de bakkersbode.

Dat is hun doel, hun werk;. ... maar wij doorzie het plaD, tls daarom dat wij roepen allerwegen, Komt makkers, u vereend tot éénen broederbani Eiseht wat ge noodig hebt, dat is de wet va ’t leven! 6 Aug. ’9B. J. p, A. ten Boekhobst. BONDS-REGLEMENT aangenomen op het congres in Juni 1898 Doel en strekking. Art. 1. De Bond heeft ten doel de bakkerijarbeiders onder zijne banier te vereenigeri. Art. 2. Da Bond streeft naar betere levensvoorwaarden voor bovengenoemde arbeiders. a. Een arbeidsdag, verkort zoover als uoodzakelijk zal blijken ; b. het verkrijgen van algeheele Zondagsrust; c. afschaffing van nachtarbeid; d. een vastgesteld minimum loon en maximum arbeidstijd; e. afschaffing van inden kost werken bij patroons; /. regeling der arbeiderstoestanden in garnizoensbakkerijen. Art. 3. De Bond tracht dat doel te bereiken door het houden van openbare- en cursusvergaderingen, ter bespreking van sociale en politieke vraagstukken. Art. 4. Hij tracht zooveel mogelijk staf istieke gegevens saam te stellen. Art. 5. De Bond verspreidt een vakblad, De Bakkersbode.

Afdeelingen. Arf. 6. De Bond tracht in iedere gemeenti een afdeeling op te richten. Daar waar dit niet mogelijk blijkt, worden verspreide leden als correspondeerende leden aangenomen. Art. 7. De afdeeling stort voor elk lid 50 cent per jaar inde bondskas. Correspondeerende leden betalen 75 cent per jaar. Tijd van betalen Januari en Juni. Art. 8. Afdeelingen, welke nalatig blijven in hunne finantieële verplichtingen jegens de bondskas, kunneD, na aanmaning door het H.8., na kennisgeving in De Bakkersbode, drie maanden daarna geroieerd worden. Zij hebben recht van beroep op het eerstvolgend congres. Bondsbestuur. Art. 9. Het hoofdbestuur bestaat uit 9 loden, te weten : le en 2e voorzitter, le en 2e secretaris! Ie en 2e penningmeester en 3 commissarissen. Art. 10. Elk jaar treden de leden van het H.B. af, doch zijn weder herkiesbaar. Art. 11. Jaarlijks, in Juni, wordt een congres gehouden, ter plaatse door het vorige congres aangewezen. Art. 12. Het congres wijst de plaats aan, waar het bondsbestuur zal zetelen. Art. 13. De afdeeling ter plaatse aangewezen als zetel voor het H B. kiest dit lichaam.

n Art 14. Drie maanden vóór het congres rich het H.B. een vraag aan de afdeelingen, welki punten zij wemchen te behandelen, en ééne maant ’ vóór het congres moeten alle punten ter bebani deling aan de afdeelingen zijn bekend gemaakt Art. 15. Het H.B. is bevoegd een buitengewoon congres uit. te schrijven, en is daartoe verplicht indien 3 afdeelingen dit verlangen. Vertegenwoordiging en stemming. Art. 16. De afdeelingen zenden ieder een afgevaardigde op kosten van den bond. Aan de afdeelingen wordt de vrijheid gelaten, meerdere afgevaardigden te zenden, wat ten hunné koste is. Art. 17 De afgevaardigden hebben ieder één stem en zijn verplicht hun mandaat aan het H.B te overleggen. Art. 18. Het HB , redactie en administratie van het bondsorgaan en correspondeerende leden, hebben op het congres een adviseerende stem. Art. 19. De besluiten, op het congres genomen worden aan het referendum der leden onderworpen! Het referendum wordt 3 maanden na het congres bekend gemaakt. Art. 20. De kosten voor het congres worden door de gezamentlijke afdeelingen betaald naar het aantal hunner leden. * * * Aangenomen is, op deze Statuten de koninklijke goedkeuring aan te vragen.

Haagsclie b3?ie~vpn

311. , Gaf ik in miin vorigen brief een verslag van de opening en in dienstneming der nieuwe broodfabriek „De Toekomst1' ; thans rust op mij nog de plicht eenigszins de inrichting te beschrijven. Dooreen breede poort en gang komt men de fabriek binnen, rechts van deze gang is de winkel met de daarachter gelegen kantoorlokalen, waarboven een net ingericht woonhuis voor den directeur. De gang ten einde loopende komt men aan een ruime plaats, met overdekking, waar de wagens worden geladen. Door de ramen kijkende bespeurt men een flink magazijn, met een lokaaltje voor de uitgevers. Links van het magazijn geeft een deur toegang tot de bakkerij. In dezelve bevinden zich twee ronde ovens en een dubbele heeten lucht oven. Een groote deegmachine en flinke troggen geven aan de werklieden gelegenheid om deze ovens te voorzien van baksels. Een kolossale werkbank voltooit het geheel, dat onwillekeurig den indruk geeft dat bij het bouwen vooral gelet is op de eischen der hygiëne. : En dat is ook zoo, het is werkelijk een frissche i luchtige werkplaats. , Links achter de bakkerij zijnde privaten en < urinoir, eveneens naar de nieuwere eischen des f tijds ingericht, terwijl hier recht tegenover, vlak t

