Uit de diepte.... naar omhoog!

De wordingsgeschiedenis der Nationaai-Socialistische Beweging strekt zich uit over een tijdperk van ruim twintig jaren. Na meer dan een eeuw van ongestoord bestaan bleek in de jaren na den grooten wereldoorlog van 1914—1918 het Nederlandsche Volk niet langer in staat zich op den ouden voet en met de oude kracht te handhaven temidden van de andere volkeren van Europa. De achteruitgang en verzwakking, de toespitsing van sociale tegenstellingen, de verslapping van zelfbewustzijn en nationaal gevoel, factoren die zich in veie andere volkeren duidelijk toonden, waren ook in Nederland aanwezig. De grootste moeilijkheid was daarbij echter wel, dat dit alles verborgen bleef achter een scherm van schijnbare welvaart en levenskracht, en dat bovendien van de zijde der heerschende krachten èn der ondermijnende elementen, alles werd gedaan om dit scherm zoo dicht mogelijk te houden.

Slechts voor den scherpen opmerker vielen uit sommige gebeurtenissen ontsteilende conclusies te trekken. Men behoeft hierbij slechts te denken aan het ontwerp Belgisch Verdrag, aan den overval op. Willemstad, de muiterij op de Zeven Provinciën, het ongestoorde werken van godloozen-organisaties en neomalthusianistische propaganda, de heerschappij van het marxistische-joodsche gespuis op de straten. Het bleven echter voor het meerendeel der Nederlandsche bevolking iosstaande feiten waarin men geen verband zag, en die men zeer zeker niet wilde zien als de naderende ondergang van ons Nederlandsche volksbestaan.

Mussert is de eerste en in zijn tijd vrijwel de eenige geweest, die niet slechts deze feiten in hun werkelijke beteekenis wist te onderkennen, maar die bij de negatieve, afkeurende conclusies den weg vond naar een positief doei, en die bovendien toonde de geestkracht en het raealisme te bezitten, om datgene wat voor hem was komen vast te staan, ook aan anderen onder het oog te brengen en ook andere volksgenooten te overtuigen en tot strijd te brengen.

Geboren op 11 Mei 1894 In Werkendam werd de Leider, na op de Lagere School, de H.B.S. en de Technische Hoogeschool in Delft een uitnemende opleiding te hebben ontvangen, in 1918 ~met lof” ingenieur. Zijn studietijd, onderbroken door een vrijwillig-dienstnemen tijdens de mobilisatie van 1914 tot 1918 vestigde reeds de aandacht op den Jongen begaafden student, toen hij den ~Bahr-priJs” voer uitnemendheid in de wiskunde verwierf. Het is dan ook geen wonder dat hem, na het beëindigen van zijn eerste studie-periode verschillende aanbiedingen bereikten. Mussert koos de loopbaan bij den Rijkswaterstaat,