genoegen door den een werd opgebouwd, wordt morgen als gevolg van den polsslag van den tijd door een ander met hetzelfde pleizier omvergehaald. Zoo ook wat betreft de muntmeter.

In de jaren, welke achter ons liggen, heeft het muntmetersysteem er in niet geringe mate toe bijgedragen het gasdebiet te brengen op het peil, waarop het zich thans bevindt; beter kan ik zeggen, waarop het zich in 1914 bevond. Dikwijls vooral in de groote steden bedraag't het verbruik over den muntmeter meer dan de helft van de totale aflevering; in Schoten hoewel geen wereldstad is het zelfs meer dan (lk zeg dit wereldstad er even bij om te voorkomen, dat men mij gaat verdenken Schoten tot de groote steden te rekenen en dus nog eens aan te willen komen met het verzoek er een algemeene vergadering te willen vieren!)

Met de invoering van het muntmetersysteem werd beoogd het gas ook ingang te doen vinden bij den kleinen midden- en arbeidersstand. Tot dat oogenblik was het gas feitelijk alleen bereikbaar voor de beter gesitueerden. De aanleg der binnenleiding, het aanschaffen van lampen en comforen en het aan het eind der maand voldoen der gasrekening waren overwegende bezwaren voor den minderen man, die destijds vrijwel van den eenen dag in den anderen moest leven; de uitvindingen de toepassing van den muntmeter heeft getoond het middel te zijn ook daar het gas te brengen. Met gratis-aanleg der binnenleiding was het bezwaar van den huiseigenaar overwonnen, met gratis verstrekking van ornamenten was dat van den minderen man ondervangen, terwijl door de gemakkelijke wijze van betaling van het verbruikte gas bovendien in het geldelijk belang der gasfabriek, in dien zin, dat er geen sprake kon zijn van wanbetaling ook de laatste tegenkanting was weggeruimd, immers de betalingsvoorwaarden waren nu geheel gelijk als bij aanschaffing van petroleum en vaste brandstoffen, waar onmiddellijk bij de levering betaling moet geschieden.

Zooals boven reeds gezegd, heeft het gasverbruik over den muntgasmeter enorm bijgedragen tot verhooging der productie of tot handhaving van van het reeds bereikte verbruik in die steden, waar men langzamerhand vrijwel algemeen vaft de gasverlichting overging op de verlichting door middel van elec-

triciteit, zoodat de gemiddelde kostprijs als gevolg van het verbruik over den muntmeter en de daardoor ontstane vermeerdering van gasdebiet aanzienlijk is gedaald, al behoeft het geen nader betoog, dat het prijsverschil tusschen gewoon- en muntgas als regel '/i of één cent per ten eenen male onvoldoende was.

Onder het wereldschokkend gebeuren der laatste jaren is de toestand ook op dit gebied in alle opzichten gewijzigd.

In de eerste plaats is het verbruik per muntmeterinstallatie als gevolg van den overgang op electrisch licht, zeer gedaald; ik heb hier meer in het bijzonder de groote steden op het oog, al lijdt het geen twijfel of mettertijd zal door de begunstiging van zekere zijde overal het gas als bron van licht voor de electriciteit plaats moeten maken i).

In de tweede plaats zijn de kosten per installatie niettegenstaande door het electrisch licht kan worden volstaan met veel kortere binnenleiding, terwijl geene lampen en verdere verlichtingsartikelen behoeven te worden verstrekt niet onaanzienlijk toegenomen.

Ten opzichte der meerdere exploitatiekosten van het muntgas gelden derhalve twee ongunstige factoren; vermindering van verbruik en vermeerdering van installatiekosten.

In plaats echter dit verschil (waarbij ik opmerk, dat het verschil in kostprijs tusschen gewoon- en muntgas, bij nieuwen aanleg der installatie en rekening houdende met gaslevering alleen voor kookdoeleinden, minstens 2 cent per M 3. bedraagt) ten laste der muntgasverbruikers te brengen, is het streven der gemeentebesturen onder den drang der tegenwoordige sociale verhoudingen er op gericht dit prijsverschil steeds te verminderen, zoo mogelijk op te heffen, zooals in Schoten reeds is geschied, waarbij echter ook aan den anderen kant ten opzichte van de verbruikers over den gewonen meter de rechtvaardigheid werd betracht en voor hen tot afschaffing van meterhuur werd overgegaan.

Meergenoemd verschil van 2 cent per M 3. is gebaseerd op de volgende berekening; de kosten per installatie alleen voor kookdoeleinden (d.w.z. zonder dienstleiding en meter-

*) De zekere zijde toont een begin van gekenterde meening en ook zijn wij er zelf toch nog! Noot van den Redacteur.