vrij ingewikkelde installaties, die bovendien een betrekkelijk groote arbeidsafgifte vooropstellen, aanbeveling verdienen.

Toch is het mogelijk, dat plaatselijke omstandigheden toestaan de afgewerkte stoom te gebruiken voor verwarming van lokalen of voor droogdoeleinden en in dat geval is de stoom-

machine, dienstdoende als een arbeidsafgevend reductie-toestel, een veel zuiniger brandstofverbruiker dan de electromotor, die den electrischen stroom krijgt van de centrale, waar de condensor, met zijn 70 °/o verlies, als noodzakelijk kwaad geduld wordt.

Drie belangrijke voordrachten,

gehouden in de vergadering van de Société Technique de Tlndustrie du Gazen France,

ontleend aan het Journal des usines a gaz van 5 Augustus, 20 Augustus en 5 September 1917, door C. T. S.

I. De steenkool, voordracht door den heer Rouland

(Vervolg van blz. 56 van het Maart-nummer.

Om op een ander gebied te komen; Men zal eveneens inzien, in welke onwetenheid de algemeene physiologie (O, en dientengevolge ook de geneeskunde, zouden zijn gebleven, wanneer niet de histologie (2) de wetenschap was komen inlichten over de innerlijke samenstelling van de cellen en van de vezels, wier afwisselende en samengestelde schikkingen de verschillende weefsels uitmaken, waaruit onze organen zijn opgebouwd, en die onderling zoozeer verschillen. En hoeveel licht heeft deze wetenschap, die nog geen honderd jaren bestaat, toegevoegd aan de beginselen der kennis van de chemische samenstelling van de protoplasmen (3) die de microscopische deelen van de levende

weefsels vormen. Maar, om op ons onderwerp terug te komen, laat ons vooreerst vaststellen, dat, wat de innerlijke samenstelling van de grondstoffen van de kolen betreft, d. w. z. van haren innerlijken bouw, de chemische wetenschap, zoolang zij slechts de weinig zeggende uitkomsten van de elementaire analyse tot hare beschikking heeft gehad, d. w. z. de som der elementaire bouwstoffen, in volkomen duisternis gebleven is. Eerst tegen 1865 heeft

(') Physiologie beteekent: Leer van het leven, of van het complex der verschijnselen, die aan het organisme eigen zijn. (Noot van den vertaler).

(2) Histologie beteekent: Leer van de fijne (microscopische) dierlijke weefsels. (Noot van den vertaler).

(3) Protoplasmen beteekent: „Het eerst gevormde , of de substantie, die de cellen vormt, waaruit het dier is samengesteld. (Noot van den vertaler).

zich een weinig licht over het onderwerp verspreid, dank zij de geniale synthesen van Berthelot.

Men weet welk eene ontroering in de wetenschappelijke wereld ontstond, toen de uitkomsten van de gedenkwaardige proef van de polymerisatie van het acetyleen werden openbaar gemaakt. Deze proef is te recht beroemd gebleven.

Berthelot verwarmde op donker roodgloeihitte gedurende een half uur in een groen glazen klok zuiver droog acetyleen. Het open uiteinde van de klok dipte in kwik. Na afkoeling nam men waar, dat in de klok een vacuüm was ontstaan, doordat het gas zich geheel had verdicht tot eenige olieachtige druppels. Als men eenigszins meer belangrijke hoeveelheden van het condensatieproduct wil verkrijgen, vult men de klok op nieuw met droog en zuiver acetyleen en men herhaalt de proef een dozijn malen. Wat bevat deze olieachtige vloeistof, voortgebracht door de verdichting van het acetyleen?

Ten eerste benzol Cq He- Men herkent het door middel van rookend salpeterzuur, dat het omzet in nitrobenzol Ce HS—NO2, waarvan de reuk herinnert aan bittere amandelen (bittere amandelolie). Men kan het benzol ook herkennen door middel van aniline; daarvoor behandelt men de genoemde vloeistof met azijnzuur en ijzervijlsel; men verkrijgt dan aniline Ce Hs— dat met calciumchloride, een eigenaardige, schoone violette verkleuring geeft.