voor handenarbeid. De school voor B. L. O. kan vooral voor haar oudere leerlingen met dit feit rekening houden. Hoewel nu het leervak handenarbeid in alle klassen der scholen voor B. L. O. een ruime plaats inneemt, kwam de commissie toch tot de conclusie, dat voor de leerlingen van den 12-jarigen leeftijd en ouder meer en beter onderricht in handenarbeidvakken gewenscht is. Daartoe zouden werkklassen moeten worden gesticht. Onder ~werkklassen” verstaat de commissie één of meer klassen, zoo mogelijk verbonden aan elke school voor buitengewoon onderwijs, waarin de leerlingen behalve onderwijs in de schoolsche vakken, onderricht ontvangen in die handenarbeid-vakken, van welke verwacht mag worden, dat ze een goede voorbereiding geven tot vele soorten van arbeid en aan de leerkracht de gelegenheid kunnen bieden, zijn leerlingen ten opzichte van hun geschiktheid voor een bepaalde arbeidsverrichting te observeeren. In aanmerking kunnen komen: het boekbinden, verven, rietvlechten, borstelmaken, stoelenmatten e. d. Met den handenarbeid, zooals deze ook in de lagere klassen wordt onderwezen, kan bovendien worden voortgegaan. Het arbeidsonderwijs, zooals zich dit in de laatste jaren op de scholen voor B. L. O. heeft ontwikkeld, kan oorzaak zijn, dat jongens een uitgesproken aanleg toonen voor bepaald werk, waarvan een bepaalde beroepskeuze het gevolg kan zijn.

Voor de meisjes zal in de werkklasse de gelegenheid moeten worden geboden om de werkuren te besteden aan handwerken, weven en huishoudkundige bezigheden. De commissie zou daarom de werkklasse voor meisjes „huishoudklasse” willen noemen.

Met het vormen van klassen voor dit opzettelijke arbeidsonderwijs zou begonnen moeten worden in het zevende leerjaar, terwijl daarin bovendien die leerlingen geplaatst zouden kunnen worden, die in de lagere klasse den leeftijd van 12 jaar bereikt hebben en van wie verwacht kan worden, dat ze de school zullen verlaten, vóór ze ooit het 7de leerjaar bereiken.

Het doel van de werkklasse is niet: voorbereiden voor een bepaald vak, maar het aanbrengen van algemeene handvaar-