkele studiedagen ter bezinning 'op de eigen waarden van de West-Europese Cultuur en de verdediging van deze waarden in onze tijd.

Vrijheid, verantwoordelijkheid, humaniteit, souvereiniteit Gods zijn enkele van deze waarden. Hoe zien wij ze? Hoe handelen wij er mee?

Een viertal lezingen vormen de inleiding tot de gezamenlijke bespreking van deze vragen.

Onderwerpen:

1. „De Vrijheid van het individu tot persoonlijke levensontplooiing”, door dr J. G. Bomhoff, Amsterdam.

2. „Recht, verantwoordelijkheid en humaniteit”, door de heer N. Stufkens, De Bilt.

3. „De plaats van de kunst in onze cultuur”, door dr J. Elema, Hijversum. 4. „De Souvereiniteit Gods”, door ds M. A. Krop,

Groningen.

Algemene leiding: dr J. G. Bomhoff, Amsterdam.

Deelneniersprijs: ƒ 12.50 per persoon (tot Maandagmorgen ƒ13.50 per persoon),.

De conferentie duurt vanaf Vrijdag 7 Augustus 17.00 uur tot en met Zondagavond 9 Augustus a.s.

Aanmeldingen zo spoedig mogelijk te richten aan het Secretariaat van ~Kerk en Wereld” te Driebergen.

DE BORN

De Vrouwenbond van de Partij van de Arbeid organiseert een bijeenkomst op „de Born” te Bennekom van 18—21 Augustus met als onderwerp: Christenen en Humanisten in onze Partij.

De Partij van de Arbeid is een politieke partij, waarin mensen van verschillende levensbeschouwing elkaar vinden op een bepaald politiek programma. In hoeverre komt hun politieke overtuiging voort uit hun levensbeschouwing? Zijn er onderwerpen waarover partijgenoten krachtens die levensbeschouwing een uiteenlopende mening hebben? Kwesties als deze zullen besproken worden op deze onderwerpbijeenkomst.

Leiding D. Heroma—Meilink en J. van Walsum—Quispel.

Deelnemersprijs ƒ 10.—. Inlichtingen en opgave: Tesselschadestraat 31, Amsterdam.

LEESTAFELNIEUWS

Cl. Asscher-Pinkhof: Tirtsa, geïllustreerd door Rie Kooyman, met een plattegrond van Tirtsa’s kibboets en een kaart van Israël, 208 blz.. uitgave van A. Voorhoeve, Bussum 1952, ƒ5,90 gebonden.

Wat is een kibboets? Waarom lukt het samenleven daar wel, in tegenstelling tot pogingen uit vroeger tijd in ons land, zoals bijv. Walden? „Bittere noodzaak, buiten de horizon van het individuele welzijn, dat was het, wat de kibboetsiem verhief boven het niveau van persoonlijke idealistische pogingen”, zegt de schr. in haar inleiding.

De leden van de kibboets zijn gewone mensen, die samen als gelijken werken om dor, steenachtig land te herscheppen in een land „vloeiende van melk en honing”, teneinde straks de mogelijkheid aan dat land te geven, zijn binnenstromende zonen een plaats onder de zon en grond onder de voeten te waarborgen.

Eerst als enig, later als oudste kind van de kibboets groeit Tirtsa op en zij wordt omringd door liefde en warme belangstelling, niet alleen van haar ouders, maar van alle leden. Overtuigend m.i. wordt aangetoond dat dit groepsleven niet koud en kil is en dat de leden niet een nummer worden, al had ik graag meer gelezen over de opvoeding van de kleuters.

Het valt op, dat de jeugd zeer zorgvuldig wordt opgevoed. Geestelijk en lichamelijk moeten zij voorbereid worden op hun taak. Zij moeten zonder angst en met gelijke rechten voor ieder kunnen leven. De grote invloed van de jonge onderwijzer op Tirtsa is mooi beschreven. Dan komt er voor het eerst een leeftijdsgenootje. Nu zal ze een vriendin krijgen! Maar de kloof is te groot tussen het gave leven van de een en de trieste jeugd vol angst van de ander, die uit een kamp in Europa komt.

