VOOR DE ZAK VAN SINTERKLAAS

De godsdienstige volksscheurkalendcr 1954 verschijnt voor de 53e maal bij Van Gorcum en Co., Assen, ƒ 1,95. De schildplaat een goudenregentak voor. De dagelijks vermanende tekst werd samengesteld door enige predikanten. Aanbevolen!

De Hervormde dagkalender 1954 is een uitgave van Boekencentrum, Den Haag. Dit is ook een scheurkalender met een- schildplaat, die de dood van Stefanus uitbeeldt. Van beide uitgaven geldt, dat laat het ouderwets zijn! het nog steeds zinvol is dagelijks zich een tekst, een goede gedachte te laten aanbieden, om overdag te overwegen (ƒ1,95).

Veilig kompas. Woorden verzameld en geschreven door O. J. Haalboom voor het jaar 1954. Een weekkalender, uitgegeven door het Boekencentrum, Den Haag (ƒ2,25). Elke week een tekst in fraaie letters

uitgeschreven. Ik vind sommige bladen prachtig; op andere is bij de sierletter de duidelijkheid opgeofferd aan de fraaiheid. Al met al een voorname kalender, die echter geen feesten en bijzondere data vermeldt.

Hier volgen vier versjesboekjes voor kinderen, die alle vier én door uitvoering én door tekeningen én door tekst iets bijzonders hebben en de indruk bevestigen, dat er tegenwoordig wat betreft voorleesboekjes voor de kleinen kieskeurig te werk wordt gegaan. Ik geloof dat we het buitenland niet meer hoeven te benijden. Aardige boekjes om cadeau te geven.

Annie M. G. Schmidt: Kom, zei het schaap Veronica, met plaatjes van Wim Bijmoer. Uitgave Arbeiderspers, 1953, 62 blz. ƒ 2,90. De vondsten zijn kostelijk, maar of de grappigheid steeds door de kinderen gewaardeerd wordt, is een tweede. Het zou wel eens kunnen zijn, dat de aardigheid meer de voorlezer treft dan het luisterend kind, te meer omdat de grappigheid vaak een critische inslag bevat. De plaatjes zijn heerlijk volgetekend. Er zijn echter in dit boekje genoeg dolle situaties verzonnen, om toch het boekje van harte te kunnen aanbevelen, te meer omdat de geduldige voorlezer ook wel eens een binnenpretje mag hebben.

Han G. Hoekstra: Versjes uit de grabbelton, met plaatjes van Fiep Westendorp. Uitgave Meulenhoff, A’dam 1953, 41 blz. ƒ 1,95.

Poëtisch gesproken zijn dit de fraaiste teksten en wie van poëzie houdt, zal telkens weer verrukt zijn om dit prachtige spel met rijm en rhythme. Kinderlijk zijn deze versjes ook, alleen vraag ik me af, maar dit geldt voor bijna al deze boekjes: moeten deze verhaaltjes alleen maar grappig zijn? Wie schrijft er eens een ernstig boekje? En overdrijft men niet in zijn angst voor moraliseren? Tenslotte: en dit geldt ook t.a.v. Annie Schmidt: is het nu paedagogisch wel verantwoord, dat telkens weer de dominee als schertsfiguur opgevoerd wordt? Zijn er geen andere grappige beroepen in onze maatschappij? Ik kan er wel enkele noemen, die gekker doen en zich meer au sérieux nemen dan die altijd weer in zwarte pandjesjas opgevoerde, arme dominees. De plaatjes in dit boek zijn geestig, maar „men” vindt ze wel eens geforceerd. Zijn ze ook kinderlijk?

Mies Bouhuys: Voetje van fie vloer, met plaatjes van Jan van Heel, uitgave Daamen, Den Haag 1953, ƒ 3,90.

Persoonlijk ben ik van oordeel, dat Mies Bouhuys het best de kindertoon treft. Ik prijs ook in haar, dat ze althans nu en dan eens ernstig is. Dit zijn versjes voor de heel kleintjes, die pas hebben leren luisteren. Bij haar echter dreigt de poëtische vorm tot maniertje te verstarren, dat aanleunt bij het bakerrijmpje en niet minder bij Van Alphen. Ik vind de tekeningen fraai: de kinderen ook?

Jac. V. d. Ster: Mallemolen, met plaatjes van Henk Krijger, uitgave Daamen, Den Haag 1953, ƒ 3,90.

