waren al blij, toen we vóór enkele jaren het getal tot boven de 200 konden opvoeren.

Doch ziet, de liefde is vindingrijk. Er moest toch wat op gevonden worden. En er is iets op gevonden, zij ’t ook ten koste van groote offers. Er is namelijk besloten nog een Normaalschool er bij op te richten, en al aanstonds zijn 50 jongens aangenomen, die thans de Iste en 2de klasse vormen. Na de groote komt er dan nog'een dertigtal bij om de nieuwe Iste klasse te vullen.

Deze nieuwe Normaalschool zal echter niet te Moentilan blijven, maar te Ambarawa gevestigd worden. Een flink ruim woonhuis tegenover het kleine kerkje aldaar zal men voorloopig betrekken, totdat een nieuwe, ruimere bouw gereed is.

Moge deze nieuwe stichting onder Gods onmisbaren zegen groeien en bloeien tot heil van vele Javaantjes.

RETRAITES.

Werd Verleden jaar in het College te Moentilan de eerste retraite voor leeken gegeven, dit jaar werden er reeds drie gehouden: twee voor Europeesche heeren, één voor inlandsche onderwijzers. Van deze laatste waren er 57 opgekomen, terwijl voor beide andere retraites zich meer deelnemers opgaven, dan geborgen konden worden. Ook de ernst waarmede alle oefeningen gevolgd werden, geeft gegronde hoop, dat het retraitewerk, hetwelk in ons land reeds zoo onberekenbaar veel goeds heeft gesticht, ook Java tot grooten zegen zal strekken.

Maar ook buiten Java is men begonnen. Zoo schrijft, ons Pater van Driel S. J. uit Woloan (Celebes): Hier in onze kweekschool heeft Pater Jansen 2 retraites gegeven in het Maleisch, één aan onze leerlingen en één aan onderwijzers. De laatste waren allen opgekomen, 73 in getal, behalve twee, wier vrouwen ziek waren. Met voorbeeldigen ernst en stichting hébben zij zich gedragen en daar zij al hun vrijen tijd gebruikten, om het gehoorde op te teekenen, teneinde het mee naar huis te kunnen nemen, werd van zelf het stilzwijgen volmaakt onderhouden.

Een van hen zei bij het heengaan: „Toewan, ik voel me zoo klein; ik ben beschaamd om weer in mijn negeri terug te komen.” Een ander: „Toewan, ik ben er zóó vól van, dat mijn vrouw thuis minstens één dag retraite mee zal moeten doen.”