bt naast de broodbakkerij, zich de koek- en banketje bakkerij bevindt, waarin een dubbele heete lucht d oven. Ook deze bakkerij is inde ruimte voorzien i- van licht en lucht. t. Hierboven bevinden zich de kleed- en badkamer n voor de werklieden, waarnaast een magazijn voor t koek en beschuit en boven achter zijnde bloemzolders gelegen. De bovenverdiepingen, zijn door een flink werkende lift met de werkplaatsen verbonden. Het geheel geeft een prettige indruk De afschaffing van nachtarbeid is hier evenwel, door verschillende plaatselijke omstandigheden’ l DOg Diet knnDen worde“ ingevoerd, doch zeer spoedig zal hierin verandering komen. Mogelijk hierover in mijn volgenden brief meer. Schreef ik in mijn vorigen brief over den overmoed der Haagsche patroons, gebleken is ’t alweder, dat ik daarmede niets te veel zaide. En het is natuurlijk alweder de heer Eussen welke de maat doet overloopen. Een maand of 4,5 geleden kreeg de B. M. F. alhier bezoek vaneen fabrieksinspecteur. Deze maakte aanmerking dat zekere machinerieën niet beveiligd waren en dat dit onmiddellijk moest hersteld worden, hetgeen heel bereidwillig door Eussen werd beloofd. Doch zooals het met dezen directeur al meer '

is gebeurd, hij brak zijn woord en liet de vereischte beveiliging niet maken, met dit gevolg dat verleden week een jongen met zijn hand tusschen de raderen beklemd raakte en er niet tusschen vandaan kwam, dan met achterlating van drie toppen zijner vingers. Er werd door de directie bijna geen notitie van ’t geval genomen, och nu is de fout hersteld, maar daarmede eet de joDgen de toppen zijner vingers niet terug en heeft Eussen ongestraft de wet overtreden. Zoo ziet men dat wetten niet veel baten, als de werklieden niet ongestraft invloed daarop kunnen uitoefenen en toezien dat zij worden nageleefd. 1

Een tweede geval bij dezen inhumanen patroon is dat hij een werkman, sinds 30 jaar aan de fabriek werkzaam, uit zijn werk heeft genomen en hem nu 5 gulden loon geeft. De oude geschiedenis van uitgeknepen citroen, welke wordt weggeworpen als hij geen sappen meer geeft. Deze man zal zeker een 15 jaar terug, toen de fabriek enorme winsten afwierp en de bakkers voor een schamel loon 90 en meer uren per week moesten werken, niet gedacht hebben, dat ij nu als afgewerkt paard, wordt afgedankt. Hij zal zeker in Nov. '97 niet vermoed hebben dat, toen hij zijne kameraads in hun zwaren strijd alleen liet staan en schandelijk zijn woord brak, dat hij nu als belooning, op nog minder dan half rantsoen zou worden gezet. Hieruit kunnen we alweder leeren, dat op belofte van patroons, en vooral een als Eussen is, geen staat is te maken, doch dat wij alleen moeten bouwen, moeten vertrouwen op de kracht onzer organisatie, op onderlinge kameraadschap en solidariteit.

> Van het opgewekte leven van voor een p< t jaren is niet veel meer over, de vergader ng ö worden slecht bezocht, er kan dus niet v kracht van uitgaan. Veel meer hoort men ze r hier, dan daar mopperen : We moeten hard r 'aDg werkeD> zitten onder den duim, enz. Weli ik roep u toe, dit is maar zoolang ge zelf wi Wordt weder man, laat de oude geest tert keeren en van zelf zullen de zaken beter gd We moeten leeren begrijpen, dat de verbet ringen niet maar zoo voetstoots bomen, maf dat we aanhoudend en volhardend schouder al schouder zullen moeten strijden, om te behoud! wat we hebben verkregen en nieuwe verbetering in ons vak tot stand te brengen. Ook moet] we na een verloren strijd niet zoo spoedig b> hoofd laten hangen, maar bedenken na rege zonneschijn. Evenwel verlaat men het strijdperl dan zullen de patroons wel zorgen, dat di zonneschijn nooit aanbreebt. Allen dus in ’t strijdperk gebleven, onze org» msafie versterkt, dan lijdt ’t, naar mijnTmeerntf geen twijfel of ook voor do patroons zullen dagen aanbreken, dat zij tegen elkander zulle» moeten zeggen : Hadden wij het koord maar nie' zoo strak gespannen. jj

