Wanneer echter iemand, om welke reden ook, zijn leven wil baseeren op de voorstelling, dat de mensch een soort machine is, die op rails in een kringetje rondtolt, of, om een moderner beeld te nemen, een zingende en sprekende schaduw op een scherm geprojecteerd, hij doe wat hij meent niet te kunnen laten. Maar tot die ontkenning van het geestelijk wezen van den mensch geeft de erfelijkheid zelve en wat men er van weet, niet het recht.

Juist doordat het met die woorden begint, onderstreept het Nieuwe Testament, dat geloof en godsdienst dingen zijn, die „fatalisme” uitsluiten. Het richt zich tot den mensch als tot een geheel, als tot eene in het stoffelijke en zijn samenhangen verwezenlijkt geestelijke eenheid. Men kan die „ziel” noemen, als men maar niet vervalt in beeldspraak van de ziel, die als een vogel in een kooi gevangen zou zitten in het lichaam. Die dwaling leert het N. T. niet. Het leert ons niet van deze werkehjkheid en deze wereld afzien, maar er doorheen zien, gelijk wij er ook doorheen gaan. En het spreekt van verlossing en van de vrijheid en blijdschap der kinderen Gods, omdat die er werkelijk zijn.

Er is in de wereld en in ons zieleleven héél wat meer stoffehjke en geestelijke gebondenheid dan er voortvloeit uit de erfelijkheid en de andere ordeningen van Gods schepping. Wij kunnen voor onszelf en voor anderen de mazen van dat weefsel nauwer maken dan het behoefde te zijn. Wij kunnen onszelven erin verwarren en binden door conventie, gewoonte en lakschheid, die tot schuld en zonde worden. Maar juist vanwege zulke feiten is Christus gekomen. En juist met het oog op die feiten is wat het Nieuwe Testament brengt, de blijde boodschap van verlossing en verzoening. J. DE Zwaan.

BLADVULLING.

Alle Erziehung und Ausbildung, so wichtig sie immer sein mag, bleibt doch stets nur Entfaltung, die ihren Ausgangspunkt und ihre Grenzen in der Kapazitat, der erblichen Anlagen, der ererbten Konstitution der Menschen hat.

E. G. Gründel.

‘) Het adres van de schrijver is Leiden Oegstgeesterlaan 31.