De plaatjes van dit boek zijn mooi, maar soms van een te opzettelijke primitiviteit en hetzelfde geldt van de versjes. Overigens al met al het feestelijkste van de vier boekjes naar uitvoering en tekst.

Nogmaals en dit geldt van alle vier: kinderboekjes met versjes, waarvan zowel plaatwerk en tekst een hoog niveau bereiken en waarvan, niet te versmaden voordeel, de uitvoering solide is. Ooms en tantes, ouders en grootouders, doet uw keuze en geef geen smaakbedervend prul van een paar centen maar geef een goed boek! j. g. B.

H. G. Voorhuyzen en W. Jungschleger: Een wonderland van papier, uitgave J. M. Meulenhoff, Amsterdam 1953, ƒ4,50.

Met dit boek hopen de samenstellers ~de scheppende werkzaamheden van het kind te stimuleren”. Nodig zijn schaar, lijm en papier, niet te dun, niet te dik tekenpapier, dat in repen moet worden gesneden. Het begint eenvoudig met een vis, een haasje, een mannetje, uit lange en korte stukjes van de repen papier „opgebouwd”, maar verder in het boek zijn afbeeldingen (tekeningen en foto’s) van hele taferelen, een boerenerf, een orkest, enz. Alles is in grondvorm aangegeven, zodat het kind vrij is naar eigen idee datgene in papier uit te drukken wat het vorm wil geven. De tekst is een-

voudig, de afbeeldingen zijn duidelijk. Voor niet te jonge kinderen een heerlijk bezit.

Ruth Zcchlin: Wat onze handen kunnen maken. Handenarbeid voor iedereen, Ned. bewerking van A. Rutgers V. d. Loeff—Basenau, W. A. Combrink—Hofman, J. Combrink en Karei Bakker. Met ruim 1000 illustraties (voorbeelden en werktekeningen), uitgeverij Pioegsma, Amsterdam 1953, ƒ16,50 geb. „Zelf iets maken” doet het jonge kind graag en gelukkig de mens, die plezier blijft houden in werk met zijn handen. Het geeft een diepe bevrediging en wat is het een vreugde om iets dat je zelf gemaakt hebt, ten geschenke te kunnen geven! Dit boek, geschreven door de Zwitserse docente voor paedagogiek en handenarbeid R. Zechlin, geeft eenvoudige werkstukken in naaldwerk, weven, vlechten, leer-, karton- en houtbewerking, knipwerk, verven, feestversiering, enz., enz. De tekst is prettig leesbaar. Wat het boek zo waardevol maakt is m.i., dat telkens tussendoor en ook nog op de laatste bladzijden, met redenen afgewezen wordt wat zinloos en stijlloos is, dat steeds weer erop gewezen wordt, dat men eerbied moet hebben en aandacht voor het materiaal, omdat je niet alles van alles maken kunt. En ook, dat het geen zin heeft slaafs na te maken, maar dat het werk pas boeiend is, als we er iets van eigen persoon en fantasie in leggen. Een boek dat veel geld kost, maar dat ook veel te bieden heeft en dat in huisgezin, club en school levensverrijkend werken zal.

Brenda É. Spender en J. H. Dowd, Personen van gewicht. Ned. bewerking: A. Rutgers v. d. Loeff—Basenau, ƒ6,90.

Een Nederlandse uitgave van „Important people”. Een gezellig plaatjesboek. Wat zijn de kinderen natuurlijk uitgebeeld! De kinderschetsjes zijn prettig leesbaar, maar m.i. is dit allereerst een prentenboek voor grote mensen. Een plezierig geschenk voor grootmoeders! R. b.—v. R.

LEESTAFELNIEUWS

Jeugdlectuur

Bij uitgeverij Duwaer en Zonen te Amsterdam verschenen zes boekjes van Godfried Romans: De ontevreden vis. Het locomotiefje, Het luie jongetje, De verliefde zebra. Jan de Zebra en De ijdele engel. De sprookjes zijn geïllustreerd door de kunstschilders Emmink en Pander. De boekjes zien er zeer verzorgd uit, zijn met veel aandacht voor de uitstekende tekst geïllustreerd en zijn o.i. een aanwinst voor de jeugd. Voor 6—lo jaar. (De ijdele engel, een fijn sprookje, is o.i. voor oudere kinderen.) Prijs per deel ƒ 1,50.

