DRAADSNIJDEN.

Alhoewel door vele fitters schroefdraadverbindingen in gasleidingen dikwijls niet zoo zorgvuldig gemaakt worden als bij aanleg van andere leidingen a.d.z. voor stoom, lucht onder druk, petroleum of benzine, waarbij veelvuldig overgegaan wordt tot het gebruik van tapsche draadverbindingen zonder eenig dichtingsmiddel en de gemiddelde fitter nog gaarne met een knot hennep en een pot „witlood” of een lik aangemengde menie werkt, zoo is het toch, ter voorkoming van gasverlies, met de gevolgen daarvan steeds wenschelijk, ja een eerste vereischte dat de draadeinden zuiver gesneden en de verbindingen absoluut dicht opgeleverd worden.

Voor het maken van een goede en betrouwbare draadverbinding is in de eerste plaats goed en scherp snijgereedschap noodig. De alom toegepast wordende handsnijijzers laten in dat opzicht nog al eens te wen schen over en is de oorzaak daarvan veelal gelegen in de weinige zorg bij de aanschaffing of bij het onderhoud van dit voor het fittersvak werkelijk zeer gewichtig stuk gereedschap.

De gewone handsnij-ijzers bestaan veelal uit een soort wringijzer waarin zich een tweetal snijblokken bevinden, welke al naar gelang van den voortgang van het werk aangezet resp. naar elkander gebracht moeten worden om ten slotte de meer of minder zuivere en volle draad te geven.

Aan de zuiverheid en volte dier draden mankeert nog al eens wat, doch komt alsdan de bovengenoemde hennep met toebehooren bij het later ineendraaien goed van pas.

Het uitbrokkelen of minder zuiver worden van den draad kan verschillende oorzaken hebben. In de meeste gevallen is dit het gevolg van bot zijn of te zwaar aanzetten van de snijblokken.

De blokken worden tenminste bij de gewone en goedkoopere soorten gemaakt door in een stuk staal een gat te boren en in dit gat, door middel van een tap, schroefdraad te snijden.

Het stuk staal wordt daarna in twee helften gezaagd, verder afgewerkt bijv. door het maken van uitsparingen voor het lossen van de weggesneden spanen en doorlaten van het smeermiddel en vervolgens gehard.

Dergelijke snijblokken worden na korten tijd bot doordat de snijkanten, vooral op de harde walshuid, welke op de pijpen zit, veel voor hun kiezen of liever tanden krijgen. Opscherpen of naslijpen is veelal niet mogelijk en behelpt de werkman zich „nolens

volens” met het eenmaal te zijner beschikking staand onvolmaakt stuk gereedschap.

Het is dan ook niet te verwonderen, dat gereedschapmakers vooral op dit zwakke punt hun aandacht hebben gevestigd en zijn het in het bijzonder de Amerikanen, die ook op dit gebied heel wat bruikbaars op de markt hebben gebracht.

Wij herinneren hier slechts aan enkele in de fitterij welbekende namen a. d. z. Little Giant, Oster, Beaver enz.

Eene op dit gebied vrijwel nieuwe en sedert kort hier te lande ingevoerd zijnde constructie is het „Wester heide" draadsnij-ijzer gemaakt volgens de patenten Westerheide door de machinefabriek van dien naam te Dusseldorf

Het eigenaardige bij dit snijgereedschap is, dat de blokken niet geboord en getapt doch achter gedraaid en versteld zijn.

Daardoor wordt verkregen, dat alleen de voorkant, dus de tand der blokken snijdt, terwijl het overige gedeelte als geleiding dient.

De blokken worden op uiterst eenvoudige wijze door een plaat met excentrische gleuven op hun plaats gehouden en worden deze daarmede onmiddellijk op de juiste wijdte voor den te snijden draad gesteld.

Daar het intusschen in de praktijk wel eens voorkomt, dat de bijbehoorende sok of de moer een beetje aan den ruimen of wat aan den nauwen kant is, zoo kunnen de blokken desgewenscht een weinig uit- of naar elkander toegebracht worden, waardoor dus dikker of dunner draad gesneden kan worden.

Mocht na verloop van tijd het snijvermogen minder worden, zoo kunnen de blokken op eenvoudige wijze nageslepen worden. Deze blokken snijden nog, al is de voorkant tot op 5 mM. weggeslepen.

Is de draad over de gewenschte lengte gesneden dan behoeft het snij-ijzer niet teruggedraaid te worden, doch kan men, door het terugzetten van den greep aan het sluitdeksel, de blokken openen en zoo het geheele toestel van het werk aftillen.

Als bewijs van de voortreffelijke snijkracht der Westerheide blokken kan dienen dat een Whitworth-draad met den druk van den wijsvinger spelend gesneden kan worden, terwijl Whitworth-draad of 3" gasdraad in een snede vol en zuiver, zonder eenige

') Voor Nederland en Koloniën vertegenwoordigd door C. J. JuNG & Co. te A’dam, welke firma aan ernstige reflectanten een Westerheide draadsnijijzer op proef levert.