Bakkerijtoestanden in ’t Noorden Langen tijd is het geleden dat in ons orgaai gewag werd gemaakt van de toestanden uit he Noorden, hetgeen tengevolge had, dat langzaan) maar zeker de oude toestanden van voor 1890 weer terugkeeren. En waarlijk wanneer wij nagaat hoe bitter weinig de bakkersgezellen gevoelen voof het vereenigingsleven, en bovendien hoe weinig gevoel van eigenwaarde de bakkersgezellen bezitten in het noorden, dan vragen wij ons af of hef te verwonderen is, dat naast zooveel lauwheid, iaast zooveel onverschilligheid, de toestanden der

arbeiders moeten lijden. Immers de jarenlange! ondervinding heeft ons geleerd dat, waar de!, patroons vrij spel hebben, zij van deze gelegen-, heid gebruik maken, overtuigd dat niemand van < het personeel een enkel woord van protest zal,, uiten, veel minder nog dat zij in groote massa |i zullen optrekken om aan deze vele wanverhou-il dingen door kracht van vereeniging een einde h te maken. De patroons weten zeer goed dst do meest jt gedemoraliseerde arbeiders de meest gewillige H werktuigen zijn in hun handen en bovendien weten r de patroons ook zeer goed dat waar geen of zeer gebrekkige organisatie is, zij hunne handen jt vrij hebben en hun personeel exploiteeren naar |s hun eigen goedvinden. ( Dat dit ook de bakkersgezellen in Leeuwarden 5 ondervinden, vernemen wij dagelijks. Bijna eiken * dag hooren wij opnieuw van de steeds slechter J, wordende toestanden der bakkersgezellen, niet h wat loon en arbeidstijd betreft, maar ook de lt inhumane wijze waarop zij dikwijls worden be- 1

verkoopen zij grootendeels ook de waren der suiker- en chocolaadfabrieken. Natuurlijk borstplaatgieten en zoo het een en ander daaromtrent wordt nog door de banketbakkers ten uitvoer gelegd. Ook zijn er, die zich bezig houden met koks werk en pasteibakker of wel het confijten van vruchten, enz. en de handel in comestibles en délicatessen. Men treft ook onder hen koekbakkers, die uit honing en stroop verschillende goede kwaliteiten koek leveren. Het koekbakken is dan ook een spéciaal vak, waarvoor veel kennis noodig is. Wij vinden voorname koekbakkerijen inde stad Goes, die zich toeleggen op den exporthandel. Wat de allerhande-soorten betreft kent men bij den banketbakker die groote verscheidenheid niet als wel bij den gewonen bakker. Zij gebruiken ook nog hulpmiddelen als potaseh voor die artikelen en minder boter dan de gewone bakker. Onder de banketbakkers vindt men dan ookslijters-bakkers, die afleveren voornamelijk aan kramers inde provincie. Men heeft zulke speciale bakkerijen te Middelburg en Zierikzee. De laatste gemeente ook voor trekwerk en pepermunt. „De boer echter houdt in ’t algemeen niet van „vet, reuzel, potaseh of wel amandelen. Waar de „jood amandelen als lievelingsgerecht beschouwd „en vooral gesteld is op amandelgebak, eiseht de „Zeeuwsche boer botergebak. Elke week dan „ook, wanneer het marktdag is of wel bij kermis- , „gelegenheden, voor zoover het niet in strijd met I „zijne godsdienstbegrippen is, doet hij zijn inkoo- I „pen bij den gewonen bakker en niet bij den s „banketbakker.11 . Juist omdat de banketbakkers vreemde meel- t soorten gebruiken, moeten zij hulpmiddelen ge- g bruiken, want die is te wreed.