J. Stamperius: De klompenmaker en de Prinses, uitgave Kluitman, Alkmaar, ƒ1,75, 4e druk. Voor 7-jarigen een aardig boekje, eenvoudig van tekst, gezellig geïllustreerd.

Pieter Nierop: Als de kievit roept op „Weltevreê”, uitgave Kluitman, Alkmaar, 167 blz. ƒ4,90 geb. „Een gezellig boek van het boerenland voor jonge kinderen,” zegt de uitgever en we kunnen het daar van harte mee eens zijn. Eenvoudig wordt verteld van het leven van kinderen op een boerderij in Noord-Holland. Verzorgd uitgegeven. Annie M. G. Schmidt: Abeitje, een boek uit de A.P. Jeugdserie, leeftijd 5—95 jaar, geïllustreerd door Wim Bijmoer. Uitgave Arbeiderspers, Amsterdam 1953, 192 blz. ƒ3,25. Abeitje, liftboy in het juist geopende warenhuis Knots, maakt met de lift en enige klanten een fantastische reis, omdat de lift het hogerop zoekt. Een gezellig kolderverhaal om te lezen en voor te lezen.

D. L. Daalder: De historie van Reynaert de Vos, no. 4 uit de Gulden Sporen-serie. Klassieke verhalen opnieuw aan de jeugd verteld, omslag van Johnny Hummel, platen van Rie Kooyman, uitgave Van Goor, Den Haag. 104 blz. ƒ 2,50. Uit de Middelnederlandse teksten van 1400 en 1479 vertelde de heer Daalder de geschiedenis van Reynaert de Vos na, zó boeiend, dat onze kinderen het oude verhaal mooi en spannend zullen vinden. Het werd verzorgd uitgegeven en mooi geïllustreerd. Hartelijk hopen we, dat vele ouders dit „klassieke” verhaal aan hun kinderen zullen geven. Voor 12 jaar en ouder een mooi bezit. De Avontuur- en techniek-reeks van de Wereldbibliotheek bracht de laatste maanden weer enige aardige deeltjes:

J. W. V. d. Klei: Een leven voor de muziek (een biografie van Josef Haydn); Willem Hoffman: Jan van de Dom van Utrecht; Jan Poortenaar: Marco Polo's reis. Voor 12—15 jaar goede lectuur voor weinig geld. Prijs per deel ƒ0,85; per abonn. is de prijs ƒ0,60. D. A. Cramer—Schaap: Op drift geraakt in Zuid-Afrika, illustraties van R. van Starckenborgh van Straten, uitgave Pioegsma, Amsterdam 1953, 196 blz., ƒ4,50.

Een 14-jarige jongen, nog maar kort uit Zeeland in Zuid-Afrika gekomen, raakt verzeild in een Bosjesmannenkamp, aan de rand van de Kalahariwoestijn. Hij weet zich wonderwel aan te passen, hij leert veel van het land, hij komt onder de indruk van de grootse natuur, maar hij is toch wel heel blij als zijn oom hem na bijna een jaar vindt en mee terugneemt naar zijn „plaas”. Een sober

verteld verhaal vol avonturen. Jongens zullen het stellig boeiend vinden en interessant, maar het verhaal mist m.i. warmte. Het werd verzorgd uitgegeven en opvallend mooi geïllustreerd. Voor 12—15 j.

S. Franke: Kameraden, een boek uit de A.P. Jeugdserie, leeftijd 10—15 jaar, geïllustreerd door Pim van Boxsel, 187 blz., ƒ3,25.

Een bijzonder mooi verhaal, dat het leven beschrijft van arme schooiers in het midden van de 18e eeuw. De kameraden zijn twee jongens en een meisje, die met vodden ophalen hun boterham verdienen, maar intussen veel avonturen beleven. Het groeiend besef bij de hoofdpersoon Willem, dat de enige mogelijkheid om uit de ellende te komen is als allen zich als kameraden verenigen, is mooi beschreven. Een prachtboek voor jongens en meisjes, omdat het met het hart geschreven is en wijst naar een ideaal, waarvoor het waard is te leven. Lisa Tetzner: De reis naar Ostende, vertaling van Annie Winkler—Vonk, illustraties van Mie Evers, uitgave Pioegsma, Amsterdam 1953, 140 blz ƒ 3,90.

