die tijdens het bakken gevormd wordt en die zeer bevorderlijk is voor een snel en gelijkmatig afbakken.

VII. Van de gaskwaliteit.

Om U cijfers te geven van gasverbruik, zonder dat U hierin garanties moogt zoeken, daar elke oven zijn gebreken heeft, welke meer of minder hun invloed doen gelden (doch welke, hier zij uitdrukkelijk op gewezen, bij het houtstoken in versterkte mate naar voren treden) kunnen wij twee uitersten beschouwen.

A. Een giCnstig geval.

Men verstookt (en dit is een practijkcijfer) in een bakkerij telkens ± 56 gas totaal in een gewelfoven voor 9 baksels met een totaal van 700 K.G. brood. De oven is ovaal met afmetingen 4.30 X 3.30 X 0.30, of gemiddeld 5.8 M 3. gas per baaltje bloem.

B. Een ongunstig geval.

Men verstookt gemiddeld 331/2 M 3. gas per dag voor 4 baksels (het 4e baksel zonder stoken) met een totaal van 200 K.G. brood in een ovalen oven van 3.5 x 3.1 X 0.60 M. dus gemiddeld 12 M«. gas per baaltje bloem.

Deze cijfers wijzen wel zeer duidelijk uit hoe moeilijk het is een garantie in het algemeen te geven voor een bepaald gasverbruik per baaltje bloem.

In deze beide gevallen welke ik U hier noemde, zou natuurlijk ook het houtverbruik zeer sterk uiteenloopen.

De cijfers welke ik U noemde zijn cijfers, welke mij uit Parijs werden medegedeeld. En zooals het zoo vaak is, is de sprekendheid der cijfers omgekeerd evenredig met den afstand tot de plaats waarvan ze komen.

Ik wil U echter cijfers noemen, welke wij in Tilburg zelf bereikten in een bakkerij, waar wij zoo’n brander hebben opgesteld. Deze hier volgende cijfers zijn die eener eerste proefweek, cijfers die dus in elk geval nog wel voor verbetering vatbaar zullen blijken.

Bakresultaat aanmerkelijk beter dan met hout. Vloer evengoed als kruin.

Hierbij dient opgemerkt, dat de ovenafmetingen waren 2 x 2,25 x 0,30 M. gerekend werd op een houtprijs van f 0,10 per takkenbosch (eikenhout) een prijs welke sindsdien weder belangrijk verhoogd werd en een gasprijs van 6 cent per M 3. (geen aftrek voor houtskool welker waarde zïz is van het aan hout verstookte bedrag).

Sindsdien is een geheel ander systeem verhitting door middel van gas in een andere bakkerij te Tilburg ingevoerd, een systeem, wat wel in Amerika in zwang is, doch voor zoover ons bekend in Europa voor den gewelfoven nog niet werd toegepast. Dit is het systeem volgens de z.g. oppervlakteverbranding, een systeem, wat m.i. veel gunstiger resultaten zal geven wat gasverbruik betreft en wat bovendien in het geheel geen bediening vraagt.

baaltjes baksels M 3. gas totaal uur Maandag 6 6 66 21/2 Dinsdag 6 6 52 2 Woensdag 61/2 6 571/2 2,20 Donderdag 4 5 45 1,48 Vrijdag 61/2 6 55 2,12 Zaterdag 8 7 58 2,20

Doch er is nog een belangrijk voordeel verbonden en ook in de practijk gebleken bij de gasverhitting een voordeel wat ik U nog niet in cijfers toonde.

Mag ik nog eens even dezelfde proefweek met U doorloopen en de stooktijden U opnoemen welke bereikt konden worden. stooktijd

Nu moet U zich verder indenken, dat geen hout behoeft aangedragen te worden, geen hout gedroogd, gekloofd of gebroken, na het stoken behoeft de oven niet af te staan, tijdens het stoken vereischt de oven geen toezicht (men houdt alleen de klok in de gaten) de oven behoeft niet uitgehaald te worden en niet uitgedweild en aan het einde van den dag ziet er de bakkerij even zindelijk uit als toen men ’s morgens begon.

Hierdoor wordt een zóó aanmerkelijke tijdsbesparing bereikt, dat wij in Tilburg het geval hebben gekregen, dat een patroon, werkende met 1 volwassen knecht, die knecht heeft kunnen ontslaan en vermoedelijk zijn bedrijf alleen kan bolwerken, hetgeen een besparing van pl.m. ƒ 16,— per week beteekent.

Deze feiten zijn oorzaak geweest, dat mo-

Gas per Hout Baal baaltje Gas tjes Maandag 3/III 24 11 M3. 1/1 6 4/III 24 8,67 1,09/1 6 5/m 24 8,85 1,07/1 61/2 6/III 24 11,25 1,291/2/1 4 7/1II 24 8,47 1,06/1 6V2 8/m 24 7,25 1,09/1 8