nesteld, waarvan men zegt, dat ze, menschelijkerwijze gesproken,, niet te verjagen is. Sinds eenige jaren had de beri-beri bij ons haar intrede gedaan.

De beri-beri toont zich vooral door zuchtachtige zwelling der beenen, waarmede gepaard gaan ziekteverschijnselen van het hart, en andere verschijnselen te veel om op te noemen. In 't begin deden zich slechts enkele en lichte gevallen voor. Langzamerhand echter werden deze veelvuldiger en ernstiger. ,Wij hadden leerlingen, die er éen jaar en langer mee liepen, zoodat van de studie niets terecht kwam.

Wij hadden zelfs een geval met snellen, doodelijken afloop. De dokter van Menado schreef als geneesmiddel voor het aftreksel van het eenig ware middel tegen de gevreesde beri-beri, nl. katjang hidjau, groene boontjes. Zaksgewijze kwamen ze hier binnen en zaksgewijze werden zij aangewend. De ergere patiënten gingen in behandeling in het ziekenhuis der Eerw. Zusters van het Gezelschap J. M. J. te Tomahon, de minder zieken bleven hier.

Wat zoo’n toestand vordert van de zenuw'en van den pater, die voor de gezondheid der leerlingen moet zorgen, is niet te zeggen. Eenigszins kunt U het begrijpen, als ik U zeg, dat hij zelf schier alles moest doen. Op het inlandsch personeel toch, een enkelen uitgezonderd, kan mën bij ziekten niet vertrouw'en. ’t Is bij hen nu juist niet gebrek aan goeden wil, maar meer gebrek aan zorg en oplettendheid. Laat men alles aan hen alleen over, dan kan men er zeker van zijn, dat de zieken dikwijls de voorgeschreven versterkende middelen en geneesmiddelen niet ontvangen. Hiervan zou pater Schmedding U veel kunnen vertellen.

Als U daarbij nog bedenkt, dat men nooit kan weten, of men met een ernstig geval te doen heeft, of hoe het verloop van den aanval zal zijn; als U weet, dat de ziekte soms zeer lang trekt, nu eens schijnbaar stilstaat, om! daarna plots in hevigheid toe te nemén, en plots weer te dalen; als U ziet, dat het aantal zieken ineens beduidend toeneemt, dan zal U het met mij eens zijn, dat voor iemand, die reeds veel bezigheid heeft in huis, in school, en daarbuiten, zoo’n toestand veel, te veel van zijn krachten vordert. Om eigen krachten te sparen, kwamen wij er dan ook toe de zieken eenvoudig allen naar huis te sturen, wat uiteraard