le. van de waarneming, dat de reactie van Wassermann, die ten gevolge der luetisclie infectie positief is, door behandeling met salvarsan meestal negatief wordt.

2e. dat het optreden van klinische verschijnselen na de behandeling bijna steeds wordt voorafgegaan door een positief worden van de reactie van Wassermann.

3e. dat het wederom positief worden der reactie moet worden opgevat als een recidief, ook al zijn er geen uitwendig waarneembare verschijnselen.

De eenmaal met salvarsan behandelde lijder zou dus geruimen tijd onder controle moeten blijven, ten einde op geregelde tijden zijn bloedserum volgens Wassermann te laten onderzoeken, om eventueel bij positieven uitslag opnieuw met salvarsan te kunnen worden behandeld.

Zoodoende zou het mogelijk zijn, om d<e hospitaalbehandeling zeer belangrijk te bekort-en en toch de militairen volkomen geschikt te maken voor den dienst, terwiji het infectiegevaar voor hun onmiddellijke omgeving tot een minimum werd beperkt.

Op voorstel van den Directeur van het Geneeskundig Laboratorium werd ik te zijner beschikking gesteld om te trachten het bovengenoemde plan tot uitvoering te brengen.

De resultaten, die bij dit onderzoek zijn verkregen, laten zich, naar de behandeling die werd toegepast, ongedwongen in twee helften scheiden.

Eerste halfjaar October 1911-April 1912.

Steeds werd toegepast de intraveneuse injectie van 600 mG. salvarsan in zwak alkalische oplossing tot een hoeveelheid van eerst 300, naderhand 200—250 cc. Van het schudden met kralen werd nooit gebruik gemaakt; de salvarsan werd eenvoudig in warme physiologische zoutsolutie opgelost en verder geheel volgens voorschrift bewerkt.

Moeilijkheden leverde dit nooit op. Ook werd voor de intraveneuse injectie steeds de venapunctie toegepast.