slechts door gelukkige omstandigheden en bijzondere genade bewaard blijven voor vallen.

~Het apostolische woord: wie sta zie toe, dat hij niet valle, geldt voor alle tijden en menschen. Niemand verheffe zich op zijn deugdzaamheid.

„Dat alles loochent echter niet het verschil tusschen de menschen. Er zijn menschen, die gepredisponeerd schijnen voor de misdaad en er gemakkelijker toe komen dan anderen. Dat zijn de a-socialen, de onmaatschappelijke typen. Er zijn ook hereditair belasten, die van de wieg af in bijzonderen zin de aanleg voor de misdaad in zich dragen. En dan zijn er milieus, die als het ware broeinesten lij ken om dezen aanleg te ontwikkelen.

~Hier ligt wellicht de achtergrond van het drama te Soest. Wij gebruiken geen harde woorden tegen een kind van tien jaar dat moordenaar werd, noch roepen in de eerste plaats om een strenge bestraffing tegen een kind, dat de gruwelijkheid van zijn euveldaad nog niet beseffen kan en misschien evenzeer zelf slachtoffer is van omgeving en aanleg als misdadiger. Ook breken wij niet den staf over het betreffende gezin, waaruit, naar gemeld wordt, zooveel kinderen voortkwamen, die moeilijk als normaal te beschouwen zijn. Alles te weten is alles te begrijpen en alles te begrijpen is alles te vergeven, zegt het spreekwoord. Deze overweging voorkomt een scherp en te hard oordeel over de daden van menschen, doch dat beteekent niet, dat men berust in het kwaad. Integendeel, het leidt ertoe, dat men gaat zoeken naar den wortel van het kwaad en het aldus aantast.

~Politie en justitie hebben slechts een repressieve taak. Zij komen pas in actie als de wet overtreden is. Zij speuren de bedrijvers van het kwaad op en straffen ze. Soms werkt de straf preventief. .. op anderen. Zoo zal de tienjarige knaap, die een vijfjarig meisje vermoordde, bestraft worden. Misschien zal hij er een beter mensch door worden. Maar eerder is aan te nemen, dat in de ziel van dit tienjarige kind reeds zooveel verwoest is door de omgeving, waarin het opgevoed werd, dat het onherstelbaar is. Onherstelbaar is ook het leed, dat het gezin van het vermoorde kind trof. Hier is niets meer te redden. Wij komen te laat niet alleen voor het slachtoffer, maar ook voor den jeugdigen moordenaar.

~Voorkomen is beter dan genezen. De vraag is of de maatschappij in haar voorkomende taak niet veel te laat komt en niet zeer te kort schiet. Dat is de achtergrond. Elke stad, elk dorp heeft zijn a-sociale gezinnen, die vaak a-sociale kinderen voortbrengen op wier rekening vroeg of laat veel a-sociale daden komen. Zij bezorgen politie en justitie handen vol werk, bevolken onze gevangenissen, onze gestichten voor psychopathen, zwakzinnigen, imbecielen, verbeteringsgestichten enz. En wij laten dat alles begaan. Wij vatten binnen zekere begrenzing de vrijheid zoo op, dat ieder volmaakt vrij is te doen wat hem goeddunkt op het gebied van huwen en gezinsvorming. leder, dat wil zeggen ook de pathologische dronkaard, die zijn verstand en zijn ziel verdrinkt, de erfelijk belaste, de ontspoorde, de gedegenereerde, kortom die heele rijk gevarieerde groep