Voorwaarts, marsch ! voor God en voor de zielen ! En toch viel het mij hard, mijne Missie bij de Ambaraa’s te verlaten. Maar mijn Bisschep had gesproken : steek dieper in zee, trek verder op; en ik vertrok.

Eene dagreis voorbij Lingori kwam ik aan de vlakten der Atéké’s, tot welke de Voorzienigheid mij zond. Daar eindigt het schoone dicht begroeide landschap met zijn rijke aanplanting van maniok , bananen , pimpernoten , suikerriet en maïs, en op eens staat men voor onafzienbare zandvlakten, waar het water schaarsch en de hitte brandend is. Die vlakte loopen voort tot aan den grooten Kongo-stroom. De Alima en al hare bijrivieren rechts en links, zooals de Djélé en de M’gama, voeren niets mee dan zand. De Alima heeft hare uitwatering in den Kongo-stroom drie dagen stoomens van de 0. L. V.-Missie : deze ligt op het terrein van den ouden regeeringspost te Lékété, aan de rivier Djélé dicht bij bare samenvloeiing met de Alima.

Men mag aannemen dat heel die zandvlakte weleer onder water heeft gestaan. Allengs is het water geweken en heeft de rivieren gevormd die wij onderwegaantreffen, als de Lékei, bijrivier van de Passa en de Likowé, bijrivier der Ogowé,— en aan de andere zijde de Ekla en de Gombu, bijrivieren aan den rechteroever der Djélé. Hier was dus vóór eenige eeuwen die binnenzee van Kongo-land, waarvan de ouden spraken. Hooge rotswanden sloten die wateren van alle zijden in. Allengs ondermijnde het water die afsluiting; tengevolge eener groote doorbraak baande het zich een vrijen aftocht naar den Oceaan. Thans nog bewonderen wij de prachtige watervallen van den Kongo-stroom , die van eene hoogte van meer dan 100 M. neerstorten. Meer dan 80 KM. ver wringt zich de stroom diep door een nauwe bergspleet, met een menigte snelstroomen, zoodat hij volstrekt onbevaarbaar is zelfs voor kleine prauwen. Waar hij zich in zee stort, is hij 15 KM. breed en 70 M. diep. De paketbooten kunnen hem niet verder opvaren dan tot Metadi. De Belgen hebben een spoorweg