prof. Strache, die reeds jaren in werking zijn te Graz en Brünn, practische ervaringen verkregen en in Engeland vinden de toestellen van Tully toepassing, hoewel daarvan nog betrekkelijk weinig practische resultaten bekend gemaakt zijn.

Ik heb hier een schematische voorstelling van beide toestellen, die de meeste uwer wel bekend zullen zijn, zoodat ik volstaan kan met U in het kort de werkwijze in herinnering te brengen.

In de generatoren bevindt zich gloeiende cokes, terwijl de verticale retort met kolen wordt bijgevuld. Door het invoeren van hoog verhitten stoom wordt in den generator watergas gemaakt, dat met een temperatuur van ;t; 1000" C. door de kolen in de retort strijkt, waardoor deze op de gunstige wijze worden gedestilleerd; is de cokes zoover afgekoeld, dat de watergasproductie gestaakt moet worden, dan wordt de stoom afgesloten en lucht ingeblazen. De ontwijkende heete generatorgassen omspoelen de retort en na door secundaire lucht tot verbranding gebracht te zijn, gaan zij door de steenvulling in den stoomoververhitter naar buiten. Zij geven dus in de eerste plaats hunne warmte af aan de kolen en de retort en daarna aan de steenvulling. Na 1 minuut is de generator weer voldoende heet voor den gasgang, die circa 6 minuten duurt. Daar tijdens den blaasgang de gasontwikkeling in de retort voortduurt, moet door juiste drukregeling gezorgd worden, dat geen kolengas naar de stoomoverhitter ontwijkt en geen generatorgas naar den gasmain komt. Zoo heel nauwkeurig behoeft deze regeling niet te zijn, daar de blaasgang maar l/y van den tijd duurt, zoodat eventueele kleine verliezen van kolengas of verontreiniging door generatorgas tot 1/7 worden gereduceerd, beschouwd over de geheele gasproductie. In hoofdzaak is de werking bij de toestellen van Tully dezelfde, doch deze verkeeren nog in het stadium van proefneming.

Met het toestel van Strache is het volgende resultaat bereikt:

per 100 KG. kolen 160 M 3. gas van 3330 cal. d. i. 533000 cal. of ± 68,5 0/0 van het calorisch vermogen der kosten.

Voorts 7,26 KG. teer van betere qualiteit dan uit retortovens en een ammoniakproductie, die minstens even groot is als bij gewone destillatie.

Vergelijken wij met gewoon kolengas, dan

krijgen wij een hooger calorisch rendement dan in kolen en cokes samen en een bijna 3 maal hooger calorisch rendement in gasvorm.

Bij de prijsvergelijking, waarbij rekening is gehouden met de gunstige prijsstelling van cokes, worden ook de gascaloriën van het dubbelgas goedkooper, zonder nog rekening te houden met de besparing op kapitaalkosten en arbeidsloonen, welke laatste vooral van belang zijn als men rekent, dat aan kolen en cokes samen slechts 1/4 hoeveelheid materiaal is te behandelen.

Naar mijn meening is het eenig bezwaar, dat het calorisch vermogen van 3330 cal. wat laag is, zoodat in fabrieken waar reeds menggas van ± 4000 cal. wordt geleverd, toevoeging van dit gas niet gewenscht is, tenzij men een gedeelte watergas door dit gas vervangt; men besluit er echter niet zoo gemakkelijk toe bestaande toestellen stil te zetten en nieuwe daarvoor te bouwen.

Voor fabrieken, die tot dusver alleen kolengas maken zoude uitbreiding met een toestel voor volledige vergassing m.i. de "voorkeur verdienen boven eene uitbreiding met watergastoestellen.

De toepassing zoude ook gemakkelijker zijn, indien overgegaan werd tot levering van gas met lagere calorische waarde en dan natuurlijk tegen evenredig lageren prijs.

De Voorzitter. Ik dank den heer Bakhuis voor zijne zeer uitvoerige inlichtingen.

Ik geloof, dat er vanuit de Vergadering nog meerdere mededeelingen zullen komen, want, als ik mij niet vergis, dan zijn althans proeven in die richting genomen te Utrecht en te Hillegom.

De heer F. J. Payens, {Hillegom). Mijnheer de Voorzitter! Ik kan mededeelen, dat wij gedurende de laatste 10 dagen bezig zijn de restlooze vergassing toe te passen.

Wij hebben geen continu-bedrijf in verband met de geringe afgifte; maar in de laatste 10 dagen hebben wij geregeld gewerkt. Wij hebben gekregen een opbrengst van 140—155 M<*. gas per 100 K.G. verwerkte grondstof. De calorische waarde van het watergas varieerde van 2700 tot ruim 3100. Wij hebben het gas in den laatsten tijd altijd gemengd in een verhouding van 70 pCt. watergas en 30 pCt. kolengas. De calorische waarde van het menggas is dan 4100—4200 caloriën.