Bij de proefneming is gebleken, dat het aanbeveling verdient meer dan éénmaal in de 24 uur te slakken. Gedurende de laatste uren werd minder gas gemaakt, doordat de hoeveelheid geproduceerd watergas verminderde. In afb. 4 (Mei-nummer) is dan ook de stijging der calorische waarde van het menggas aan het einde der proef zeer waarschijnlijk toe te schrijven aan een grooter percentage koolgas in het menggas. Het rendement zal bovendien schadelijk beïnvloed worden als de slakkenlaag een te groote hoogte bereikt, doordat het dan mogelijk is, dat gewerkt wordt met een over' maat lucht en stoom.

Slotopmerkingen.

Het apparaat heeft gedurende de voorproeven, zoowel als gedurende de hoofdproef, tot onze volle tevredenheid gewerkt en heeft geen aan-

leiding gegeven tot bijzondere opmerkingen, behoudens die, welke hierboven zijn gemaakt. Stoornissen in de werkwijze zijn niet voorgekomen.

De bovenvermelde rendementen zijn voor verbetering vatbaar, wanneer aan de werkwijze die kleine veranderingen worden aangebrachf, die de vroeger genoemde verliesposten verminderen.

Wanneer ter opwekking van de benoodigde hoeveelheid stoom gebruik wordt gemaakt van de warmte der blaasgassen door middel van een daarvoor geconstrueerden stoomketel, zal het nuttig effect van het toestel niet onbelangrijk kunnen worden verhoogd.

Met belangstelling zal eene uitvoering van dit apparaat worden tegemoet gezien, waarbij het mogelijk is de bijprodukten van de ontgassing van steenkool terug te winnen.

De chemische aantasting van gasleidingen en gastoestellen,

door Dr. Wilhelm Bertelsmann,

Chemicus aan het gasbedrijf te Berlijn.

Zoolang in de gasindustrie leidingen en toestellen van metaal, speciaal van ijzer, gebruikt worden, zoolang zal men ook over chemische aantastingen daarvan te klagen hebben en het lijkt er op, dat men in den strijd daartegen niet tot rust zal kunnen komen. Immers, nauwelijks is het den gasfabrikanten door naarstige arbeid gelukt één der gevaren te bannen, of een nieuwe vijand daagt op en de strijd moet opnieuw beginnen.

Het valt . helaas niet te ontkennen, dat op dit gebied geen sprake van vooruitgang geweest kan zijn, waar de bovengenoemde aantastingen in den loop der jaren zóó veel voorkwamen, dat ook de geleidelijke uitbreiding van de gasvoorziening, dit niet rechtvaardigen kan.

Onder de vele Danaërgeschenken, waarmede de wereldoorlog de gasindustrie verrast heeft, bevinden zich ook nieuwe bronnen van gevaar voor den gasaanleg, zoodat wij in dit opzicht in elk geval niet over schaarschte te klagen hebben.

Afhankelijk van de oorzaak kunnen de vernielingen vanzelf in twee groepen worden ondergebracht.

De aantastingen van de eerste soort zijn een

gevolg van invloeden van buitenaf en werken dan ook van buiten naar binnen. Zij komen voor op alle metaaldeelen, onverschillig of zij voor lichtgas gebruikt worden of voor andere doeleinden.

De aantastingen van de tweede groep hangen nauw samen met de samenstelling van het gas en zijn dus altijd van binnen naar buiten gericht. 1. De vernieling van buitenaf.

De aantastingen veroorzaakt door invloeden van buitenaf zijn verreweg het langste bekend en worden al gedurende meer dan 50 jaar in de vakbladen behandeld. Speciaal die leidingen zijn er aan blootgesteld, die in den grond, in metselwerk of tegen vochtige muren liggen. Gastoestellen hebben zelden van deze aantastingen te lijden, daar zij gewoonlijk vrij staan en de kamerlucht meestal geen aantastende bestanddeelen bevat. De vroegst bekende aantasting van de leiding is het sponsig worden van het ijzer, waaraan men den mooien naam „spongiose” gegeven heeft. Dit sponsig worden heeft zoowel bij gietijzeren als bij smeedijzeren buizen plaats. De pijp behoudt daarbij de oorspronkelijke vorm en grootte, doch is, zooals de naam aanduidt, sponsig geworden en kan