Maar ook deze warmte tracht men nog nuttiéer te maken, door bij recuperatieve verhitting van de ovens met goed gevolg de stoom voor de generatoren met afvalwarmte te bereiden. De hiervoor noodige verdampers worden doelmatig in de laatste rookgangen ingebouwd, zoodat geen bijzondere kosten voor stoomproductie ontstaan.

Eenigen tijd geleden is men er ook toe over gegaan grootere stoomketels boven het rookkanaal aan te brengen. De afgevoerde gassen worden door buizen geleid, die door water omspoeld worden en zoodoende wordt de in de afvoergassen nog aanwezige warmte voor stoomvorming gebruikt.

Bij een goed geconstrueerde recuperatie zal evenwel niet zooveel warmte meer in de afvoergassen overgebleven zijn, dat men daarmede gespannen stoom kan maken. Men kan echter de oven zoo instellen, dat de afvoergassen met een hoogere temperatuur de recuperatie verlaten en het is mogelijk op die wijze stoom van 4 5 atrnosfeeren te bereiden.

Daartegenover is het duidelijk, dat ovens, waarbij de afvoergassen zulk een hooge temperatuur hebben veel meer cokes vereischen voor de generatoren, dan ovens waarbij men op rationeele wijze de warmte van de afvoergassen nuttig gebruikt.

Aandacht verdient voorts nog, dat in den laatsten tijd ook installaties worden uitgevoerd om de stralingswarmte van gloeiende cokes nuttig te gebruiken. De firma Klönne maakt tegenwoordig eene installatie, waarbij de gloeiende, getrokken cokes in een doofkamer wordt gevoerd, waarin boven de cokes waterbuisserpentijnen zijn aangebracht. Door de stralende warmte van de cokes wordt het water in de serpentijnen verhit en dient daarna voor voeding

van de stoomketels of voor wasch- en baddoeleinden.

Het spreekt van zelf, dat dit voedingswater in stoomketels minder brandstof onder den ketel verfst voor de stoomvorming dan koud water.

De firma Gebr. Sulzer te Winterthur maakt tegenwoordig doofinstallaties,waarbij de gloeiende cokes eveneens in een doofkamer wordt gebracht. Door middel van compressoren wordt een indifferent gas in de doofkamer geperst, dat daar warmte opneemt en vervolgens onder een stoomketel wordt geleid, waar het zijn warmte weder afstaat. Men gaat in kringproces hiermede voort tot de cokes afgekoeld is.

Men verkrijgt droge, grof van stuk zijnde cokes en winst aan caloriën voor stoomontwikkeling.

De kosten van de installatie zijn echter tamelijk hoog en ook zal het onderhoud waarschijnlijk duur zijn.

Ten slotte heeft de firma Klönne patent genomen op een werkwijze, waarvan het doel is nuttig gebruik van de warmte van de afvoergassen en van de stralingswarmte van de oven, van de cokes en van het in den oven bereide gas voor het zoogenaamde „schwelen” van de kolen vóór de volledige ontgassing.

Of dergelijke installaties inderdaad tot uitvoering zullen komen zal afhangen van het voortduren van kolenschaarschfe en van de prijzen van teer en olie in de toekomst. Zooals bekend is, zijn de teerprijzen reeds belangrijk gedaald zoodat een „schwel”-proces deze eene vaste basis reeds ontberen moet.

De toepassing van het „schwel”-proces zal voorts invloed ondergaan van de vraag of en in welke mate uit Amerika, Roemenie, Galicie enz. weder de noodige smeerolie tegen aannemelijken prijs zal kunnen worden verkregen.

Vert. M. G. G.

Winning van cokesdeeltjes uit sintels, )

door Dr. Winckel.

De nijpende brandstofschaarschte der laatste jaren heeft er veel toe bijgedragen, dat naar alle middelen gezocht werd om het in de slakken nog disponibele quantum brandstof zoo volkomen mogelijk te gebruiken. In de eerste

plaats werd getracht door verbeteringen het nuttig effect der verbrandingsinrichtingen zoo hoog mogelijk op te voeren, hetgeen ook voor een goed deel tot uitstekende resultaten geleid heeft. Tot een absoluut restlooze verbranding

*) Dit opstel was bedoeld als mededeeling aan de jongste Algemeene Vergadering. Wegens gebrek aan tijd moest in overweging worden gegeven, om de mededeeling in Het Gas op te .nemen.