ze degelijk, rijk en helder van inhoud genoemd, terwijl hij verklaarde dat ze hem bij het gebruik uitstekend hadden voldaan. Wij vinden geen reden om op die korte, maar zaakrijke lofspraak iets af te dingen, en durven dus ook dezen tweeden druk, die hier en daar verbeterd is, gerust ten gebruike aanbevelen.

E—t.

Geschiedenis der Staatkunde van Johan de Witt. Door W. C. Knottenbelt, Tlieol. Doet. en Pred. te Mijnsheerenland-van-Moerkerken. Bekroond door de IIollandsche Maatschappij van fraaijo kunsten en wetenschappen. Amsterdam, J. II. Grebbard & C°. 1862. 18(5 bladz. in post-8°. Prijs ƒ 1,60.

De staatkunde van Johan de Witt! Welke herinneringen roept dit woord niet voor den geest van ieder, die geen volslagen vreemdeling is in de geschiedenis des vaderlands! Hoe men ook over die staatkunde moge denken, — en dat de gevoelens daarover nog al verdeeld zijn, behoeven wij niet te herinneren — niemand die niet volmondig zal toestemmen, dat een onderwerp als dit de aandacht van eiken geschiedvorscher overwaardig is, evenmin als men zal ontkennen, dat het tijdperk, waarin het ons verplaatst, een tijdperk is geweest van leven en ontwikkeling, welks invloed van meer dan voorbijgaanden aard was op de gebeurtenissen van volgende tijden.

Er is reeds veel geschreven over de dagen der de Witten, en over het aandeel dat zij hadden in den loop der zaken. Toch is het laatste woord er nog niet over gesproken, en grijpt ieder beoefenaar der vaderlandsche geschiedenis met belangstelling naar elk geschrift, dat belooft eenig nieuw of eenig meerder licht te werpen op het karakter der handelende personen van dien tijd. Wij mogen er ons in verheugen onze letterkunde verrijkt te zien met een opstel, dat de staatkunde van Johan de Witt ten onderwerp heeft.

Het werk van den Heer Knottenbelt draagt de aanbeveling

° Ö

met zich, dat het door de Ilollandsche Maatschappij van fraaije kunsten en wetenschappenis bekroond;— maar men heeft er slechts een blik in te slaan om zich te overtuigen