-DÌ.I‘IÌI -.“IÎ i“ H i i 5“ =ii.1:::ä:giE.-.::»=savn‚=—.; ‚ – nul!" iI-""Ï-':!=”'.Î..;.;=; IJhluzli :ê-n:::\'-‚=!:====- I g | I I‘ l „na. v- “ l u I I ‘ I ìÍ A „

De nieuwe wandaad van De Geer

THR. MR. D. J. de geer, onze ■J gewezen minister-president, heeft een brochure geschreveii.. Hij had zich beter stilgehouden. Maar zijn eerzucht liet hem rust. Toen hij te Londen ten val kwam, verklaarde hij, 200 vermoeid en versuft als hij ieek, dat hij zijn rol nog Volstrekt niet als uitgespeeld beschouwde. Hij heeft dat op Verschillende manieren getracht waar te maken.

Men. zal zich herinneren, hoe aij een opdracht van onze fiegeering had aanvaard, naar Indië te gaan. Toen hij te was aangekomen, ontstond hier de verdenking aat zijn. ware bedoeling was Paar Nederland terug te Onze regeering vroeg nen heer de Geer zelf om inlichtingen. Hij antwoordde met de atellige verzekering, dat hij er Piet aan dacht zijn woord te Preken. Kort daarop brak hij 2ijn woord. Over Berlijn, vloog nij naar Nederland terug. Hij rond daar de ontvangst van een Pariah. Zelfs in de kerk werden ne plaatsen rondom hem ontruimd.

Er waren lieden onder ons, dat alles minder verbaasde, ■'nr. de Geer had in ingewijde Politieke kringen, ook in zijn ®igen partij, de reputatie een *Pan te zijn, koppig, lastig, ego- waarop niet altijd ®taat te maken was. Kwade S'eesten in hem werden hem ®oms de baas. Zoo treffende "(oordbreuk echter had men van hem verwacht. Nu heeft hij, zooals gezegd, ®6n brochure geschreven. Uit o® radio en uit allerlei bron is ?as reeds heel wat van den békend geworden. De bepleit een vrede met hitler bij vergelijk. Hij aanvaardt feitelijk de nieuwe orde, bij hem een “ grootere rechtsgemeenschap ” heet. Hitec is voor hem de Führer. Hij het niet, H.M. de Koninbij name te noemen. Zij waar dit noodig is, aangeduid – als de “ hoogste Oevoegde autoriteit.” Inplaats pt hij de Regeering te Lon.den Ostig laat regeeren, zooals zijn P.l'cht was na zijn clandesj'cnen terugkeer, tracht hij >aar aanzien en gezag in j/.e.derland te schaden, tracht «'l in Nederland in.derdaad Oen rol te spelen,” en wel de yan een Laval! 2ijn brochure heeft hij ochts met goedkeuring van ® Duitschers kunnen laten

verschijnen. Zij moeten zijn geschrijf met welgevallen hebben gezien. Sommige “ Nederlandsche ” bladen vallen hem aan, andere verheerlijken hem. De Deutsche Zeitung behandelt hem met welwillendheid; in de hoogste tonen prijst hem Het Vaderland.

Fel wordt hij aangevallen door Mussert, in Volk en Vaderland. Mussert moet het spel wel doorzien. Na hun ervaringen met Quisling durven de Duitschers het met hem niet goed aan. Hoeveel meer zou, in hun tegenwoordige, onpleizierige positie, een regeeringde Geer in Nederland hun van dienst kunnen zijn! Zij vormt hun eenige kans in ons volk. Dat meenen zij tenminste, naar uit dit het toelaten der brochure blijkt.

Mussert laat zich niet zoo gemakkelijk den kaas van het brood eten! Teveel heeft hij, aan eer en geweten, opgeofferd voor de povere kansen, van macht, die er nog voor hem bestaan. Dat zijn dus nu twee concurrenten: Mussert en de Geer. Vóór de invasie hebben wij hen ook tegenover elkaar gezien, maar op andere wijze. Mussert speelt alle troeven uit waarover hij beschikt. Van Genechten, de procureur generaal, die eens zijn Belgisch, en daarna, in Nederland als burger aanvaard, zijn. Nederlandsch “ vaderland ” verraden heeft, deelt mede dat de “leider” den heer de Geer heeft aangeklaagd wegens het verlaten van Nederland, terwijl militaire operaties aan den gang waren, en verder omdat hij voor en tijdens de invasie de Nederlandsche nationaal-socialisten heeft vervolgd, terwijl hij Japan geprovoceerd heeft zonder voor voldoende verdediging van Nederlan.dsch Indië te zorgen. Wij moeten nu zien, jvat er van dit alles wordt. Mussert kan wel aanklagen; maar als de Duitschers, die hem reeds zoolang hebben teleurgesteld, aan de Geer de voorkeur geven als verrader van ons wettig bewind en van ons land, dan zal hij met zijn aanklacht niet veel bereiken. Tot sentimentaliteit zullen de Duitschers nu minder dan ooit gestemd zijn. Krijgt Mussert zijn zin, dan heeft de Geer zelfs voor het

