Een ander wanhopig tekort van het Katholicisme in Finland is; er bestaat geen katholieke pers.

Het is moeilijk te zeggen, of dit gemis nog grooter is dan dat van de school. In elk geval is het even erg: want de pers is de school der volwassenen. Zonder dat er een algemeene leesplicht bestaat, kan men gerust beweren, dat tegenwoordig ieder volwassene deze school dagelijks trouw bezoekt. Maar dan moet men ook overtuigd zijn, dat iedereen, langzamerhand, maar zeker, of satanisch veel slechts leert of veel zegenrijks en goeds.

Nu wordt er, vergelijkenderwijze, bijna nergens zooveel gelezen, als in Finland: waar het getal bestudeerden zeer groot is; en waar de gewone man opvallend meer ontwikkeld is, dan elders. Veel steden zijn dan ook rijk aan uitleen-bibliotheken en volks-leeszalen. Nu bestaan er op het oogenblik, onder de millioenen boeken en tijdschriften, kranten en tijdschriften in de Finsche taal:^ slechts twee katholieke boekjes, zegge twee; n.l. een catechismus en een regelboekje van de Maria-Congregatie. Dit is alles. Geen kerkboek, geen krant, geen brochure, geen leesboek van Roomsche zijde. Wat al vooroordeelen, verkeerde voorstellingen en misvattingen intusschen, sinds eeuwen, door een niet-katholieke, of liever anti-katholieke pers in het Finsche volk zijn ingestampt, is bijna niet te berekenen.

Dat uit de totale alleenheerschappij van een dergelijke pers voor de katholieken in Finland en met name voor de priesters o. a. een groot nadeelig gevolg voortkomt, begrijpt eenieder. In een dergelijk protestant land met uitsluitend Luthersche staatsscholen en uitsluitend anti-katholieke pers, genieten de katholieken: geen sympathie. Doch hierover een volgenden keer.