Ineen tweede soortgelijk geval bestond matige bekkenvernauwing. De medicus, die de patiënte verlaten had om zijn instrumenten voor perforatie te gaan halen, vond haar terug in bedenkelijken toestand. Het kind was dooreen scheur in het achterste laquear inde buikholte terecht gekomen. De vrouw had aandrang gevoeld om te urineeren en was op de pot gaan zitten. Toen dat niet lukte, had zij net beproefd in knie-elleboogsligging, waarbij de uterus met het kind voorover was gezakt. De aetiologie was hier dus dezelfde als in het vorige geval. Een ander geval betrof een patiënte waar vroeger Sectio Caesarea was verricht. Dein consult geroepen medicus constateerde een buitengewone uitzetting van den buik met verschijnselen van acute anaemie. Een paar uur later collabeerde de vrouw; de uterus was veel kleiner geworden, bet kind inde buikholte uitgetreden. Er was hier spontane ruptuur van het vroegere litteeken, ten gevolge van de rekking door het bij de loslating der placenta uitgestorte bloed. Yoor het geval van Dr. Rib blus is spreker het meest geneigd aan te nemen, dat er met de tang een gat inden breeden band gestooten is Een andere verklaring vindt hij onwaarschijnlijk. Wat nu de therapie betreft, voor gevallen als dat van Meur er en het tweede geval van van de Yelde bestaat geen therapie. Spreker zelf heeft altijd eenvoudige tamponnade toegepast; alles bij elkaar in zeven gevallen. Daarvan heeft hij er slechts twee int leven gehouden. Hij heeft echter den indruk, dat dit slechte resultaat te wijten is aan de ongunstige bijomstandigheden. De patiënten komen te laat, nadat er al aan behandeld, niet zelden geknoeid is, inden regel pas 4,5 of 6 uur na het tot stand komen van de ruptuur. Wanneer men zelf een ruptuur teweeg brengt, of wanneer men er gauw bij is, dan geeft tamponnade inden regel een goed resultaat. Het transport der patiënten maakt de prognose veel ongunstiger. Dr. Ribbius zegt, dat in zijn geval niet bewezen is, dat er een perforatie met de tang is geschied. De geringe bloeding pleit voor spontane ruptuur. Zijn opvatting is, dat er een langzaam voortschrijdende ruptuur heeft plaats gehad die door usuur van de vaginaalwanden ten gevolge van drukking tegen de symphysis was voorbereid. De heer Stratz heeft den indruk, dat er inde gevallen van uterus-ruptuur altijd vooraf manipulaties zijn gebeurd. Tegenover Dr. Meur er acht hij een plotselinge ruptuur onwaarschijnlijk. In Berlijn heeft hij bij secties herhaaldelijk kunnen waarnemen, dat het begin van de ruptuur inden uterus was, en van daar voortschreed naar de vagina. De ruptuur was dan voorbereid door rekking van het onderste uterus-segment en door het ingrijpen van den medicus voleindigd. Spreker werd in Indië dooreen off. v. gezond-

59