f Bij het gebruik van Zeeuwsche bloem zijn alle hulpmiddelen overbodig, want deze bloem is t zacht, mild, blank en vloeiend. De gewone bakker, die zelf built en meer kennis ) van graan en meel bezit dan de banketbakker, i schept het noodige af voor de koekjes. Vooral dé i keizersbloem is daarvoor uitmuntend geschikt. De voordeelen van de Zeeuwsche bloem en ook de omstandigheden van de boter, als: versch met groot vetgehalte zijn bij het gebruik van goede suikersoorten gunstig voor het gebak. Er zijn dan ook artikelen als boterbiesjes waarop de gewone bakker bij 1 K.G. bloem 6 tot 8 H.G. boter doet. De Surinaamsche suiker, in hare verschillende kwaliteiten, wordt inde bakkerij gebruikt. De blanke soorten voor allerhande. Het gebruik van eieren is zelfs voor verschillende gebakjes overbodig, waar Hollandsche recepten eieren voorschrijven, en dat wel door de voortreffelijke bloem en boter. Beetwortelsuikersoorten komer meer in gebruik bij de slijter-bakkerijen dan wel bij de soliede bakkers. Een verstandig bakker ziet dan ook alleen direct en blijvend voordeel bij het gebruik van goede grondstoffen. Om eenig denkbeeld te geven van verscheiden- i heid zullen wijde soorten van gebak opnoemen, I die zoo gebakken worden inde bakkerijen, hetzij 1 bij de broodbakkers of banketbakkers. Zij zijn : i boterbiesjes, krent e- en kruidekoekjes, botersprit- e sen, milaantjes, versche moppen, Goudsche-, Bo- d degraafsche- en Weespermoppen, Zeeuwsche let- p terkoek, kleskopjes, eierkoekjes, Waterloo-, Van p Speijk-, zandkoekjes, enz., enz. Het is ons doel niet om recepten aan te geven ! o

e of om alle gebakjes te vernoemen. Van enkelen s zullen wij het een en ander zeggen. Kruidekoekjes ontleent zijne naam aan de bijs zondere smaak van het koekje door foelie of an'> dere sPecerij teweeggebracht. Milaantjes is een 9 gebak van ovale koekjes, die bestreken met ei . dooreen spoortje gedecoreerd worden met eene i veer of boomtje. t Veerschemoppen ontleenen hunne naam aan het i stadje Veere, dat vermaard is door de geheele provincie. Zeeuwsche letterkoek is een gebakje, dat ver: pakt in nette étuis, verbazend opgang gemaakt heeft. Het artikel eierkoekjes verdient evenwel bijzondere aandacht. Er zijn bakkers, die slechts 8 eijerkoekjes in een HG. bakken, terwijl er zijn, die 80 stuks in hetzelfde gewicht verkrijgen, terwijl de koekjes van beiden even groot zijn. De eersten roeren het geheele ei samen met de suiker, terwijl de laatsten het eiwit appart kloppen, waardoor de massa luchtledig wordt evenals bij het beslag van Moscovisch. Wij kunnen eiwit het best vergelijken bij sneeuw. Ongeklopt eiwit ziet geelaehtig; een enkele sneeuwvlok is voor het bloot oog ook zwart, terwijl juist bij sneeuw de massa, welke uit millioenen vlokjes bestaat, welke luchtledig op elkaar liggen, eene witte massa gelijkt. Zoo ook is het < met geklopt eiwit. Echter met dit verschil, dat I er door het kloppen of nog beter gezegd door de inwerking van lucht eene verandering heeft \ plaats gevonden, die dat bestanddeel samenge- v perst heeft tot een kruimachtige massa. i Deze eiwitmassa, welke bij alle eiergebakken optreedt als het luchtmakende middel evenals , . – ■ ...

—— ■ Ui i gist bij gewoon brood, zal hoe meer ontleedt des ? temeer de massa der andere bestanddeelen van ic het gebak aantasten en zoo wordt o. a. het !' suikergehalte ten koste van het eiwit opgeofierd 4' gedeeltelijk. ii Inde oven vooral bewijst eiwit eigenlijk haar werking als luchtmakend middel. De eiwitmassa, ’f die, goed geklopt zijnde, een bel vertoont, komt f door de hitte reeds bij lage temperatuur in eene 'l spanning, die het gebak doet rijzeD. De dooiergehalte van de eieren doet het gebak eene lichtgele kleur schenken. je Op bovenstaande stellingen berusten vele eier- “ gebakken. *, Bitterkoekjes maakt men bij den gewonen bakker uit half zoete (Siciliaansche bij voorkeur) en half * bitter (Barbarijnen) amandelen met toevoeging ■ van de noodige suiker en eiwit. Waar hier het * eiwit in zulk eene groote hoeveelheid aanwezig k is, behoeft net geklopt te worden. Het gebak verschilt dan ook bij eiergebakken. Onder eiergebabken verstaat men eene samenstelling van bloem, suiker, eieren, somwijlen met een weinig * boter of wel specerijen voor speciale gebakjes als Moscovisch enz. Men heeft ook nog onder de eiergebakken citroenkrullen (schavelingen), turons, iJ biscuits enz. Vooral de fijne en dure eiergebakken worden ') evenals de taartsoorten, die tot deze reeks be- , hooren gebakken door de banketbakkers. Wat de amandelgebakjes betreft, bakt de ge- J wone bakker o. a. bitterkoekjes (reeds genoemd) weespermoppen en meer andere welke soms wel jï in verband staan met de botergebakjes. r tl (Wordt vervolgd.)