weerhouden, het curettement uit te voeren. Dat zelfs in de prilste jeugd carcinoma uteri kan voorkomen, kan ik U toonen aan een praeparaat, afkomstig van een meisje van 6 jaar met carcinoma cervicis en portionis, waarvan ik microscopische praeparaten heb meegebracht. (Demonstratie).

Weliswaar zijn de therapeutische resultaten bij carcinoma onder het 30ste jaar zoo goed als nihil: het is toch bekend, dat, hoe jonger het individu, hoe kwaadaardiger ook het carcinoom verloopt, zoo zelfs, dat Bumm beweert, nooit eene vrouw onder de 30 jaar te hebben geopereerd, die later geen recidief kreeg, zoodat wij onder de 30 met den ingreep het leven slechts tijdelijk kunnen verlengen, doch de patienten niet absoluut cureeren. Bumm zegt echter er bij, dat in haast alle gevallen, die hij onder handen gekregen had, het carcinoom al een vrij sterke uitbreiding had, zoodat het niet onmogelijk is, ook hier betere resultaten te krijgen, indien er om gedacht wordt en de diagnose in het allereerste begin wordt gesteld.

Iets, waardoor men zich ook van streek laat brengen, is het ontbreken van objectieve symptomen bij het onderzoek. Indien, na instelling van de portio en een nauwkeurig bimanueel onderzoek, noch bij inspectie, noch bij palpatie de minste afwijking te constateeren is, wordt heel dikwijls de kunstfout begaan, na dit negatieve onderzoek, niettegenstaande het aanwezig zijn van voor carcinoom verdachte symptomen, de patienten in observatie te stellen en met een secale- of hydrastispraeparaat voorloopig naar huis te sturen, waarna men heel dikwijls de bloedingen en klachten minder ziet worden, waardoor èn de patiente èn de arts gerustgesteld zijn.

Het behoeft geen betoog, dat daardoor de beste tijd voor de operatie heen gaat, en de ziekte öf niet, indien de patiënt door een intercurrente pyelonephritis, peritonitis of andere doodsoorzaak van het carcinoom wordt weggemaaid, öf eerst te laat herkend wordt.