verdienen na te gaan, of bij de Trendelenburgscho ligging de helling van het operatie-veld niet voor een groot deel het gevaar voor infectie door het sproken teniet doet. Dr. Bar nou w is van meening, dat de proef van Dr. Mendes weinig gelijkt op de werkelijkheid. Zooals de proef is ingericht, wordt al wat er uit den mond gaat verzameld op de agar-plaat onder de spleet. Dr. van de Yelde voelt wel iets voor den muilkorf, wanneer gebleken zal zijn, dat het spreken inderdaad patJiogene bacteriën inde wond brengt. Dr. Mendes heeft wel van pathogene bacteriën gesproken, maar het bewijs moet nog worden geleverd. En de practische beteekenis van de mededeeling van Dr. Men des staat of valt met het onderzoek naar de virulentie. De vorm heeft zeker in dit opzicht weinig beteekenis. Diplocoecen zijn heel vaak niet pathogeen, en wij kennen zelfs dood-onschuldige streptococcen. Heeft Dr. Mendes wellicht nagegaan, hoe de streptococcen die hij vond, zich gedragen tegenover verschillende voedingsbodems, of heeft hij op andere wijze getracht de soortkenmerken vast te stellen? Blijkt het, dat wij inderdaad de wond moeten beschermen tegen de bacteriën van den mond, dan rijst de vraag of dit doel te bereiken is met een gazen doekje; dat zou zeker gemakkelijker zijn dan de muilkorf. De heer Kouwet heeft met groote belangstelling de millioenenspeech van Dr. Mendes gehoord. Men moet zich in deze quaestie niet op een aprioristisch standpunt stellen; de operatieve resultaten moeten den doorslag geven voor de praktische beteekenis van den maatregel om de speekselbaoteriën van het operatie-terrein te weren. Wanneer het echter blijkt, dat wij met echte virulente bacteriën hebben te doen, dan rijst de vraag of de operateur zichzelf ook in gevaar brengt door die alle op te slikken. Prof. Treub sluit zich aan bij de sprekers die van meening zijn, dat Dr. Mendes bij zijn proef de werkelijkheid aanmerkelijk heeft verzwaard. Wanneer hij aan zijn kist een wijde opening maakt, eu tevens als hij de kist zóo plaatst dat hij tegen de verticaal geplaatste agar-plaat spreekt, dan komt hij zeker de werkelijkheid meer nabij. Dr. Me nd es zegt in zijn repliek, dat de proef zooals Dr. Oidt ma n en Prof. Treub die wenschen , reeds genomen is, en wel door Ko enig er. Die heeft ineen groot auditorium Petri’sche schaaltjes met verschillende voedingsmedia klaar gezet en in dat auditorium gesproken, nadat hij zich vooraf den mond gespoeld had met bacillus prodigiosus. Twee uur nadat het laatste woord gesproken was, werden de schaaltjes gesloten, en nu vertoonden zich weldra de bekende bloedroode kolonies. Tegenover Dr. Stratz en Prof.

189