hoofd geplaatst hebben en ik zou u gesmeekt hebben, met uwe heilige handen het teeken des kruises op mijn hart te maken. Door bovengenoemde oorzaken verhinderd, wilde ik u in mijn plaats zenden Dom Jerome, zoon van den koning van Tiunga; maar omdat hij ver van hier v'erbleef en Pater Visitator zijn vertrek niet kon uitstellen, heb ik Dom Mancio’ als plaatsvervanger aangewezen. Uwe Heiligheid zal mij een groote gunst bewijzen, waanneer zij, de plaats van God op aarde bekleedend, voortgaat ■mij en alle Christenen onzer streken te helpen. Ik heb den reliekschrijn, dien Pater Visitator mij in naam van Uwe Heiligheid geschonken heeft, ontvangen en met diepe eerbied mij op ’t hoofd geplaatst. Ik heb geen tong en geen mond om mijn erkentelijkheid uit te drukken en de dankbaarheid, waartoe ik mij jegens Uwe Heiligheid verplicht reken. Ik zal dezen brief niet langer maken omdat Pater Visitator en Dom Mancio u verdere inlichtingen zullen verstrekken omtrent mijn persoon en mijn koninkrijk. Ik betuig u van ganscher harte mijn onderdanigheid. Ik heb dezen brief geschreven met groote vreeze en eerbied den elfden dag van Januari, het jaar 1582 na de komst onzes Heeren.

Degene,'die zich nederwerpt aan de voeten van Uwe Heiligheid'

Franciscus, koning van Bungo.

Nog geen maand later, 11 April 1585, stierf Gregorius XIII. Zijn opvolger, Sixtus V, ontbood twee dagen na zijn keuze Mancio met de zijnen en gaf hun den ridderslag.

Na met P. Claudius Aquaviva alle missiezaken geregeld te hebben, vertrok het gezantschap den 3den Juni in alle vroegte uit Rome, den ganschen dag door de Pauselijke ruiters vergezeld. Geheel hun verdere tocht door Italië langs Assisië, Loretto, Ancona en Bologna tot Venetië en vandaar over Mantua en Milaan naar Genua was één bewijs van belangstelling van ’t Italiaansche volk voor ’t werk der uitbreiding des geloofs.

In Mei 1587 zag Goa de onvermoeide reizigers binnenzeilen. Wat een geruststelling voor P. Valignani, die reeds li- jaar tevergeefs naar tijding had uitgezien. Was de toestand in Japan at niet treurig genoeg? Civandono gestorven; een verbanningsdecreet door den oppermachtigen Shogoun Hideyoshi tegen alle geloofsverkondigers uitgevaardigd; Joscimon, zoon van Civandono afgevallen, velen der voornaamste Christenen uit hun woonplaat-

' Dit is het hoogste teeken van eerbied in Japan.