Bij zijne proeven bedroeg de koolzuurstroom 1000 c.c. in 5 uur, de buisdoorsnede 1,76 cM2., het cokesoppervlak 7,5 cM-. De grenstemperatuur ware dan op 700“ C. te stellen. Van de in fig. 13 bedoelde cokessoorten zouden dus de eerste drie als gemakkelijk, de laatste als moeilijk brandbaar gekwalificeerd moeten worden.

Nog om een andere reden is de aard van de cokes voor den gasfabrikant van groot belang, namelijk als grondstof voor de watergasfabricatie. Het spreekt na de voorgaande beschouwingen van zelf, dat voor de watergasvorming de gemakkelijk brandbare cokes veel beter zal voldoen. Het sterkere, snellere en reeds bij lagere temperatuur intredende reductievermogen ten opzichte van CO> zal zich op dezelfde wijze uiten tegenover den stoom, die tot watergas moet worden gereduceerd. Een zelfde generator-inhoud zal met cokes met grooter reductie-vermogen (het woord actief wordt hier opzettelijk vermeden) in denzelfden tijd meer stoom kunnen ontleden, dus meer gas maken en door volledige reductie, ook beter gas, dit wil zeggen met minder en meer CO. De capaciteit der toestellen zal dus stijgen, terwijl de calorische waarde van het watergas tevens verbetert. Ook zal het dikwijls mogelijk blijken een iets langere gasgang te

maken, daar nog bij lagere temperatuur voldoende stoomontieding plaats heeft. Voor de blaasperiode zijn de voorwaarden wel eenigszins anders. Hier zou eigenlijk de moeilijk brandbare cokes beter voldoen, die minder neiging vertoont tot CO vorming, waardoor de temperatuur dus sneller tot de gewenschte hoogte kan worden opgevoerd. Ten slotte echter zal de hoedanigheid, di,e zich het beste voor het eigenlijke watergasproces leent, natuurlijk verre de voorkeur verdienen, daar dit motief het zwaarst weegt. Dit geldt te meer nu men er algemeen toe overgaat het bij den blaasgang gevormde CO secundair te verbranden en de in de verbrandingsproducten aanwezige warmte voor stoomproductie te benutten.

Ook bij het gebruik als brandstof in de generatoren der ovens zijn de eigenschappen der cokes ongetwijfeld van groot gewicht.

Uit het bovenstaande overzicht moge blijken, dat de kennis van het artikel cokes door de studie der laatste jaren belangrijk is vooruitgegaan en meer gecompliceerd is dan vroeger algemeen werd verondersteld.

Tevens zal het wel duidelijk zijn, hoe deze nieuwe inzichten geenszins alleen van theoretisch belang zijn, doch in hooge mate kunnen bijdragen tot het zoo belangrijke vraagstuk der brandstof besparing.

De Spencer-Bonecourt Stoomketels voor oeconomische stoomproductie met gas, door D. Stavorinus.

Wie een tiental jaren geleden zou hebben voorspeld, dat het stadsgas op ernstige wijze in aanmerking zou komen voor oeconomische stoomproductie, ware toenmaals nog ongetwijfeld tot de erge fantasten gerekend. Weliswaar las men toen reeds in de vakliteratuur spaarzame mededeelingen over de ScHNABEL-BoNE-ketels, doch men kreeg uit die mededeelingen toch onwillekeurig den indruk, dat deze vinding bij lange na niet de kinderschoenen ontwassen was. Zelfs waren er velen, die betwijfelden of deze stoomproductie door oppervlakverbranding zich wel ooit in het practische bedrijf zou kunnen inburgeren.

Intusschen zijn de toestanden veranderd en blijkt uit de berichten in de vakliteratuur duidelijk, dat de stoomproductie met gas als brandstof, zich in de praktijk ingang verschaft

heeft en zeer goede resultaten oplevert, zoowel wat het kleinbedrijf als de verwarming aanbelangt.

Bij de reeds vermelde BoNE-ketels gold het principe der oppervlakverbranding in zijn vollen omvang. De verbranding van het explosieve mengsel van gas en lucht geschiedde onder contact met gekorreld vuurvast-materiaal. Later werd het grofgekorrelde materiaal vervangen dooreen schroefwijze gestapelde vulling der vlampijpen, waarbij het snel tot gloeien gebrachte steenmateriaal een zeer intensieve verbranding en ook een zeer snelle warmteoverdracht tot stand bracht.

De weerstand, welke de vulling van vuurvast materiaal aan den doorgang van het verbrandingsmengsel bood, maakte het noodzakelijk om mechanische hulpmiddelen te gebruiken.