toe te laten personen ongeveer in overeenstemming te brengen met de maatschappelijke behoefte aan arbeid van die bepaalde soort. Het evenwicht zal, zooals van zelf spreekt, gemakkelijker bereikt worden al naarmate het product van het bedrijf in een door haar aard vrijwel constante behoefte voorziet, zooals bijvoorbeeld bij het bakkersbedrijf, of de vraag verandert in verband met den prijs van het product, met de koopkracht en nieuwopkomende behoeften van het publiek, als bij de grafische bedrijven, of ook wel in verband met andere'omstandigheden als wijziging van de mode e.d. Onoverkomelijke moeilijkheden zullen zich evenwel in een bedrijf, dat werkt voor plaatselijke of nationale markt en dat werkelijk door een centraal orgaan wordt beheerscht, wel zelden voordoen. Wanneer, over grootere tijdvakken genomen, het aantal beschikbare krachten is aangepast aan de vermoedelijke behoeften zal aan schommelingen in de vraag, in verband met het seizoen, of aan belemmeringen der productie döor ongeregelden aanvoer van grondstoffen, ongunstige weersgesteldheid, enz. veelal het hoofd kunnen worden geboden door tijdelijke wijziging van den werktijd. In elk geval wordt het dan echter mogelijk voor elk bedrijf om eiken bedrijfsgenoot voortdurend het levensonderhoud te verschaffen.

Arbeidersreserves.

Voor bijzondere moeilijkheden, ivelke de praktijk biedt, om het aantal beschikbare werkkrachten aan te passen aan de behoefte, kunnen, bij methodisch handelen, ook bijzondere oplossingen worden gevonden. Vele bedrijven trekken gedurende een deel van het jaar, wanneer in het bedrijf uit zijn aard (men denke bijv. aan den brandstofïenhandel) of in verband met oude maatschappelijke gebruiken, of uit andere oorzaken, eene groote opeenhooping van werk pleegt voor te komen, losse werklieden aan, die worden afgestooten, zoodra hunne diensten kunnen worden gemist. Uit de regelloosheid op dit gebied vloeien groote nadeelen voortJ zoowel voor de bedrijven, die de zekerheid missen voldoende, geschikt personeel te vinden als de behoefte daaraan nijpt, als voor de losse arbeiders. Door regelingen tusschen bepaalde georganiseerde bedry ven zal het vaak mogelijk zijn eene gemeenschappelijke arbeidersreserve te vormen, waaruit de deelnemende bedrijven naar behoefte hunne werkkrachten kunnen putten, doch bedrijven dan ook gezamenlijk voor het onderhoud dier reserve verantwoordelijk zijn.

Dit denkbeeld vond reeds toeijassing in de gemeente Amsterdam voor de gemeentelijke diensten en bedrijven ingevolge e n voordracht van Burgemeester en Wethouders van 18 Maart 1919 zijn B. en W. door den gemeenteraad gemachtigd met ingang van de eerste loonweek in Mei 1919 tot invoering een er arbeider sreserve voor gemeentewerklieden over te gaan.