D. Stoomafvoer.

E. Ketel voor warmwater van ± 150° C,

F. Gasafvoer.

G. Pomp.

Aan de gasfabriek te Potsdam is een in

stallatie, systeem Dr. Heller sedert een half jaar met succes in het bedrijf. Zij is gebouwd door Bamag—Meguin, die houdster der patenten is. Bamag—Didier te Zeist verstrekt meer gedetailleerde inlichtingen.

DE CENTRALE AMMONIAKFABRIEK

door J. M E IJ E R Azn.,

DIRECTEUR VAN HET CENTRAAL-BUREAU VOOR VERIFICATIE EN FINANCIËELE ADVIEZEN DER VEREENIGING VAN NEDERLANDSCHE GEMEENTEN.

Het verslag van de N.V. Centrale Ammoniakfabriek gevestigd te Weesperkarspel, over het boekjaar 1925, is verschenen. De volgende bijzonderheden worden door ons daaraan ontleend.

Zooals bekend is hechtte de algemeene vergadering van 30 Juni 1925 hare goedkeuring aan het voorstel om de vergoeding voor geleverd ammoniakwater, naar beneden afgerond op veelvouden van ƒ 100.—, aan aandeelhouders tot een maximum van ƒ 250,000.— te doen plaats vinden in 6 % obligaties en voor het resteerend bedrag in contanten. In verband hiermede werd machtiging verleend tot uitgifte van een 6 % obligatieleening, groot ƒ 250,000.—, op voorwaarden in overeenstemming met die der bestaande obligatieleening, groot ƒ 750,000.—.

Dit besluit heeft in belangrijke mate er toe bijgedragen, dat er een aanmerkelijke verbetering valt waar te nemen in de verhouding tusschen de benoodigde en de beschikbare middelen.

De aanvoer van gaswater, geconcentreerd ammoniakwater en zwavelzuur, alsmede de aflevering van zwavelzuren ammoniak ondervond door het gesloten vaarwater in het laatst van 1925, eerst door ijs, later door den hoogen waterstand, eenige vertraging. Dooi de groote voorraden grond- en hulpstoffen, welke tijdig konden worden opgeslagen en door de bergruimte, welke door regelmatige aflevering van den zwavelzuren ammoniak vóór dien tijd, beschikbaar was, kon echter de productie voortgang hebben.

Het aantal bij de vennootschap aangesloten fabrieken, van welke de eigenaren tevens als aandeelhouders toetraden, bedroeg aan het einde des jaars 76. In 1925 waren derhalve 4 gemeenten toegetreden.

De toetreding van gemeenten in 1925 had plaatsing van 4 aandeelen tengevolge; de benoeming van een directeur, bracht, overeenkomstig art. 10 der statuten, plaatsing van 2 aandeelen mee.

Het aantal fabrieken, met welke overeenkomsten voor de levering van ammoniakwater

waren afgesloten, dan wel die zonder contract ammoniakwater leverden, bedroeg aan het einde van het jaar 108. Een en ander had ten gevolge dat de aanvoer van ammoniakwater, vergeleken met 1924, met ruim 8 % steeg.

Een duidelijk beeld van de toename van de aangevoerde hoeveelheid ammoniak in den vorm van gaswater wordt verkregen door onderstaand overwicht:

1921 1922 1923 1924 1925

100 100 131 141 152

Door deze vermeerdering en tengevolge van de toenemende verwerkte hoeveelheid geconcentreerd ammoniakwater, vermeerderde de totale productie zwavelzuren ammoniak, eveneens vergeleken met die van 1924, met bijna 23 %.

De toename der productie zwavelzuren ammoniak blijkt uit het volgende overzicht: 1921 1922 1923 1924 1925

100 355 630 885 1088

De prijzen der zwavelzuren ammoniak bleven zich in 1925 in dalende richting bewegen, zoodat zij thans gekomen zijn op het peil van vóór den oorlog. De afname van dit product geschiedde, in tegenstelling met het vorige jaar, regelmatig. De eigen opslagplaatsen boden voldoende ruimte aan tijdelijke voorraden te bergen.

De vraag naar los zout nam in 1925 sterk toe. Omdat te verwachten is, dat ook in de toekomst de vraag zal toenemen, werd besloten een gesloten mechanische laadinrichting voor los zout aan te schaffen. Het voordeel van deze inrichting is, dat een snellere en bij elke weersgesteldheid mogelijke lading verkregen wordt.

Tot de aanschaffing van de economisch werd overgegaan, omdat de gestadige vermeerdering der productie een steeds grooter wordend stroomverbruik meebrengt.

In het afgeloopen jaar werden regelmatig proeven genomen om te trachten de verwerkingsverliezen, welke bij grooter wordende productie een steeds belangrijker rol gaan spelen, te beperken. Het resultaat hiervan was, dat overgegaan werd tot de aan-