komt naar Spanje uit Nieuw-Spanje; aldaar zijn het de provinciën van Guatemala en Chiapas , alwaar hij het overvloedigst voorkomt, ofschoon de kostbaarste gebragt wordt van het eiland Tolu in Terra firma, niet ver van Carthagena.

Herrera, die een in 1601 te Madrid uitgekomen ge* schiedenis van West-Indië geschreven heeft, berigt, bij ge* legenheid dat hij over Guatemala handelt, dat men daar talrijke bronnen en wellen met heet water vindt, hetwelk verschillende kleuren, werking en eigenschappen bezit; verder heeft men daar overvloed vaneen kostbaren balsem, die de Spanjaarden niet eerst van de Indianen hebben leeren kennen, hoewel zekeren schrijver zulks gelooft. Bovendien vindt men daar Liquidambar, Anime , Oopal , „Suchicopal” en verschillende andere gommen en plantensappen. De haven van Acaxutla, inde nabijheid van Trinity (Sonsonate) onder den 13en breedtegraad, is de hoofdstapel' plaats der naar Nieuw-Spanje en Peru gaande goederen. De volgende plaats uit De Laet’s Novus Orbis seu De* scriptio Indiae Occidentalis, een zeer geschat werk, is in zoo verre van bijzonder belang, als het aanwijst, dat de wijze, om de bast van den balsemboom te verkoolen, reeds inden vroegsten tijd door de Indianen werd aangewend, terwijl de Spanjaarden de balsem naar hunne eigene methode gewonnen. Men vindt deze plaats in het kapittel: „San Salvador, San Miguel, Chuluteca specialis descriptie harum provinciarum et earum quae habent peculiaria”, en luidt aldus ; „Aan den zoom van het distrikt van Guaymoco groeijen talrijke boomen, welke balsem op leveren, en de geheel® kust, die den naam van Tonala draagt, levert boomen op, wier hout buitengemeen vast en zwaar is , waarvan men 1° een zekeren tempel aldaar zuilen van 50 voet hoog vindt. De inlanders verzamelen inden zomer het sap der balsem* boomen, nadat zij de bast van den stam gebrand hebben i de Spanjaarden laten echter de balsem van zelf uitloopen. De boom draagt vruchten even als amandelen, welke een goudgeel sap bevatten.” , De oude methode om den balsem te gewinnen schijnt

220