heden verkeerd gespeculeerd. Wij zouden ons niet gaarne aan een voorspelling wagen betreffende het verloop van den con-

currentiestrijd _ tusschen, het edele tweetal in de eerstkomende weken en maanden. Het einde echter kan slechts zijn. dat zij beide gedupeerd blijken, 1- terugkeer naar Nederland, altijd n.og meer te verliezen dan Mussert. Nu waarschijnlijk niet meer.

Intusschen heeft deze strijd voor ons deze bemoedigende

beteekenis, dat eruit blijkt hoe weinig de Duitschers weten wat met Nederland te beginnen, Zoolang zij dit zoo uiteen,loopende tweetal tegen * elkaar trachten uit te spelen, zijn wij jg weliswaar met moreelen vervulde maar daarbedroefde toeschouwers,

De Geer is diep gevallen!

SNEEVLIET

en zeven anderen doodgeschoten

OP 14 APRIL bereikte Londen via Ziirich en New-York het eerste bericht van de executie door dé Duitschers van weer

ACHT NEDERLANDERS* Via Zweden vernamen wij, dat het volgens de Duttschers een geheime organisatie is geweest tot sabotage, en dat de leider van deze dappere groep het gewezen kamerlid H. J. Sneevliet is geweest.

Tenslotte werden ons ook de namen der zeven anderen bekend. Het zijn: Abraham Menist Willem Dolleman Jan Schriefer Jan Kueslag Cornelus Hermanus Gerritsen Jan Edel Rein Witteveen.

SNEEVLIET GEFUSILLEERD

Men schrijft ons:

TT J. SNEEVLIET is gestorven zooals. hij geleefd heeft: in een geest van revolutie. Zoo iemand van nature geneigd was “gevaarlijk te leven ” dan hij. Wij weten thans niet méér, dan dat hij als leider van een tegen Hitler gerichte geheime organisatie, met zeven anderen is doodgeschoten. Maar vrij zeker, is wel, dat hij door verraad moet zijn gevallen; hij had zich in zijn lange leven van politieken strijd vele vijanden gemaakt.

vcic vxjaiiucii van R.K. huize.

*) Reeds in het kort in Vrij Nederland van vorige week vermeld.

heeft heel jong een plaats gekregen als een klein ambtenaar aan de Spoorwegen. Al gauw zat hij in de z.g. neutrale, d.w.z. onkerkelijke en in dien tijd vaak anti-kerkelijke vakorganisatie, en ongeveer in 1910 redigeerde hij als “vrij-- gestelde ” het spoorwegbondsorgaan voor het heele land, bestreed, zelf lid der S.D.A.P., in een soort Multatuliaanschen toon het “ reformisme ” van Troelstra en verloor door diens overmachtigen invloed zijn heele positie in de socialistische arbeidersbeweging. Toen is hij naar Indië gegaan. Was er secretaris der Handelsvereeniging Semarang, wat hem niet verhinderde den opstand te prediken onder de Javanen, die hij toesprak met “ soedarah soedarah ”, d.w.z. “ broeders ”. Het gevolg was een proces, een veroordeeling en verbanning. Zoo kwam hij tijdens den wereldoorlog in Holland, kreeg er in de communistische partij niet de plaats, die hij dacht dat hem toekwam, vond echter steun in Moskou en is werkzaam geweest voor geheime zendingen in China. Maar deze man, die in de taal der negentiende eeuw een “ woelgeest ” zou zijn genoemd, vond ook geen vrede bij dit werk. Hij werd in Nederland een van de partijgangers van Trotski, zoo was er voor hem ook geen plaats meer bij de C.P.H., zoomin als bij de Sociaal-Democraten. Hij begon zich toen aan te sluiten bij z.g. anarchistische beweging in Nederland; werd de leider van de 10.000 leden van het N.A.S (Nationaal Arbeiders Secre-

(Vervolg op bladz. 394)