Als Tirtsa veertien is, moet ze „de wereld in”, naar een jeugddorp in de buurt, voor twee jaren. De spanningen in de omgang met de Europese kinderen daar kan ze niet aan; ze vlucht naar huis. Enige jaren later, als lid van een jeugdgroep, trekt ze uit eigen wil weg uit de kibboets om in een dorre onveilige streek een nieuwe nederzetting te helpen stichten.

Nuchter, in doodeenvoudige taal, wordt dit meisjesleven in Israël beschreven. Het werd een indrukwekkend verhaal, omdat het zonder ophef en zonder te verheerlijken vertelt van mensen, die een nieuw begin hebben gemaakt, die een sober leven kozen, die een toekomstideaal voor ogen hebben en die een levensstijl vonden die eerbied afdwingt. Tirtsa, levend in een ver land, in totaal andere levensomstandigheden dan die van' onze jongeren, kan hen toch helpen zich bewust te worden van eigen jeugd en eigen levensverwachtingen. Maar ook volwassenen zullen genieten van dit mooie, zuivere verhaal. Een geschikt boek m.i. om te bespreken in kamp of kring. Verzorgd uitgegeven, goed geïllustreerd. Zeer aanbevolen voor ongeveer 16 jaar en ouder.

Karl Thöne: Een reis naar de maan, m’ 36 van de Avontuur- en techniek-reeks. Uitgave Wereldbibliotheek, 1952, 38 blz„ ƒ0,50.

Een spannend jongensverhaal (overgenomen uit „Jongens en Wetenschap”) over een avontuurlijke reis naar de maan in een wereldschip.

Lord Baden Powell: Een verkenning in Afrika, nr 37 Avontuur en techniek-reeks. Uitgave Wereldbibliotheek, 1953.

Dat Baden Powell gezellig vertellen kan is bekend. Hier beschrijft hij een vacantie in Nyeri in Kenya. Genoeglijke vacantielectuur, die vooral padvinders zal aanspreken. Met zijn houding tegenover het leven kan ik het niet altijd eens zijn. Op blz. 5 lees ik: „... de pracht en praal in een deel van de wereld, dat de goede God ons voor ons plezier gegeven heeft.” (bedoeld is Kenya). En op blz. 18: „Beide stammen leveren ons nu goede bedienden.” Zouden die goede bedienden voor hun plezier de Lord bedienen? Overigens een aardig reisverhaal met veel wetenswaardigs. R. 8.-v. R.

Prof. dr C. A. Mennicke. Moderne psychologie. 5e druk 1953. Uitgave Wereldbiliotheek, A’dam. 243 blz.

De eerste druk van dit boek is van 1938. Ik heb het destijds enthousiast besproken in T. en T. en ik ben bereid er altijd nog veel goeds van te zeggen. Maar de psychologie ontwikkelt zich. Wat in 1938 „modern” heette, kan ongewijzigd die titel nu niet meer voeren. Op enkele spaarzame plaatsen heeft de schrijver zijn boek wat aangevuld met hoofdzakelijk Amerikaanse literatuur, die hij, het moet helaas gezegd worden, op slordige wijze en in slecht Nederlands samenvat. Maar daarmee is het boek nog niet gemoderniseerd. Heel de aanpak van dit boek met zijn discussies bijv. over elementen- en associatie-psychologie doet vandaag erg ouderwets aan. Ook de geciteerde boeken verraden dat dit boek verouderd is. Men kan nu eenmaal in 1953 in Nederland niet net doen, alsof prof. Buytendijk niet bestaat, noch kan men er over massa-psychoiogie schrijven zonder prof. Baschwitz te vermelden, temeer wanneer men het wel nodig acht om „boekjes” te vermelden als van Schuurman en Neumann (blz. 171-172). De beleefde, maar nadrukkelijke wijze waarop Binswanger uitgeleid wordt (blz. 24) is typerend, en dat zal dan meteen wel moeten verklaren, waarom de schrijver met geen woord rept over een stroming in de moderne psychologie, die ik gemakshalve nu maar eens aanduidt, niet met de naam Sartre, maar met de naam van Merleau-Ponty. Kortom, een boek, nog steeds goed voor wat er wel in staat, maar dat zijn titel niet waarmaakt wegens al te klaarblijkelijke leemten. J. G. B.

Druk N.V. De Arbeiderspers Amsterdam