niet gelezen heb '), omdat het niet in mijn bezit is, was het mij toch heel goed bekend, dat U onder chronische malaria onmogelijk latente malaria kon verstaan; immers hiervoor is het klinische verschil tusschen beide te groot2) Maar daarom behoort de latente-malaria-lijder toch nog niet tot de gezonden! 3) Integendeel, hij is in betrekkelijk zeer labiel gezondheidsevenwicht, de minste schadelijke gelegenheidsoorzaak (koud bad, oververmoeidheid, enz.) kan een plotselingen aanval uitlokken, niet door prikkeling der gameten, zooals U wilt .doen voorkomen, maar door tijdelijke opheffing resp. verzwakking der immuniteitsfactoren, waardoor de levenscondities der gameten gunstiger worden en zij zich langs parthenogenetischen weg in febrigene parasieten (schizonten) omvormen.

Daarom vind ik ook uwe onderstelling, dat een steek van een niet-geinfecteerden anopheles een recidief zou kunnen veroorzaken, onlogisch, omdat zij op die (chemische) prikkeling der gameten door het speeksel en gif van den anopheles berust. Zelfs is, voor zooverre mij bekend, de chemische prikkel nog niet eens aangetoond voor het tot stand komen van de rijping en bevruchting der gametocyten

') Wel heb ik op pag. 379 van Mense's Handbuch over dit onderwerp het volgende gevonden: „Uebrigens macht schon T e r b u r g h darauf „aufmerksam, dass auch Fiebersteigerungen vorkommen ohne Pa„rasitenbefund und ohne dass Chinin wirksam ware," enz. en verder: „und trennt diese Falie als chronische Mataria-Intoxikationen mit „Recht von der chronischen Maiaria-lnfektion."

3) Toch kan de latente malaria heel goed als een zeer milde vorm van chronische malaria beschouwd worden; uit een schematisch oogpunt en tot goed begrip is het m.i. zelfs zeer wenschelijk dit te doen, zooals in Mense gebeurt. Hier vindt men de volgende indeeling der chronische malaria; le. latente malaria — 2e. chronische malaria in engeren zin, onderverdeeld in chronische malariainfectie en chronische malaria-intoxikatie — 3e. malariakachexie.

3) Zie hierover Fischer (Archiv f. Schiffs- und Trop. Hyg. Bd. XI Heft 17 pag. 548.)