Letitia, een 15-jarig meisje uit Tessin, wil de wijde wereld in om rijk te worden. Ze mag mee met vader en andere mannen, die tijdelijk werk krijgen in Oostende. Ze moet er hard werken eigenlijk harder dan thuis, maar ze doet ook veel nieuwe indrukken op in de Belgische badplaats.

Gelukkig wordt ze trouw „bewaakt” door haar schoolvriendje Mario. Als het herfst wordt, krijgt ze heimwee en terug in de bergen beseft ze hoe gelukkig ze is weer „thuis” te zijn en hoe makkelijk ze haar luxe-verlangen opgeeft. Een bijzonder mooi verhaal voor 13—16 jaar. Het gedachteleven van Letitia is met veel aandacht en gevoel beschreven. De sfeer in Oostende én in het arme Tessin is goed aangegeven. Warm aanbevolen voor 14—16 jaar. A. Rutgers van der Loeff-Basenau: Brieven aan een zieke jongen of Het verhaal van de hond Max. Met 14 twee-kleurenillustraties van Ina van Blaaderen. Uitgave Ploegsma, Amsterdam 1953, ƒ3,25. Een moeder schrijft aan haar kind dat in het ziekenhuis ligt door het zien van een jongen en een hond komt haar weer in de herinnering een andere jongen en een andere hond, die ze als meisje ontmoette. Die jongen werd haar man, de hond moest na korte tijd weg, maar gebleven zijn de herinneringen aan die kostelijke zomer, toen Max zijn streken uithaalde en zij haar levenskameraad vond. De hondenondeugd wordt grappig verteld, maar het boekje geeft meer. De zieke jongen wordt eerder erger dan minder ziek maar moeder vertelt door en we voelen dat ze kracht haalt uit haar herinneringen en dankbaar is om wat haar in die zomer geschonken werd en wat sindsdien groeide van liefde voor een levensgezel tot liefde voor man en kind. Een bijzonder mooi boekje, echt iets om je zelf cadeau te doen! r. b.—v. R.

Miep Schröder—Van Gogh: Voorspel. Meisjesroman. A. Roelofs van Goor, Meppel. Geb. ƒ4,90. Een meisjesroman, met de veelzeggende titel: Voorspel. We beleven in dit boek inderdaad het aantrekkelijk, boeiend voorspel tot het leven van enige jonge mensen op de leeftijd, waarop ze aan het eindexamen middelbare school toe zijn, deze mijlpaal passeren en de eerste belevenissen opdoen in de richting van hun levensbestemming. We worden verplaatst in een milieu van begrijpende en verstandige ouders en een zeer met de rijpende jeugd meelevende Oma; we volgen de lotgevallen van elk der drie dochters met hun onderling zeer verschillende geaardheid en aanleg: het fijne, wat tere Guusje, de muzikale, jongste der zusters, die zich snel, na een innerlijke crisis te hebben doorgemaakt, tot een uitzonderlijk goede musicienne wikkelt; de mooie, schijnbaar meer naar hetuiterlijke levende, maar toch van het goede hout gesneden, zelfbewuste, trotse Eva, die onderwijzeres wordt; de meer spontane onconventionele, van liefde voor het verenigingsleven (JG) bruisende, later het verpleegstersvak kiezende Marian.

Het moet een vreugde zijn geweest voor de schrijfster om deze levens uit te beelden. Het is duidelijk, dat een rijke ervaring maar ook een grote gevoeligheid voor het zich anderen inleven haar in staat stelde zó levendig en tintelend, zo enthousiast en zo kostelijk-raak te schrijven. Het boek zal graag door de rijpende jeugd worden gelezen. Het loopt in dit verhaal allemaal goed af. Is dit niet wat al te mooi? Maar loopt het in het jonge leven ook vaak niet wonderwel mee? En willen we daarvan niet graag horen?

Ik hoop, dat de jeugd zich zal verkwikken met dit vlot en fleurig verteld boek, waar het leven bloedwarm in klopt en waarin fijne religieuze geest, gezonde humor en een hooghouden van de menselijke waardigheid deugden zijn, die op het boek het stempel drukken van zeer goede, warm aan te bevelen jeugdlectuur. J. T.

Wat geloven Vrijz. Christenen? De POSTPROPAGANDA (Bibliotheken van de Ned. Protestanten Bond) verschaft lectuur hierover. Cat. 50 ets. Giro 401238 Vries. Corr.adres Warmonderweg 7, Leiden.

Druk N.V. De Arbeiderspers Amsterdam