met de bestudeering van min of meer academische en theoretische kwesties dan met de practische uitvoering van zoo goed mogelijk werkende bestrijdingsmaatregelen. Hierin ligt een groot verschil, mijns inziens, met de op Java gevolgde werkwijze. Het moge voor de pestbestudeering, voor de epidemiologie van de pest „van het grootste belang" zijn te weten hoe groot b.v. de afstand is, dien Xenopsylla cheopis kan afleggen om van den eenen gastheer naar den anderen te koinen, hoeveel soorten en ondersoorten van vlooien in staat zijn pest over te brengen, hoeveel en welke ratten hiervoor in aanmerking komen, voor de pestbestrijding als zoodanig is deze kennis slechts van bijkomende waarde, daar toch steeds, hoe ook de beantwoording van deze en dergelijke vragen uitvalt, de leus blijft: een rattenvrij huis is een pestvrij huis; houd de ratten uit uw omgeving en ge zult geen gevaar loopen pest te krijgen. Deze regel, als vasten grondslag genomen te hebben voor de werkzaamheden ter bestrijding van de pest en dit zoo streng en consequent mogelijk te hebben doorgevoerd, is de kracht van de pestbestrijding hier in Shanghai. De rente van het kapitaal, noodig 0111 alle huizen in het Settlement rattenvrij te maken, is te beschouwen als de premie van een verzekering tegen pest. E11 die premie is, globaal berekend, vrij wat geringer dan die voor brandassurantie, terwijl voor een drukke handelsstad als Shanghai het gevaar van pest veel grooter is dan dat van brand.

In 1912 werden 1597 huizen gedesinfecteerd en „temporary rat-proofed", 3895 „permanently rat-proofed. De kosten hiervan bedroegen 4573.78 en 40603.10 Shanghai Taels (= ± ƒ 1.75). De totale kosten van de „Plague Prevention," zooals die in 't jaarverslag van de Finance matters of the Municipality worden opgegeven, waren : 53004.34 Taels, waarbij 6855 Taels als betaling van den Cliineeschen staf. Hierbij is echter niet in rekening gebracht de bezoldiging van de leden van den „Foreign Staff", die wel niet uitsluitend