fabrieken niet alle aan hare verplichtingen zullen kunnen voldoen, dat zij niet alle zullen leveren wat zij aangenomen hebben; doch dat die levering waarschijnlijk zal worden aangevuld door enkele firma’s in Duitschland en dat door bemiddeling van die firma’s de leveringen toch tot stand zullen komen.

Dat is wat mij ervan bekend is. Dus ik geloof, dat men er vrij gerust op kan zijn, dat men het materiaal, dat men besteld heeft zal kunnen krijgen.

De heer A. van der Stel: Ja, als het te laat is.

Ik sta in Schoten voor dit geval. Ik heb 5 generatorovens met 9 retorten; daarvan zijn er 2 in gebruik en die heb ik op dit oogenblik noodig, vol belast. Drie ovens liggen tegen de vlakte. Nu kan ik op dit oogenblik het vuurvast materiaal niet krijgen, dat ik noodig heb.

Ik meen, dat er voortgang met de zaak gemaakt moet worden. Ik had gedacht, gezien de tijd, dien de zaak in voorbereiding is, dat het Bestuur iets naders daarover zou kunnen me*dedeelen.

De heer J. Ph. Bruinwold Riedel: De zaak heeft een punt van overweging uitgemaakt in de Kolen-Commissie. Zelfs is daar de vraag ter sprake gekomen, of niet centraal zou moeten worden getracht zooveel mogelijk het materiaal in ons land binnen te krijgen en te distribueeren daar waar het in de eerste plaats noodig is, aangezien er fabrieken zijn, welke voldoende voorzorgsmaatregelen hebben genomen en reeds besteld hebben, hetgeen zij misschien in den loop van dit jaar niet eens noodig zullen hebben, terwijl er andere fabrieken zijn, die misschien om redenen van financieelen aard of ten gevolge van een minder goed handelsinzicht van het gemeentebestuur niet tijdig voorzorgsmaatregelen hebben kunnen nemen en thans, nu door het verwerken van de bruinkool haar materiaal wellicht meer geleden heeft, wat het vuurvast materiaal betreft, in moeilijke omstandigheden verkeeren.

In de Kolen-Commissie was er toenmaals een minderheid, die het wenschelijk achtte om in dit geval aanvullend op te treden en het materiaal van daar, waar het niet noodig is, te sturen daarheen, waar het wel noodig is.

De omstandigheden waren nog niet zooals

ze thans zijn en toen heeft de meerderheid der Commissie besloten niet zoover te gaan. Het is een zeer moeilijke zaak om dergelijk materiaal te gaan distribueeren; men heeft allerlei ovensystemen, met verschillende steenen en verschillende retortprofielen; men kan dat materiaal dus niet zoo heel gemakkelijk tegen elkaar uitwisselen.

Ik vertrouw echter dat, wanneer blijkt, dat bier en daar fabrieken stop gezet zouden moeten worden of niet voldoende voor de gasvoorziening zouden kunnen zorgen, omdat zij het vuurvast materiaal niet tijdig ontvangen, er voldoende gemeenschapsgevoel aanwezig zal zijn bij de collega s, en dat zij, die voldoende materiaal in voorraad hebben en het niet direct noodig hebben, bereid zullen zijn om dat door bemiddeling van de Kolen-Commissie af te staan aan fabrieken, die het wel noodig hebben.

De heer A. F. C. d e Pon t, w. \,{Zeist): Ik kan ter aanvulling van hetgeen de heer Bruinw o 1 d Riedel heeft gezegd mededeelen, dat het materiaal van St. Ghislain, voor zoover het klaar ligt, geleverd zal kunnen worden. De uitvoerbiljetten zijn gereed, maar er zijn nog eenige voorwaarden gesteld betreffende het transport.

Wij hebben getracht het materiaal naar Rotterdam te brengen en van daaruit te distribueeren. De onderbandelingen daarover zijn nog niet afgeloopen. Op het oogenblik is de eisch, dat het per spoor zou komen.

Den heeren, voor wie materiaal te St. Ghislain klaar ligt, kan ik voorstellen doen, op welke condities, welke door de Duitsche Regeering gesteld zijn, zij het materiaal onmiddellijk zouden kunnen verkrijgen.

Ik weet niet, of de heer van der Stel daaronder valt.

De heer A. van der Stel: Ik heb verschillende contracten loopen, waarin speciaal sprake is van retorten van St. Ghislain. Het schijnt niet te kunnen worden aangevoerd. Mij is opgemerkt, dat de mogelijkheid bestaat om, zij het langs een omweg, in het bezit te komen van die retorten.

Naar aanleiding van het feit, dat indertijd door het Centraal-Bureau een onderzoek is mgesteld bij de verschillende gasdirecteuren omtrent de noodzakelijkheid van vernieuwing van het materiaal, heb ik gemeend dit punt