INTEGRALE STATISTIEK DER GROOTERE GYNAECOLOGISCHE OPERATIES GEDURENDE HET JAAR 1902, DOOR Prof. 6. C. ND HO PP. In dit bericht, dat zich aansluit aan mijn vroegere mededeelingen (dit Tijdschrift, Dl. X p. 95 en Dl. XIII p. 101) worden evenals vroeger, alle door mij, of in mijne kliniek door mij en mijne assistenten, verrichte grootere operaties medegedeeld. Het aantal patiënten inde kliniek verpleegd bedroeg 162, met inbegrip vaneen paar, die tweemaal opgenomen en dubbel geboekt zijn. Inde polikliniek werden behandeld 235 patiënten, een aantal dezer werden inde kliniek opgenomen en als klinische patiënten geboekt. Met inbegrip der privaatpatiënteu omvat dus deze statistiek een aantal van ongeveer 400 a 450 gevallen. Wat de volgorde der medegedeelde operaties betreft, zoo laat ik de abdominale operaties aan de vaginale voorafgaan. A. Abdominale operaties. Ovariotomie (3 gevallen, 0 gestorven). Wegens ovariaaltumoren werd in 1902 door mij slechts 3 maal de abdominale klassieke ovariotomie verricht. Dit geringe getal beantwoordt echter niet geheel aan het getal ovariaaltumoren, dat ik inden loop van het jaar waarnam, immers in één geval, dat ik hierachter uitvoeriger zal mededeelen, overleed de patiënt voordat zij werd geopereerd; ineen tweede geval verwijderde ik een kleine ovariaaloyste per vaginam; tweemaal nam ik bij maligne ovariaaltumoren niet alleen beide ovariën maar ook het corpus uteri weg. Deze gevallen zijn onder de supra-vaginale amputaties van den uterus vermeld. Ineen paar andere gevallen werd de verwijdering vaneen klein ovariaalgezwel gecombineerd met ventrofixatio uteri. Die komen hier onder de rubriek ventrofixatio uteri voor. Wat de drie gevallen betreft, waar ik de gewone ovariotomie verrichtte, zij hier vermeld, dat twee daarvan gewone glandulaire kystomen waren met pseudo-mucineusen inhoud. Yan één dezer was een gedeelte van den inhoud door ruptuur der cyste N. Tijdschr. v. Verlosk. en Gynaec. XIV. 1