men met pas gewasschen voeten de moskee kan binnentreden. Want voor het gebed moet men rein zijn. De zoo juist genoemde trap voert ons naar boven, naar de zoogenaamde soerambi, d. i. het voorgebouw van de masdjid. De soerambi heeft op zijn minst twee deuren, die toegang geven tot de eigenlijke masdjid, één in 't midden, de groote deur, één links of rechts van de groote deur, die den vrouwen toegang verschaft tot haar plaats, achter in den hoek van de moskee, gescheiden door een wand van de mannenafdeeling. Deze wand is van de noodige spleten voorzien, om den vrouwen gelegenheid te geven bij ’t gezamenlijk gebed de bewegingen van voorbidder (imam) en mannen te volgen. Aan den anderen kant van de masdjid vindt men de bedoek of groote trom om de tijden voor ’t gebed aan te kondigen.

Verder is er niet veel meer te zien, dan een kale ruimte. Alleen is nog op te merken een soort nis, recht tegenover de hoofddeur. Deze nis of zoo men ’t noemen wil geeft de richting (de zoogenaamde kibla) aan, waarheen de biddende het gezicht moet wenden. Aan den rechterkant staat een lessenaar, waar de dienstdoende imam (soms ook iemand anders) op Vrijdagen de zoogenaamde chotbah of preek houdt.

Waarvoor kan een moskee zooal gebruikt worden?

Op de eerste plaats geschieden hier de verplichte gebeden, die gezamenlijk verricht moeten worden en wel vooreerst ter gelegenheid van de Mohammedaansche feesten: maulid (Moeloed) ter herdenking van des profeten geboorte; ld’ oei quorban (Garebeg Besar), de dag, waarop de Mekkagangers op de plek, waar Abraham zijn zoon Isaak ter slachting voerde, een offer brengen, om aldus deelachtig te worden aan de gunsten en weldaden aan dit Mekkaansche offer verbonden; ld’ oei fitr, ’t einde van de vastenmaand Ramedan, d.i. de heilige maand, waarin de Koran van boven werd medegedeeld.

Verder worden hier nog gehouden de vijf dagehjksche gebeden en de Qalat al djom’ah, d.i.’t Vrijdagsch gebed. Andere offerfeesten, alsook het geven van de jaarlijksche aalmoes tot zuivering der zonden, hebben gewoonlijk in de masdjid plaats.